“De Tweede Wereldoorlog werd op duizenden plaatsen uitgevochten. ‘The War’ is het verhaal van vier Amerikaanse steden en hoe hun inwoners de oorlog beleefd hebben.” Zo begint elke aflevering van de documentaire van Ken Burns over de Amerikaanse inzet in de Tweede Wereldoorlog. De documentaire is oorspronkelijk uit 2007, maar nu pas uitgebracht op DVD in Nederland. De serie, die uit vijf DVD’s bestaat, duurt bijna vijftien uur en hierin wordt het verhaal van de oorlog verteld aan de hand van belevenissen van inwoners van Waterbury (Connecticut), Mobile (Alabama), Sacramento (California) en Luverne (Minnesota).

Ken Burns is een bekende Amerikaanse regisseur en documentairemaker. Hij sleepte met zijn documentaires, waarvan de bekendste over de Amerikaanse Burgeroorlog ging, al zeven Emmy Awards in de wacht. Toen ‘The War’ in de herfst van 2007 op de Amerikaanse televisiezender PBS werd uitgezonden was het de meest bekeken serie uit de laatste tien jaar.

De documentaire omvat veertien afleveringen waarin zowel veteranen aan het woord komen als zij die aan het thuisfront actief waren. Hun verhalen over de oorlog zijn vaak erg indringend om te horen. Bijvoorbeeld het verhaal van de voormalige gevechtspiloot Quentin Aanenson uit Luverne, die vertelt dat hij na het aanvallen van een Duits konvooi in Normandië misselijk uit zijn vliegtuig stapte toen hij probeerde te schatten hoeveel mensen hij had gedood. Of het verhaal van Barbara Perkins uit Sacramento, die verkering had met een soldaat die naar Europa was uitgezonden en hierdoor in grote onzekerheid verkeerde over het lot van haar geliefde.

Ze worden ondersteund door beelden van datgene wat zij hebben meegemaakt. Zo zien we beelden van de felle strijd tegen de Japanners en de verwoestingen die de oorlog met zich meebracht. Om de afleveringen tot een goed lopend en begrijpelijk geheel te maken wordt tijdens het zien van deze beelden een algemeen verhaal over de gebeurtenis verteld door een voice-over. Op deze manier wordt de gehele betrokkenheid van de Amerikaanse geallieerden getoond, van de isolationistische houding aan het begin van de oorlog, tot Pearl Harbor en de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki.

Het verhaal is chronologisch opgebouwd en is gemakkelijk te volgen. Het is een algemene beschrijving van de Tweede Wereldoorlog en de rol die de Amerikanen hierin hebben gespeeld. De enorme oorlogsindustrie maakte het mogelijk een tweefrontenoorlog te voeren, in Europa en in de Pacific. Tijdens de afleveringen wordt er dan ook geswitcht tussen de verschillende fronten. Zo schakelt het verhaal in aflevering zes een aantal keer van Normandië naar Saipan en andersom, maar dit veroorzaakt geen verwarring voor de kijker.

In de loop der jaren zijn er al vele documentaires over de Tweede Wereldoorlog verschenen. Vrijwel alle belangrijke gebeurtenissen zijn al uitgediept. ‘The War’ bevat dan ook geen schokkend of nieuw materiaal. Het unieke aan deze documentaire is de invalshoek. Grote delen van het verhaal worden verteld aan de hand van herinneringen van inwoners uit een van die vier Amerikaanse plaatsen. Ze vertellen de kijker hoe het was om in de oorlog of een bepaalse veldslag te vechten, mensen te moeten doden of om te gaan met de lastige situatie die de oorlog aan het thuisfront had veroorzaakt. Hier waren ingrijpende veranderingen geweest als gevolg van de mobilisatie en de oorlogseconomie. Deze herinneringen moeten in combinatie met beelden van de strijd en het thuisfront een eerbetoon vormen aan de moed, het doorzettingsvermogen en de opofferingsgezindheid van een bijzondere generatie Amerikanen.