TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Leo

Titel:Leo: A Hero of the Dutch Resistance
Schrijver:Tallentire, L.
Uitgever:Self Published
Uitgebracht:2019
Pagina's:223
Taal:Engels
ISBN:9789090311531
Omschrijving:

"Leo" is een biografie over een bijzondere, maar niet zo bekende persoon. Het is het verhaal van Leo Frijda, een Joods-Nederlandse jongeman, geboren op 1 augustus 1923 en gefusilleerd op 1 oktober 1943.

Vanwege de anti-Joodse maatregelen die tijdens de bezetting werden ingevoerd, mocht Leo na het behalen van zijn gymnasiumdiploma niet gaan studeren. Daarom ging hij als leerling medisch-analist werken in Amsterdam. Leo staat vijandig tegenover de Duitse bezetting.

Tussen Leo en zijn vader heerst spanning en onenigheid. Leo zou volgens zijn vader te impulsief zijn en teveel risico’s nemen. Daar worden in het boek voorbeelden van beschreven, bijvoorbeeld als Leo een poging doet iemand bij verzetsgroep CS-6 in te lijven, waarbij diens zus moet ingrijpen omdat haar broer totaal niet opgewassen is voor het verzetswerk. Zulke onbevangenheid staat vaak symbool voor daden in de verzetswereld. Reageren uit emotie en gevoel en denken op korte termijn, vaak zonder de gevolgen en de effecten op langere termijn te (kunnen) overzien.

Leo verlaat het ouderlijk huis en vertrekt naar Aalsmeer, maar gaat korte tijd later bij schoolvriend Theo Hondius wonen op de Herengracht. Samen met Hondius maakt hij plannen om in de herfst van 1941 naar Engeland gaan, maar daar blijft het bij. Leo blijft in Nederland en is een van de oprichters van verzetsgroep CS-6. De naam van de groep is een afkorting van het adres waar de groep haar basis had, de Corellistraat 6.

Leo is volop actief in het verzet. Op 5 februari 1943 liquideert hij samen met Jan Verleun overdag, op klaarlichte dag, in zijn huis luitenant-generaal b.d. Hendrik Seyffardt. Deze oud-stafofficier van het vooroorlogse Nederlandse leger had zich vrijwillig gemeld als commandant van het Nederlands Vrijwilligerslegioen voor het Oostfront. Veel van de vrijwilligers in dit legioen, die aan Duitse zijde meevechten aan het Oostfront, zouden ontberingen kennen en sneuvelen. In het boek is een korte impressie van een veteraan opgenomen.

De verzetsgroep CS-6 is bekend en berucht bij zowel de Duitsers als binnen het verzet. Er wordt door de bezetter verbeten jacht op gemaakt. Ook verraders spelen daarbij een rol, soms uit onverwachte hoek. Leo ontsnapt niet aan arrestatie en wordt op 1 oktober 1943 in de duinen nabij Bloemendaal gefusilleerd. Het merendeel van de CS-6-leden wordt door de Duitsers opgepakt en omgebracht, hetzij door een kogel, hetzij door ontberingen in een concentratiekamp.

De uitgave is onder andere via Amazon te bestellen en in eigen beheer uitgegeven. Startend met een proloog is het boek ingedeeld in twee delen, beide met twaalf hoofdstukken. Tot slot volgt een epiloog en een verantwoording van de researchgegevens.

Het eerste deel gaat over het leven van Leo vanaf zijn geboorte tot aan het begin van de oorlog. Het geeft inzicht in zijn familie, de tijdsgeest en de vraagstukken waarmee de Joodse bevolking moest dealen. Het tweede deel gaat verder in op het werk van de verzetsgroep CS-6: sabotageacties, liquidaties, het vervalsen van ID-bewijzen, het organiseren van vluchtroutes en het contact leggen met andere (binnen- en buitenlandse) verzetsgroepen. Leo maakt deel uit van de commandostructuur van CS-6.

Het boek bevat alleen tekst en geen enkele foto of illustratie, wat wel jammer is want zo blijven de gezichten van de verschillende personages onbekend. Sommige stukken tekst zijn cursief gedrukt en geven een letterlijke weergave van teksten of gesprekken. In de diverse hoofdstukken worden ook enkele gedichten van Leo besproken. Daar moet je een liefhebber van zijn om dit te kunnen waarderen.

Het met veel compassie voor de hoofdpersoon geschreven boek is het resultaat van langdurig onderzoek en is een krachtig eerbetoon aan Leo. Het is zeer lovend over hem geschreven en kwam tot stand met hulp en ondersteuning van personen die de hoofdpersoon zeer nabij stonden: familieleden en vroegere vrienden.

De vraag is wat er van Leo geworden zou zijn als er geen oorlog was geweest. Leo was een bijzonder persoon: hij was kunstzinnig, eigenzinnig en vastberaden. In het begin van de oorlog schreef hij veel en verschenen deze werken, al dan niet via illegale wegen, in de bekendheid. Ongetwijfeld zou hij een groot kunstenaar en dichter zijn geworden. Maar hij is als een van de helden van het Nederlandse verzet om het leven gebracht vanwege zijn daden.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Wijnand de Gelder
Geplaatst op:
25-05-2019
Laatst gewijzigd:
11-06-2019
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen

Gerelateerde personen

Frijda, Leo Herman* 1 september 1923
† 1 oktober 1943
Vak: 33