TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Van de doden niets dan goeds

Titel: Van de doden niets dan goeds
Schrijver: Tomas Ross
Uitgever: Cargo
Uitgebracht: november 2015
Pagina's: 336
ISBN: 9789023496632
Omschrijving:

Tomas Ross, pseudoniem van Willem Pieter Hogendoorn, is wellicht wel Nederlands bekendste thrillerauteur. Zijn eerste thriller schreef hij in 1980. Hij heeft inmiddels al meer dan 60 boeken op zijn naam staan. "Van de doden niets dan goeds" is zijn meest recente uitgave.

In november 1945 keert Arnie Springer, voormalig geheim agent van GS III (de vooroorlogse aanduiding van de Nederlandse geheime dienst) en jazzmuzikant, vanuit een Jappenkamp in Indië terug in Den Haag. Hij heeft geen geld, wordt geplaagd door malaria en de familie die hij heeft is naar zijn weten vermist of dood, of in het geval van zijn vader zwaar dement. Al snel na zijn terugkomst wordt hij benaderd door zijn oude baas van GS III, baron Verschuer. Die geeft hem een brief van een zekere Gerard Kastelein, die vraagt om een ontmoeting met Springer. Deze briefschrijver is echter al meer dan twee jaar dood.

Er ontvouwt zich een spannend verhaal, waarin tal van partijen een rol spelen. Allemaal zijn ze op zoek naar hetzelfde, een zwart cahier dat de namen zou bevatten van een aantal hooggeplaatste Nederlanders die met de Duitse bezetter zouden hebben samengewerkt en die onbestraft zijn gebleven. Een aantal van deze hooggeplaatste personen heeft er alles voor over om deze geschiedenis verborgen te houden. Dan spelen er ook nog andere belangen, zoals de ontluikende koloniale oorlog in Nederlands-Indië en een aantal Joden dat uit is op wraak op de moordenaar van hun naasten. Springer moet zich hierdoorheen laveren. Met als doel het vinden van het cahier, terwijl meerdere personen erop uit zijn om hem te doden.

Het boek grijpt je direct aan. De dialogen zijn vlot geschreven en het verhaal ontvouwt zich in een razende vaart. Wie is goed en wie is fout? Wie gebruikt en wie wordt er gebruikt? Springer en de lezer met hem wordt regelmatig op het verkeerde been gezet. Dit is ook wel een klein nadeel van het boek. De plotwendingen zijn soms zo onverwacht en volgen elkaar dermate snel op, dat het af en toe wat ongeloofwaardig wordt. Aan de andere kant maakt deze onvoorspelbaarheid het verhaal ook wel weer spannend en zijn dergelijke wendingen nu eenmaal eigen aan een thriller. Arnie Springer beziet zijn wereld met bijtende humor en een vleugje sarcasme. Bij tijd en wijle heeft hij daardoor wel iets van de Duitse politieman Bernie Gunther, de bekende creatie van de Britse auteur Philip Kerr. Een voorbeeld van een uitspraak van Springer met betrekking tot de herbegrafenis van Hannie Schaft: "Het verbaasde me dat Wilhelmina en Bernhard de plechtigheid hadden bijgewoond, want vooral Bernhard zag communisten liever dood dan levend, maar misschien was hij er juist daarom wel bij geweest."

De historische context van het verhaal komt waarheidsgetrouw over. Ross slaagt er goed in een beeld te schetsen van het naoorlogse Nederland in het algemeen en van Den Haag in het bijzonder. Eind 1945 wemelde het in Nederland nog van de oorlogsmisdadigers die vrij rondliepen. Er vonden regelmatig liquidaties plaats en de grens tussen goed en fout was lang niet altijd duidelijk. De vader van Ross, een verzetsman en medewerker van de naoorlogse Binnenlandse Veiligheidsdienst, bestempelde het Den Haag van vlak na de oorlog naar verluidt dan ook als het Chicago aan de Noordzee. De auteur heeft een grote kennis over de Tweede Wereldoorlog en staat er om bekend dat hij waargebeurde feiten en personages verwerkt in zijn thrillers. In "Van de doden niets dan goeds" slaagt hij daar goed in. Voormalige SS’ers, wraakzuchtige Joden, gefrustreerde communistische leden van het verzet en medewerkers van GS III; hij laat ze allemaal passeren, zonder dat het gekunsteld over komt.

Doordat heel veel namen de revue passeren, is het af en toe wat onduidelijk welke naam bij welk personage hoort. Ross moet zich dat beseft hebben, want voorin het boek is een lijst opgenomen waarin alle personages kort worden toegelicht. Ondanks dat moet je je aandacht er wel goed bij houden om alles te volgen. Er zijn een aantal daadwerkelijk bestaande personages opgenomen in het verhaal, waaronder de oorlogsmisdadigers Pierre Sweerts en Pieter Menten, Leonie Brandt (een actrice wier rol in de oorlog nooit helemaal is opgehelderd) en Prins Bernhard. De laatste laat Tomas Ross vaak opdraven in zijn boeken. Met zijn controverses past de prins natuurlijk ook goed in een thriller. Zoals Ross zelf aangeeft was Bernhard betrokken bij bijna alle grote affaires die we kennen en was het een van de weinige personen in de Nederlandse geschiedenis met ballen. De historische figuren zijn goed in het verhaal verweven, waardoor de historische accuratesse ervan toeneemt.

Aan het einde van het boek heeft Ross een nawoord opgenomen waarin hij aangeeft welke feiten en personages uit het verhaal op waarheid berusten. Dat is verhelderend. Alhoewel het lang niet altijd duidelijk is wat fictie is en wat niet. Dit is natuurlijk ook eigen aan een thriller. "Van de doden niets dan goeds" kan zich gerust meten met het werk van buitenlandse auteurs. Het bevat alle elementen van een goede thriller en is wat historische achtergronden betreft geloofwaardig. Tomas Ross is de enige Nederlandse schrijver die dit op overtuigende manier kan doen. De auteur heeft verklaard dat "Van de doden niets dan goeds" het eerste deel is van een trilogie. Dit blijkt ook uit het feit dat niet alle verhaallijnen volledig worden afgewikkeld. Volgens Ross zullen de volgende delen in de reeks deels in Indië spelen. Dat belooft veel goeds. Springer is een man met potentie.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
Wesley Dankers
Geplaatst op:
22-12-2015
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen