Een goede biografie moet aan een aantal voorwaarden voldoen. De lezer moet zich betrokken voelen bij of zelfs aangetrokken voelen tot de persoon over wie het boek gaat, maar dat is op zichzelf niet genoeg. Wat die hoofdpersoon heeft beleefd, moet ook de moeite van het navertellen waard zijn. Verder is het van belang dat het verhaal van de hoofdpersoon in overeenstemming is met de (historische) feiten. Tot slot moet het boek goed geschreven zijn, anders haakt de lezer alsnog af.

‘De laatste getuige’ voldoet aan alle genoemde voorwaarden. Het verhaal van Wim Aloserij is door Frank Krake opgeschreven in wat een uitstekende biografie genoemd mag worden. Aloserij is ‘de man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde’, zoals de ondertitel van het boek meldt. Op zijn 94ste vertelt hij nu, via Krake, zijn verhaal. En eigenlijk is het nauwelijks te bevatten wat daar staat: drie concentratiekampen en een scheepsramp overleven. Maar dit boek zorgt ervoor dat je het als lezer wel degelijk bevat.

Wim Aloserij groeide niet bepaald onbezorgd op. Hij had een alcoholistische stiefvader met losse handjes en in de krappe, tochtige woning op Kattenburg in Amsterdam had zijn familie het niet bepaald breed. Toch breken er op enig moment jaren aan waarin het leven voor Wim bestaat uit werk waar hij plezier in heeft en uit prettige vormen van vrijetijdsbesteding. De oorlog zette daar in 1940 echter een forse streep doorheen. Werken moest hij nog steeds, maar dan in Duitsland.

Aanvankelijk had hij het daarbij niet slecht naar zijn zin, maar er ging hem steeds meer tegenstaan. Hij ontsnapte en dook onder in Nederland. Dat ging een tijdlang goed, maar op enig moment werd hij opgepakt. Via het huis van bewaring ging het naar Kamp Amersfoort en vervolgens naar Neuengamme. Van daaruit belandde hij in buitenkamp Husum-Schwesing. Via opnieuw Neuengamme kwam hij aan het einde van de oorlog met duizenden andere gevangenen terecht op het schip Cap Arcona, een van de drijvende concentratiekampen in de Lübecker bocht. Slechts enkele honderden overleven een bombardement op dit schip. Waaronder Aloserij.

Dat hij het overleeft is van meet af aan duidelijk. Achterop het boek wuift een 94-jarige Wim Aloserij ons vriendelijk toe en op de achterflap staat al wat hij in grote lijnen allemaal heeft doorstaan. Desondanks vraag je je als lezer geregeld af of Aloserij het wel gaat redden. Alles wordt gezien door de ogen van een man die verschrikkelijke dingen heeft gezien en meegemaakt. Termen als ‘ontberingen’ en ‘mishandelen’ dekken de lading niet, het gaat om het totaal onteren en kapotmaken van mensen. Dat Aloserij het overleefde, komt voor een belangrijk deel door zijn eigen vernuft en af en toe een beetje geluk.

Dat alles is door Wim Aloserij beleefd en door Frank Krake op een tegelijk nuchtere en invoelende wijze opgeschreven, met helder taalgebruik en zonder dat wat op zichzelf verschrikkelijk genoeg is met overdreven bewoordingen nog erger te maken. Als lezer van ‘De laatste getuige’ kijk je eigenlijk direct mee door de ogen van de hoofdpersoon, en aan wat hij te zien kreeg in die acht maanden concentratiekamp is verre van prettig. Maar het is goed om af en toe weer met de neus op zulke feiten te worden gedrukt. Wim Aloserij verdient alle lof voor het gegeven dat hij na al die jaren zijn verhaal heeft willen vertellen. En dat verhaal had niet beter opgeschreven kunnen worden dan nu door Frank Krake is gedaan.