Titel: | De Ritchie Boys |
Schrijver: | Bruce Henderson |
Uitgever: | Athenaeum |
Uitgebracht: | 2018 |
Pagina's: | 422 |
ISBN: | 9789025300906 |
Omschrijving: |
Het was een bevreemdende gewaarwording voor de bewoners van het landelijke gebied in het westen van Maryland in de Verenigde Staten. Terwijl ze in 1942 op hun akkers aan het werk waren, konden ze plotsklaps oog in oog komen te staan met soldaten in Duitse uniformen die vervoerd werden in vrachtwagens met daarop hakenkruizen. De politie ontving veel meldingen van een "Duitse invasie", maar kon de geschrokken burgers geruststellen. "Het zijn de Ritchie-boys maar", werd algauw een gevleugelde uitdrukking. De Ritchie-boys waren de militairen die in Camp Ritchie werden opgeleid, niet tot gewone infanterist, maar onder andere tot ondervragers van Duitse krijgsgevangenen. Rollenspellen waren een belangrijk onderdeel van hun training en om dat zo realistisch mogelijk te doen, werden Duitse uniformen en voertuigen ingezet. Een groot aantal van hen waren Duitse Joden die in de jaren dertig naar de Verenigde Staten waren geëmigreerd, op de vlucht voor het antisemitisme in hun vaderland. Omdat Duits hun moedertaal was en vanwege hun grondige kennis van de cultuur en manier van denken van de Duitsers waren ze uitermate geschikt om Duitse krijgsgevangenen te ondervragen en Duitstalige inlichtingen te verzamelen. Ze werden aan het Westfront toegevoegd aan Amerikaanse eenheden in zogenoemde IPW-teams (IPW = Interrogator of Prisoners of War). In zijn boek "De Ritchie Boys" vertelt de Amerikaanse non-fictieschrijver Bruce Henderson het verhaal van acht Duitssprekende Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het Westfront onderdeel uitmaakten van IPW-teams. Hij volgt ze al vanaf hun jeugd in nazi-Duitsland en beschrijft hoe hun emigratie verliep. Veelal lieten ze familie achter in Europa en verloren ze tijdens de oorlog contact met hen. De in Berlijn geboren Werner Angress was bijvoorbeeld de enige van zijn gezin die voor de oorlog uitweek naar de Verenigde Staten. Zijn vader was gevangengenomen door de nazi’s en zijn moeder en twee broers zaten tijdens de oorlog ondergedoken in Amsterdam. Zelf was hij ingedeeld bij de 82e luchtlandingsdivisie en landde hij op D-Day met zijn parachute in Normandië, zonder ooit eerder een parachutesprong gemaakt te hebben. Na de bevrijding kreeg hij van generaal James Gavin toestemming om met een legerjeep naar Nederland te reizen om op zoek te gaan naar zijn familieleden, niet wetende of zij de oorlog overleefd hadden. Henderson weet duidelijk te maken welk risico de Duitse Joden liepen aan het front. Als Duitsers van geboorte met een Joodse achtergrond konden ze beter niet in handen van de vijand vallen, die hen zou beschouwen als overlopers of spionnen, ook al waren ze genaturaliseerd tot Amerikaanse staatsburgers. En als lid van een bevolkingsgroep die door de nazi’s uitgeroeid werd, was hun overlevingskans in Duitse handen toch al nihil. Maar ook binnen hun eigen leger moesten ze op hun hoede zijn. Met hun Duitse accent waren ze immers verdacht. Toen er tijdens het Ardennenoffensief veel paniek was om Duitse saboteurs in Amerikaanse uniformen, werden Ritchie-boy Victor Brombert en de leden van zijn team aangehouden door MP’s die hen ervan verdachten Duitse spionnen te zijn. Het kostte hen grote moeite om de MP’s te overtuigen van hun identiteit, omdat ze het wachtwoord niet kenden en een vraag over de Amerikaanse honkbalcompetitie niet konden beantwoorden. Met veel overtuigingskracht wisten ze te ontsnappen aan executie als spion. Het wantrouwen binnen hun eigen gelederen nam af toen de Ritchie-boys belangrijke inlichtingen wisten te verzamelen die Amerikaanse levens bespaarden. Ze ontwikkelden zich tot gehaaide ondervragers die veel nuttige informatie wisten te ontfutselen aan Duitse krijgsgevangenen. De mannen die in dit boek worden geïntroduceerd gebruikten daar allerlei trucjes voor, maar foltering hoorde daar niet bij. Wanneer krijgsgevangenen hem angstig vroegen of ze gemarteld of doodgeschoten zouden worden, antwoordde Werner Angress altijd: ‘Nee, wij zijn immers geen nazi’s.’ Vaak waren Duitse soldaten zo verbaasd dat ze in hun eigen taal werden aangesproken door iemand in een Amerikaans uniform dat het gesprek vanzelf op gang kwam. Alleen om verstokte nazi’s aan het praten te krijgen, moesten hun ondervragers vaak extra moeite doen. "De Ritchie Boys" is geschreven in de vorm van verhalende non-fictie en is uitermate prettig leesbaar. Doordat de auteur ervoor gekozen heeft het verhaal van slechts een select aantal mannen te vertellen, is het boek overzichtelijk gebleven. Je volgt hen van hun emigratie tot aan de bevrijding van Europa. Het is van grote toegevoegde waarde dat de schrijver met meerdere van deze mannen uitgebreid contact had tijdens het schrijven van zijn boek. Als complete beschrijving van de geschiedenis van de militairen die werden opgeleid in Camp Ritchie is deze publicatie niet te beschouwen. Van de 15.200 mannen die hier werden opgeleid, was slechts 14% van Duits-Joodse komaf. De personen die Henderson introduceert lijken echter wel representatief te zijn voor deze laatstgenoemde groep. Hun relatief onbekende bijdrage aan de geallieerde overwinning wordt met dit boeiende boek eer bewezen. |
Beoordeling: | Zeer goed |