Mitsubishi Ki-30

De Mitsubishi Ki-30 was een Lichte-bommenwerper van de Japanse legerluchtmacht ontwikkeld in het midden van de jaren 1930. Tot aan de invasies in het Verre Oosten, Nederlands-Indië en de Filippijnen voldeed het toestel goed, mede door de goede ondersteuning van Japanse jachtvliegtuigen. Na die tijd werd het toestel langzaam maar zeker teruggetrokken uit de frontlinies en ingezet voor opleidingen. Een aantal exemplaren werd nog gebruikt voor kamikaze aanvallen.

Bron: Public Domain (onbekend)

De Mitsubishi Ki-30, Leger Type 97 Lichte Bommenwerper, of in Japans Kyunana-shiki keibakugekiki werd in het midden van de jaren 30 ontwikkeld. In deze periode werd een groot aantal vliegtuigtypen vervangen door modernere. De Japanse legerleiding was op zoek naar een vervanger voor de verouderde Mitsubishi Ki-2 en Nakajima Ki-3 bommenwerpers.

Mitsubishi Ki-2 Bron: Public Domain (onbekend)

In mei 1936 kregen Mitsubishi en Kawasaki beide de opdracht om twee prototypen te bouwen. De specificaties vroegen om een toestel dat 400 km/u kon behalen en een plafond van 4.000 meter. Voor wat betreft de motoren kon worden gekozen uit een 850 pk (634 kW) Mitsubishi Ha-6 motor, een 825 pk (615 kW) Nakajima Ha-5 motor of een 850 pk (634 kW) Kawasaki Ha-9-IIb motor. Een bommenlast van 300 tot 450 kg moest mogelijk zijn. Het Mitsubishi-team onder leiding van kolonel Kawano, kwam met een ontwerp met een vleugel in het midden van de romp geplaatst (middendekker) en een intrekbaar landingsgestel. Bij windtunnelproeven van het geheel metalen vliegtuig bleken de nadelen van het intrekbaar landingsgestel echter groter dan de voordelen, zodat later werd gekozen voor een vast landingsgestel.^[1][2]

Totaal werden 2 prototypen en 702 productietoestellen gebouwd in slechts één variant. Vanaf 1938 werd het toestel ingezet tijdens de 2e Chinees-Japanse oorlog. Vanwege de effectieve Japanse jager escortes was de inzet succesvol. Tot en met de beginfase van de invasie in de Filippijnen kon dit succes worden voortgezet. Tegen de steeds beter wordende Geallieerde jachtvliegtuigen was het toestel echter niet opgewassen en vanaf eind 1942 werden ze teruggetrokken van de frontlinie en ingezet voor opleidingsdoeleinden. Een deel van de toestellen werd later nog ingezet bij Kamikaze acties. Vanaf eind 1940 werd het toestel ook ingezet door de Koninklijke Thaise Luchtmacht en vochten tegen de Fransen in de Frans-Thaise oorlog in januari 1941. Een aantal toestellen vloog na de Tweede Wereldoorlog nog bij de Indonesische luchtmacht. Bij de Geallieerden werd het toestel aangemerkt met "Ann".^[3][4]

Het eerste prototype rolde in februari 1937 uit de fabriek en vloog voor het eerst op 28 februari 1937. Voor de aandrijving was gekozen voor de Mitsubishi Ha-6 radiaal motor met drie bladige propeller. Bij het prototype was direct gekozen voor een vast landingsgestel. De Cockpit was ingericht voor twee bemanningsleden, een piloot en een navigator/luchtschutter.^[5][6]

Voor het tweede prototype dat dezelfde maan gereed kwam, was gekozen voor de Nakajima Ha-5 motor die iets krachtiger was. Met dit prototype werd een snelheid van 423 km/u bereikt.^[7][8]

Eén van de twee Ki-30 prototypen Bron: Wilco Vermeer collection

In januari 1938 werd de opdracht gegeven tot de bouw van een voorserie van 16 toestellen. Deze kregen de motor van het tweede prototype en verschilden van het prototype door de verplaatsing van de voorwaarts schietende mitrailleur van de linker wielpoot naar de aanleg van de linkervleugel en het verwijderen van een deel van de omkasting van de wielen. Operationele tests wezen uit dat het toestel over uitstekende eigenschappen beschikte en de productie kon starten.^[9]

In maart 1938 werd bij Mitsubishi aangevangen met de productie van het toestel. Tot april 1940 werden bij Mitsubishi 618 toestellen geproduceerd. Nog eens 68 exemplaren werden door het leger zelf gebouwd bij de Tachikawa-vestiging van Dai-Ichi Rikugun Kokusho (1e Leger Werkplaats), tussen 1939 en september 1941.^[10]

Bron: Public Domain (onbekend)

Noten

1. Francillon, 1979, pag. 165
2. Bishop, 1998, pag. 331
3. Francillon, 1979, pag. 167-168
4. Bishop, 1998, pag. 331
5. Francillon, 1979, pag. 165-166
6. Bishop, 1998, pag. 331
7. Francillon, 1979, pag. 166
8. Bishop, 1998, pag. 331
9. Francillon, 1979, pag. 166
10. Francillon, 1979, pag. 166