Titel: | Operatie Mincemeat |
Schrijver: | Ben Macintyre |
Uitgever: | Veen Media |
Uitgebracht: | 2012 |
Pagina's: | 400 |
ISBN: | 9789085711186 |
Omschrijving: |
De Sovjetleider Stalin drong er al vroeg in de oorlog op aan dat de geallieerden een tweede front zouden starten in bezet Europa. Hierdoor zou Hitler zijn krachten moeten verdelen en zou zijn leger op beide fronten zwakker worden. De Amerikanen waren voor een landing in Noord-Frankrijk, maar de Britten zagen meer in een invasie op Italië. De Britten wilden graag via Italië Duitsland aanvallen, omdat Italië zwak verdedigd werd en de Atlantische kust juist een moeilijk te nemen horde was vanwege de Atlantikwall. Als eerste landingslocatie werd de kust van Sicilië uitgekozen en van hieruit zouden de geallieerden verder kunnen oprukken naar Duitsland. Er werd een uitgebreid pakket aan misleidingsmaatregelen opgesteld dat de Duitsers ervan moest overtuigen dat de geallieerden Sardinië en Griekenland zouden aanvallen. Mede door het verrassingseffect, maar ook door de overweldigende kracht van de geallieerden en de geheimhouding werd de invasie op Sicilië in juli 1943 een groot succes. Meer dan 153.000 soldaten van de 160.000 die deelnamen aan de invasie waren na afloop nog in leven. Ook verloren de Duitsers Sicilië als basis voor hun lucht- en vlootactiviteiten en stond de deur naar een invasie op het Italiaanse vasteland open. De meest spectaculaire en succesvolle misleidingsactie voorafgaand aan de geallieerde inval van Sicilië was operatie Mincemeat. Al in 1953 schreef Ewen Montagu, één van de twee bedenkers van deze misleidingsoperatie, een boek over operatie Mincemeat. Deze versie was streng gecensureerd door de Britse overheid omdat zo kort na de oorlog geheime documenten nog niet gehanteerd mochten worden en er zelfs niet aan gerefereerd kon worden en voor een deel was het opzettelijk misleidend. De Britse historicus Ben Macintyre (1963) is bekend geworden door zijn boek over de dubbelagent Eddie Chapman, met als titel “Agent Zigzag”. Tijdens het onderzoek voor dit boek werd zijn aandacht getrokken door de persoon van Ewen Montagu. Hij besloot een boek over operatie Mincemeat te schrijven en had daarbij het geluk dat hij gebruik mocht maken van alle documentatie uit Britse oorlogsarchieven over deze misleidingsoperatie. Hierdoor kon hij het complete verhaal vertellen. Operatie Mincemeat was een misleidingsactie waarbij de Britse inlichtingendienst Military Intelligence, section 5 (MI5), een als officier verkleed lijk met ‘top secret documenten’ in een aktetas op zijn lichaam liet aanspoelen aan de Atlantische zuidkust van het ‘neutrale’ Spanje. Het lijk was van een zwerver die met behulp van zorgvuldig vervalste papieren de identiteit kreeg van de niet bestaande Major of the Royal Marines William Martin. In de documenten stond dat Sardinië het hoofddoel van de aanval was en dat Sicilië een afleidingsdoelwit was. Hoewel het misleidingsplan diverse keren dreigde mis te lopen, kwamen de documenten uiteindelijk in Berlijn bij het Duitse opperbevel terecht. Als gevolg daarvan werden de Duitse troepen verplaatst van de kust van Sicilië naar Griekenland en Sardinië. Het boek beschrijft zeer gedetailleerd de gehele operatie van begin tot eind. Macintyre vertelt over het ontstaan van het idee dat langzaam gepolijst werd tot een goed plan. Ook beschrijft hij de nauwkeurige voorbereiding waarbij niets aan het toeval overgelaten werd. Ook komt de uitvoering van de operatie aan bod die langzamerhand steeds succesvoller werd. Aan het eind van het boek worden de naoorlogse levens van de hoofdrolspelers beschreven. Tijdens het lezen lijkt het alsof Macintyre zelf aanwezig was bij de voorbereidingen, de uitvoering en de vervolgacties. Hij beschrijft gedetailleerd de dilemma’s waarmee de hoofdpersonen kampten. Zo moesten zij bijvoorbeeld beslissen of de tas aan het lijk vastgemaakt moest worden wat op zich zelf al vreemd was en hoe dat op een eenvoudige manier kon. Ook komen de dialogen en emoties van de personages aan bod. Hierdoor wordt de lezer meegezogen in het verhaal en maakt Macintyre van dit boek een spannende spionageroman. Het boek blijft boeien tot de laatste bladzijde en door de vele risico’s die de revue passeren, is het ook nog lang de vraag of de operatie wel zou slagen. Op andere plaatsen wordt duidelijk dat Macintyre een historicus is, wanneer hij veel details benoemt en zijn verhaal onderbouwt met verschillende bronnen. Hierdoor is “Operatie Mincemeat” vooral in het begin wat langdradig en zijn sommige stukken moeilijk om doorheen te komen. Naarmate het verhaal verder gaat en de plannen steeds meer omgezet worden in concrete acties, wordt het boek steeds spannender. Door de vlotte verteltrant is het boek toegankelijk voor een breed publiek. Dit boek is een aanrader voor iedereen die meer wil weten over dit unieke en verrassende verhaal en over activiteiten van de Britse Geheime Dienst tijdens de Tweede Wereldoorlog in het algemeen. |
Beoordeling: | Zeer goed |