Suske en Wiske! Wie kent dit onafscheidelijke Vlaamse stripduo, geesteskinderen van Willy Vandersteen, nou niet? Vergezeld door Lambik, Jerom, tante Sidonia en professor Barabas beleefden ze vele avonturen in de fameuze stripboekenreeks. In december 2005 vierde het duo hun zestigjarige jubileum, maar zonder striptekenaar Marc Verhaegen. In februari van 2005 was hij namelijk ontslagen, omdat hij volgens het bestuur van Studio Vandersteen niet in een team kon werken en geen leiding kon geven aan zijn collega’s. Volgens Verhaegen zelf was er echter meer aan de hand. De striptekenaar wilde namelijk een stripverhaal samenstellen over de Jodenvervolging, maar de uitgever zou daar volgens hem fel tegen zijn geweest.

De Jodenvervolging is niet bepaald een luchtig onderwerp dat je verwacht in een “Suske en Wiske” stripboek. Terwijl het duo voorheen streed tegen fabelachtige wezens en stereotiepe boeven, zouden ze nu dus de nazi’s als vijand treffen. Zover kwam het dus vanwege het ontslag van Verhaegen niet. De lezers van “Suske en Wiske” werden niet geconfronteerd met de gruwelijke werkelijkheid van de Jodenvervolging en de verhalen van het stripduo bleven even onschuldig en onbekommerd als altijd. Marc Verhaegen gaf na zijn ontslag zijn plannen echter niet op en creëerde een nieuw stripduo, Senne en Sanne, die hij wel zou confronteren met de Holocaust. In Nederland verschenen al vaker educatieve stripboeken over de Tweede Wereldoorlog en de Jodenvervolging, zoals “de Ontdekking”, in 2003 uitgebracht door de Anne Frank Stichting en het Verzetsmuseum Friesland. In België was dit de eerste keer. Het stripalbum “Rebecca R.” werd uiteindelijk in december 2005 uitgegeven, zodat Verhaegen dit jaar, dat begon met tegenslag, toch positief kon afsluiten.

Het debuutalbum van “Senne en Sanne” draait om het Joodse meisje Rebecca Rotenberg. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd zij samen met haar familie gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz. De ontmoeting tussen Senne en Sanne en Rebecca vindt plaats in het verleden, want ook voor het nieuwe duo van Verhaegen vormt de tijd geen barrière. Terwijl Suske en Wiske voor hun tijdreizen afhankelijk waren van professor Barabas, worden Senne en Sanne in dit avontuur geholpen door een sprekend speelgoedkonijn, genaamd Krolik. Ze vonden hem in het speelgoedmuseum in Mechelen. Eens had Krolik toebehoord aan Rebecca, maar ze verloor hem in de dierentuin van Antwerpen op 14 april 1941. Ongerust over het lot van zijn eigenares, stuurt Krolik Senne en Sanne naar Antwerpen, anno 1941, om haar te zoeken.

In Antwerpen worden Senne en Sanne meteen geconfronteerd met de Duitse bezetting. Duitse soldaten zijn alom aanwezig in het straatleven en Joden worden door hen vernederd en mishandeld. Gedurende hun avontuur passeren diverse belangrijke gebeurtenissen rond de Jodenvervolging in Antwerpen en omstreken de revue. Zo is er onder andere aandacht voor de aanslag op de synagoge in de Van den Nestlei, de diamantroof van de SS in de Hovenierstraat en de overval op het twintigste treintransport van Joden naar Auschwitz. Naast een spannend stripverhaal waarin Senne en Sanne de strijd aangaan tegen de Duitse bezetter, is “Rebecca R.” dus ook informatief. De vraag waar alles uiteindelijk om draait, is of het duo Rebecca kan opsporen en of zij kunnen voorkomen dat zij en haar familie in Auschwitz vermoord worden.

Bij het beoordelen van dit stripboek, kunnen we natuurlijk niet om een vergelijking met “Suske en Wiske” heen. Alhoewel de tekeningen direct de achtergrond van Verhaegen verraden, kunnen we stellen dat dit eerste deel van “Senne en Sanne” zich duidelijk onderscheidt van “Suske en Wiske”. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door het thema, want de hoofdpersonages verschillen nauwelijks. Een opvallend verschil is wel de afwezigheid van personages die te vergelijken zijn met Lambik, Jerom en tante Sidonia. In “Suske en Wiske” zijn dit meestal de personen die voor een komische noot zorgen, dus gezien het serieuze onderwerp van dit nieuwe stripboek was hun afwezigheid geen groot gemis. In toekomstige stripboeken zal Verhaegen daarentegen niet om dergelijke persoonlijkheden heen kunnen, want de karakters van Senne en Sanne zijn niet interessant genoeg.

Historisch gezien is “Rebecca R.” een goed opgebouwd verhaal met goed begrijpbare informatie. Helaas is er één historische fout gemaakt in het boek, want Auschwitz werd uiteraard bevrijd door de Russen en niet door de Amerikanen zoals Verhaegen schrijft. De striptekenaar heeft echter al aangegeven dat deze fout in de volgende druk niet meer zal voorkomen. Deze fout buiten beschouwing gelaten is het stripboek een zeer geschikt leermiddel voor jongeren in de leeftijdscategorie van 10 tot 14 jaar.

In tegenstelling tot sommige verhalen van “Suske en Wiske” zal dit stripboek volwassenen daarentegen minder aanspreken. Allereerst missen we, zoals eerder aangegeven, de komische noot die in “Suske en Wiske”, zeker in de door Vandersteen geschreven delen, veel volwassen elementen bevat. Daarnaast bevat het stripboek nauwelijks diepgang en komen vooral de bekende clichés aan bod. We zien een duidelijke afbakening tussen het goede, gepersonifieerd door Senne en Sanne, dappere verzetshelden en de slachtoffers van de Jodenvervolging, en het kwaad, gepersonifieerd door brute en meedogenloze Duitse soldaten. De volwassen lezer zal zich echter beseffen dat deze afbakening gedurende de Tweede Wereldoorlog niet zo gemakkelijk te maken was.

Diepgaande vraagstukken zijn niet verwerkt in het stripboek, maar dat was ook niet de bedoeling van Verhaegen. De striptekenaar heeft de geschiedenis van de Jodenvervolging in België willen vastleggen op een voor jongeren goed begrijpelijke en aansprekende manier. Daarin is hij absoluut geslaagd, want het stripboek is leerzaam en meeslepend. Ter ondersteuning van geschiedenislessen is dit stripboek absoluut een aanrader. Aangezien de Jodenvervolging in België aan bod komt, is het verhaal natuurlijk meer geschikt voor Belgische dan voor Nederlandse scholieren. Nederlandse jongeren met interesse in de geschiedenis zullen dit stripboek echter ook zeker wel kunnen waarderen.

Ook zonder dat zijn ‘peetkinderen’ Suske en Wiske de hoofdrol spelen, heeft Verhaegen een goed stripalbum samengesteld. Het is echter vooral de uitwerking van het thema waarin het stripalbum uitblinkt, want de hoofdpersonages zijn nauwelijks interessant. Het is dan ook de vraag hoe we de toekomst van “Senne en Sanne” moeten zien. Misschien geven de meeste lezers – jong en oud – dan toch weer de voorkeur aan “Suske en Wiske”. De concurrentie aangaan met zestig jaar stripgeschiedenis is geen gemakkelijke opgave.