Op een bepaald punt in zijn boek over Wilhelmina haalt Gerard Aalders een historicus aan bij wie heilige huisjes niet veilig zijn. Dat kan over Aalders zelf ook gesteld worden. Het koningshuis is voor veel mensen een soort onaantastbaar instituut. Het past dan niet om daar kritisch op te zijn. Republikein Aalders (hij noemt zichzelf zo in zijn Twitterbio) heeft daar beduidend minder moeite mee. Het met vele bronnen en argumenten onderbouwde beeld dat hij van koningin Wilhelmina schetst is niet bepaald rooskleurig.

Gerard Aalders heeft niet een nieuwe biografie van Wilhelmina willen schrijven. Wel heeft hij kritisch willen kijken naar het beeld van een vorstin die weliswaar niet als makkelijk persoon te boek staat, maar die met name in en rond de Tweede Wereldoorlog toch veel voor land en volk zou hebben betekend vanuit haar ballingschap in Londen. Van dat idee blijft in het boek van Aalders weinig over.

Wilhelmina komt naar voren als een autoritaire vorstin, op het dictatoriale af. Van ministers en regeringen moest ze doorgaans weinig hebben omdat zij zelf het beste zou weten wat het volk nodig had. Aalders toont echter aan dat ze weinig tot geen kijk had op wat er onder haar onderdanen leefde. Het boek laat naast die wereldvreemdheid ook zien dat Wilhelmina weinig kaas had gegeten van economie, politiek en internationale verhoudingen.

Gekoppeld aan onder meer zelfoverschatting en een zeer eigenwijs, temperamentvol karakter leidde dat volgens Aalders nogal eens tot onverstandige beslissingen, soms zelfs met fatale gevolgen. Er is na verschijning van het boek het nodige te doen geweest over de stelling dat het centraliseren van het verzet in Nederland, op aandringen van Wilhelmina in Londen, tal van slachtoffers heeft geëist in Nederland. Volgens Aalders is niet te zeggen exact hoeveel, maar hij haalt wel een bron aan die spreekt van honderden verloren levens van mensen van de Landelijke Knokploegen.

Het boek is prettig leesbaar en goed onderbouwd. Aalders schuwt ook de polemiek niet. Vooral Wilhelmina-biograaf Cees Fasseur moet het vaak ontgelden. Meestal op argumenten, maar laat in het boek stelt Aalders ook dat Wilhelmina de heldin van Fasseur was. Aalders probeert daarmee nog eens te benadrukken dat Fasseur en vele anderen in zijn ogen te kritiekloos zijn geweest over Wilhelmina. Dat punt is dan echter al heel vaak gemaakt. Fasseur neerzetten als een fanboy is dan net even wat te veel van het goede.

Dat kan ook worden gezegd over het hoofdstuk waarin uiteen wordt gezet hoe de Verenigde Staten voorbereidingen troffen om na de Tweede Wereldoorlog de macht in de wereld over te nemen. Aalders schreef daar eerder een boek over en is dus goed ingevoerd. Maar dat uit zich in tientallen pagina’s waarin Wilhelmina en de regering in ballingschap niet voorkomen, alleen maar om aan te tonen dat ze in de wereldpolitiek tijdens en na de oorlog nauwelijks een rol van betekenis speelden. Dat voelt als een wat al te lange aanloop, net zoals de lezer na verloop van tijd het idee krijgt bepaalde standpunten en argumenten wel erg vaak te hebben gelezen. Maar de boodschap van het boek komt zonder meer goed over.