Titel: | D-Day Girls - De vrouwelijke spionnen die het verzet bewapenden, de nazi's saboteerden en met hun gewaagde acties |
Schrijver: | Rose, S. |
Uitgever: | Karakter |
Uitgebracht: | 2020 |
Pagina's: | 400 |
ISBN: | 9789045218670 |
Omschrijving: | D-Day Girls beschrijft een belangrijke periode uit de levens van vijf vrouwelijke spionnen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze maakten deel uit van een wel heel speciaal onderdeel van de Britse geheime dienst MI6: de SOE (Special Operations Executive). Qua structuur bouwde de SOE voort op drie reeds bestaande afdelingen van MI6, toch was de organisatie anders. Van de 13.000 personen die ze in dienst had, waren er ongeveer 3.000 vrouw. Uit het spannende verhaal dat D-Day Girls vertelt, blijkt dat dit niet zonder reden was. Op 16 juli 1940 vaardigde Adolf Hitler zijn 16de Führerbefehl uit. De Britse Royal Navy en Royal Air Force (RAF) moesten worden vernietigd. Hitler was er inmiddels in geslaagd om het Europese vasteland in zeer korte tijd te bezetten. Hetzelfde zou zomaar met Engeland kunnen gebeuren. In Londen heerste er daarom angst. Toch hield Winston Churchill, de toenmalige premier van Engeland, zijn hoofd koel. Hij had namelijk vertrouwen in een speciaal middel: clandestiene oorlogsvoering. Tot dan toe was deze tactiek alleen bij kleinschalige acties succesvol geweest. Zou deze strategie ook op grote schaal werken? Er bleek maar één manier te zijn om daar achter te komen: het oprichten van een organisatie met als doel het verzet tegen Hitler in bezette gebieden te ondersteunen, bijvoorbeeld door het bespioneren van de vijand, vijandelijk gebied te verkennen of door het saboteren van verbindingslijnen of fabrieken. Een eerste stap in deze richting werd gezet op 22 juli 1940, de dag dat de SOE werd opgericht. Op het moment dat de AEF (Allied Expeditionary Force) sterk genoeg zou zijn om een tweede front te vormen, zou de SOE haar doel hebben bereikt. Er was echter één probleem: er was niet voldoende "mankracht" voorhanden. De SOE ging daarom over tot het rekruteren van vrouwen. Over vijf van deze rekruten gaat dit boek. Zij werden allemaal te werk gesteld in sectie F, een clandestien netwerk dat zich uitsluitend op Frankrijk richtte. Het werken in deze sectie was zeer risicovol: 14 van de 39 vrouwen vonden hun dood tijdens een inzet. Hoewel slechts een fractie van deze heldinnen in dit boek aan bod komt, schreven zij allemaal geschiedenis. Zij waren namelijk de eerste vrouwen die deel uitmaakten van reguliere speciale eenheden, die middels een parachutesprong in vijandelijke gebieden infiltreerden en hier als commando of verbindingsofficier opereerden. D-Day Girls beschrijft hoe Lise de Baissac, Odette Sansom, Yvonne Rudellat, Mary Herbert en Francis Suttill tot de SOE toegelaten werden, welke opdrachten zij vervulden en hoe hun paden zich kruisten. Uit de vele details blijkt hoe uiteenlopend de karakters, achtergronden en motieven van deze vrouwen waren. Echter, behalve het feit dat ze allemaal vloeiend Engels en Frans spraken en in het bezit waren van de Britse nationaliteit, hadden ze nog minstens één ding gemeen: ze waren bereid om op een niet-conventionele manier voor Engeland te vechten en als het moest, te sterven. Het boek blijft tot de laatste bladzijde boeien. Enerzijds omdat het zich op persoonlijke ervaringen baseert waarbij de lezer soms zelfs de gedachtestroom van de hoofdpersonen kan volgen. Anderzijds omdat het nooit de bredere context van de Tweede Wereldoorlog uit het oog verliest. Daarnaast onderscheidt het zich door de vele beschrijvingen en details. Sommige details lijken niet veelzeggend, maar zorgen wel voor een zekere luchtigheid. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de SOE ook wel onder het synoniem "Ministerie van Landbouw en Vis" bekend stond. Hetzelfde geldt voor beschrijvingen van personen. Dergelijke informatie is vaak subjectief, maar maakt het wel makkelijker om bepaalde personen te volgen. Dit is vooral handig wanneer ze met hun codenaam genoemd worden. Bovenstaande houdt zonder twijfel verband met het uitvoerige onderzoek van de auteur Sarah Rose. De literatuurlijst is meer dan indrukwekkend en omvat naast memoires ook recent gedeclassificeerde bronnen. Een voorbeeld hiervan zijn de telegrammen die vrouwen binnen het netwerk van de SOE uitwisselden. Deze telegrammen bevatten veel geheime informatie. Het bedienen van de radio achter de vijandelijke linies was zodoende misschien wel de dodelijkste verzetstaak die er was. Om onderschepping te voorkomen wisselde men daarom zo vaak mogelijk van plaats, veranderde men van frequentie en versleutelde men de verstuurde berichten. De codes die hieraan ten grondslag lagen werden steeds ingewikkelder. Daarom bedacht men "gedichten" die het gemakkelijker maakten om deze codes te memoriseren: "Is de Gaulle’s prick Rose eindigt het boek met een nawoord over de geringe rol die vrouwen in onze geschreven geschiedenis toebedeeld hebben gekregen. Hier citeert ze de historicus Max Hastings, die van mening is dat alle publicaties over de vrouwen van de SOE niet meer dan "romantisch geleuter" omvatten. Volgens Rose is dergelijke informatie wel degelijk van belang. D-Day Girls bekrachtigt deze these ten volste. Dankzij de aard van de bronnen legt het boek de vrouwelijke component van het werk optimaal bloot, waaruit blijkt dat het vrouwelijk lichaam niet alleen voor, maar ook tegen Hitler gebruikt werd. Samenvattend is D-Day Girls een spannend op waarheid gebaseerd verhaal over de levens van vijf vrouwen die zich opofferden voor Engeland en die mede de basis legden voor het succes van de D-Day invasie op 6 juni 1944. Ik raad iedereen met een algemene interesse in historische spionagethrillers aan om dit boek te lezen. Door de diverse verhaallijnen lijkt het soms of het verhaal samenhang mist, maar het is nooit onoverzichtelijk en altijd vlot geschreven. |
Beoordeling: | Goed |