Inleiding

Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren vliegtuigen uitgerust met bommen om gronddoelen aan te vallen. Grondaanvalsvliegtuigen en (duik)bommenwerpers waren met name geschikt om bommen te vervoeren. De Franse luchtmacht beschikte in 1940 over een aantal soorten munitie waarvan het merendeel bestond uit conventionele, explosieve bommen. De Franse luchtmacht had verschillende soorten bommen die bijvoorbeeld geschikt waren om ingezet te worden tegen infanterie, licht gepantserde gronddoelen en schepen. Het Franse leger vocht in 1940 dapper tegen het Duitse leger maar werd uiteindelijk binnen enkele weken verslagen. Dat kwam met name door de superieure Duitse tactieken, het gebruik van radio's in pantservoertuigen (tanks), een goede coördinatie tussen het Duitse leger en de luchtmacht (Luftwaffe), het sterk aanwezige nationalisme en fanatisme bij de Duitse troepen en het overrompeling en verrassingselement van de Duitsers door het omzeilen van de Maginot linie. Ondanks die feiten hadden de Franse troepen in 1940 een aantal sterke tanks die wat betreft bewapening en bepantsering beter waren dan de meeste Duitse modellen. De Franse bommenwerpers werden onder andere gebruikt bij nachtaanvallen op Hitler-Duitsland. Zo voerde een bommenwerper van het type Farman F.223 op 7 juni 1940 een nachtaanval uit op Berlijn waarbij acht 250 kilogram en tachtig 10 kilogram bommen gedropt werden (het is onduidelijk of het bommen van Franse makelij waren). Een daarop gelijkende aanval werd drie dagen later herhaald. Na de capitulatie zette de Franse luchtmacht onder het Vichy-regime sommige bommenwerpers in tegen geallieerde troepen. Franse bommenwerpers van het type Bloch MB.170 voerden bijvoorbeeld verkenningstaken uit boven Gibraltar om de Britse vloot in de gaten te houden. Ook maakte de Duitse Luftwaffe soms gebruik van Franse vliegtuigen, maar niet op grote schaal.

Franse bommenwerper van het type Bloch MB 170. Bron: SDASM Archives

Conventionele explosieve bommen

Conventionele, explosieve bommen zijn bommen met een niet nucleaire lading die geschikt zijn tegen gronddoelen of zeedoelen. Meestal bestaat de inhoud van die bommen uit een explosieve lading zoals TNT of een ander, daarop gelijkend middel. Conventionele, explosieve bommen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog uit vliegtuigen geworpen (bomrekken) en waren wat betreft kracht en afmetingen vaak afhankelijk van het type vliegtuigen (zware bommenwerpers konden middelzware en zware bommen vervoeren, lichte bommenwerpers vaak alleen lichte of middelzware bommen). De Franse luchtmacht maakte gebruik van verschillende soorten explosieven in hun conventionele, explosieve bommen (M Mn/Trimonite, M Dn/MFDN, D D/Shellite). Vaak was de explosieve vulling een mix van chemicaliën. Bommen bestonden meestal uit gehard staal, gesmeed staal, getrokken staal, gelast staal of gegoten staal. De meeste Franse conventionele, explosieve bommen hadden een gele kleur. De volgende markeringen of details zijn op Franse bommen aangebracht: zwarte letters geven de fabrikant weer met de maand en het jaar van het aanbrengen van de explosieve lading plus het type explosief materiaal. Aangegeven in rood: ‘’F de Culot’’ en bij bommen met een gewicht van 100 kilogram of meer het totaalgewicht. 'G.P.' staat voor 'General Purpose': bommen voor algemeen gebruik.

50 kg (A) en 50 kg (G.A.M. Mn) G.P. H.E.

Beide soorten bommen waren relatief lichte bommen met een lengte van 99.06 centimeter (A) tot 118.11 centimeter (G.A.M. Mn). De bommen wogen ongeveer 39.92 kilogram (A) tot 50.80 kilogram (G.A.M. Mn). De explosieve vulling bestond uit M Mn/Trimonite (70% melinite/ picrinezuur en 30% mononitronaphthalene/mono nitronaftaleen) of MFDN (80% melinite en 20% dinitronaphthalene/dinitronaftaleen). Die vulling woog 9.98 kilogram (50 kg A) tot 28.58 kilogram (50 kg G.A.M. Mn). De ontstekingen waren de Type H Model 1921 (staart 3B15), of de M. No 2 (50 kg G.A.M. Mn). Wat betreft de vormgeving is de 50 kilogram A bom gebaseerd op een Franse 155mm artilleriegranaat en de G.A.M. Mn is van plaatstaal gemaakt. Beide bommen waren geel van kleur.

50 kg D.T. No. 1, No. 2 en No. 3 G.P. H.E.

Deze 50 kilogram conventionele, explosieve bommen zijn allen even lang (118.11 centimeter) en wegen 55.8 kilogram. De explosieve vulling bestaat uit melinite (MFDN) of shellite (Brits) en weegt 19.05 kilogram (No. 2) tot 19.96 kilogram (No. 1 en No. 3). De wanddikte van de No. 1 is ongeveer 0.95 centimeter. Deze plusminus 50 tot 60 kilogram wegende bommen zijn gemaakt van 220mm artilleriegranaten (No. 1) of van een waterstofcilinder of container (No. 3). De constructie van de No. 2 is onbekend. De ontsteking bij de staart was het type 3B15 (bij de No. 2 bij de neus; de Type H Model 1921, Model 1925 of Model 1928). Zowel de No. 1 en No. 3 waren verouderde modellen (of No. 2 ook verouderd was is onbekend). Alle modellen (1 tot en met 3) waren geel van kleur en hadden vier stalen staartvinnen of staartvleugels.

100 kg en 200 kg G.P. H.E.

De 100 en 200 kilogram conventionele, explosieve bommen waren zwaardere bommen die met een hogere explosieve vulling uitgerust waren. De bommen waren ongeveer 142.24 centimeter (100 kg versie) tot 157.48 centimeter lang (200 kg versie). Het exacte totaalgewicht van de bommen is onbekend (een bron noemt 117 kilogram voor de 100 kilogram versie). De explosieve vulling bestond uit M Dn of D D (shellite) en weegt 117.02 kilogram (100 kg versie) tot 224 of 228.16 kilogram (200 kg versie). Waarschijnlijk gaat het bij de gegeven waarden niet om het gewicht van de explosieven, maar om het totaalgewicht van de bommen. De neusontsteking is het type R.S.A. 30/45 Model 1930 en de staart heeft een 3B15 Sch. R. Model 1939. Beide bommen bestaan uit gesmeed staal en hebben vier staartvinnen die aan de staartkegel bevestigd zijn. De bommen hadden een gele kleur.

500 kg Model 1930, No. 1 en No. 2 G.P. H.E.

De 500 tot 600 kilogram conventionele, explosieve bommen waren een van de zwaarste bommen van de Franse luchtmacht en konden vervoerd worden door de Lioré et Olivier LeO 45 bommenwerper (met een maximale bommenlast van 1568 kg). De bommen waren 213.36 (Model 1930), 210.82 (No. 1) of 200.66 (No. 2) centimeter lang en wogen 582.87 kilogram (Model 1930), 536.14 kilogram (No. 1) of 520.72 kilogram (No. 2). De explosieve vulling (M Dn of D D) van de 500 kilogram bommen woog 272.16 kilogram (Model 1930), 300 kilogram (No. 1) of 269.89 kilogram (No. 2). De neusontsteking was een gemodificeerd type R.S.A. Model 1930 bij de No. 1 en No. 2 bommen. De 500 kilogram Model 1930 had een 3B15 Sch. R. 1938 staartontsteking. De constructiemethoden bestonden uit één stuk gesmeed staal (Model 1930 en No. 2) of drie aan elkaar bevestigde (gelaste) stukken plaatstaal (No. 1). Alle 500 kilogram-versies hadden een gele kleur.

Conclusie

Een primaire bron (TM 9-1985-6 Italian and French Explosive Ordnance, 1953) maakt duidelijk dat het Franse leger en de Franse luchtmacht gebruik maakten van conventionele, explosieve projectielen en bommen (G.P., 'General Purpose', H.E. 'High-Explosive'). Die bommen waren vaak met verschillende explosieve materialen uitgerust en varieerden in lengte en gewicht. De meeste bommen waren geel van kleur en waren cilinder- of druppelvorming van vorm. Vergeleken met krachtige Duitse, Britse, Amerikaanse of Sovjetbommen waren de Franse bommen minder zwaar. Uiteraard was Frankrijk binnen relatief korte tijd verslagen en had het geen of weinig tijd om sterkere, zwaardere of geavanceerdere bommen te produceren. Het ontbreekt bijvoorbeeld aan bommen met een gewicht van een ton of meer. De zwaarste Franse bom die in het primaire document over de uitrusting aan bod komt weegt plusminus 500-580 kilogram (500 kg Model 1930, No. 1 en No. 2 G.P. H.E). Dat is relatief weinig vergeleken met de plusminus 1.8 en meer dan 2 ton wegende Luftwaffe bommen (SC 1800 'Satan' en SC 2500), de zwaarste 10 ton wegende Britse bom ('Grand Slam'), de Amerikaanse 1.8 tot 1.9 ton wegende AN-M56 en de plusminus 5 ton wegende Sovjet FAB-5000/FAB-5000NG. Zelfs de Italianen hadden een plusminus 1 ton wegende conventionele, explosieve bom (of die in grote getalen ingezet is, is niet duidelijk).