Uit de eerste hand, een dagboek van de verschrikkingen in de Japanse kampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jan Schneider, leraar Duits en reserveofficier bij het KNIL, wordt na de inname van Nederlands-Indië als krijgsgevangene tewerkgesteld aan de zogeheten Birmaspoorlijn. Het dagboek vangt aan op 13 maart 1942, vijf dagen na de capitulatie van Nederlands-Indië. Er volgt een korte beschrijving van het begin van het krijgsgevangenschap.

Hans Schneider heeft het dagboek na het overlijden van zijn vader, de schrijver, in handen gekregen en heeft het bewerkt maar niets eraan toegevoegd. Het is de waarheidsgetrouwe weergave van de tekst die zijn vader Jan geschreven heeft.

In de dagboekteksten wordt het dagelijkse leven beschreven in de kampen waar Jan en zijn vrienden en bekenden gevangen zaten. Jan beschrijft dat hij het redelijk heeft gehad en dat andere overlevenden het hier of in andere kampen slechter gehad kunnen hebben. Zijn geloof blijft zeer aanwezig. Dat blijkt uit het feit dat Jan regelmatig een dienst van zijn eveneens geïnterneerde vriend, legerpredikant Catrinus Mak (1899-1983), waarneemt. Ook de bekende cabaretier Wim Kan (1911-1983) maakt deel uit van zijn vriendenkring in de kampen langs de Birmaspoorlijn.

Het woord vooraf is geschreven door Geert Mak, de zoon van dominee Mak. Dan volgen dertien hoofdstukken, waarvan er twaalf gaan over het krijgsgevangenschap van 1942 tot aan de repatriëring naar Nederland in 1946. Het laatste hoofdstuk gaat over Jan vanaf 1946 tot aan zijn overlijden in 1981.

Tot slot is er een dankwoord, een noten- en literatuurlijst opgenomen. Ook een lijst met gegevens over de kampen langs de Birmaspoorlijn en een alfabetische namenlijst maken deel uit van het boek. In het boek zijn foto’s en illustraties afgedrukt, zowel in zwart-wit als in kleur. Ze vormen een mooie ondersteuning van het hele verhaal.

Wat opvalt is dat op het einde, bij de beschrijving van de repatriëring van het gezin, sprake is van een (overigens terechte) spottende ondertoon. Je leest tussen de regels door hoe men zich in de steek gelaten voelde door de Nederlandse regering en bevolking. De hereniging van Jan en zijn gezin vond pas in maart 1946 plaats.

Het hervatten van de scholing van kinderen werd niet geregeld vanuit Nederland maar moest men helemaal zelf regelen. Dat Nederland zelf moest opkrabbelen van vijf jaar Duitse bezetting betekende dat er weinig tot geen aandacht was voor de overzeese gebieden, laat staan dat men exact wist wat er zich daar afspeelde.

Dit boek is ondanks zijn beperkte formaat (een dunne uitgave op A5-formaat) groot in betekenis!