Toespraak Churchill (04-06-1940)

"We Shall Fight on the Beaches"
June 4, 1940
House of Commons

Noot van de redacteur: het cursief gedeelte is het gedeelte dat te horen is in het fragment.

From the moment that the French defenses at Sedan and on the Meuse were broken at the end of the second week of May, only a rapid retreat to Amiens and the south could have saved the British and French Armies who had entered Belgium at the appeal of the Belgian King; but this strategic fact was not immediately realized. The French High Command hoped they would be able to close the gap, and the Armies of the north were under their orders. Moreover, a retirement of this kind would have involved almost certainly the destruction of the fine Belgian Army of over 20 divisions and the abandonment of the whole of Belgium. Therefore, when the force and scope of the German penetration were realized and when a new French Generalissimo, General Weygand, assumed command in place of General Gamelin, an effort was made by the French and British Armies in Belgium to keep on holding the right hand of the Belgians and to give their own right hand to a newly created French Army which was to have advanced across the Somme in great strength to grasp it.

However, the German eruption swept like a sharp scythe around the right and rear of the Armies of the north. Eight or nine armored divisions, each of about four hundred armored vehicles of different kinds, but carefully assorted to be complementary and divisible into small self-contained units, cut off all communications between us and the main French Armies. It severed our own communications for food and ammunition, which ran first to Amiens and afterwards through Abbeville, and it shore its way up the coast to Boulogne and Calais, and almost to Dunkirk. Behind this armored and mechanized onslaught came a number of German divisions in lorries, and behind them again there plodded comparatively slowly the dull brute mass of the ordinary German Army and German people, always so ready to be led to the trampling down in other lands of liberties and comforts which they have never known in their own.

I have said this armored scythe-stroke almost reached Dunkirk-almost but not quite. Boulogne and Calais were the scenes of desperate fighting. The Guards defended Boulogne for a while and were then withdrawn by orders from this country. The Rifle Brigade, the 60th Rifles, and the Queen Victoria's Rifles, with a battalion of British tanks and 1,000 Frenchmen, in all about four thousand strong, defended Calais to the last. The British Brigadier was given an hour to surrender. He spurned the offer, and four days of intense street fighting passed before silence reigned over Calais, which marked the end of a memorable resistance. Only 30 unwounded survivors were brought off by the Navy, and we do not know the fate of their comrades. Their sacrifice, however, was not in vain. At least two armored divisions, which otherwise would have been turned against the British Expeditionary Force, had to be sent to overcome them. They have added another page to the glories of the light divisions, and the time gained enabled the Graveline water lines to be flooded and to be held by the French troops.

Thus it was that the port of Dunkirk was kept open. When it was found impossible for the Armies of the north to reopen their communications to Amiens with the main French Armies, only one choice remained. It seemed, indeed, forlorn. The Belgian, British and French Armies were almost surrounded. Their sole line of retreat was to a single port and to its neighboring beaches. They were pressed on every side by heavy attacks and far outnumbered in the air.

When, a week ago today, I asked the House to fix this afternoon as the occasion for a statement, I feared it would be my hard lot to announce the greatest military disaster in our long history. I thought - and some good judges agreed with me - that perhaps 20,000 or 30,000 men might be re-embarked. But it certainly seemed that the whole of the French First Army and the whole of the British Expeditionary Force north of the Amiens-Abbeville gap would be broken up in the open field or else would have to capitulate for lack of food and ammunition. These were the hard and heavy tidings for which I called upon the House and the nation to prepare themselves a week ago. The whole root and core and brain of the British Army, on which and around which we were to build, and are to build, the great British Armies in the later years of the war, seemed about to perish upon the field or to be led into an ignominious and starving captivity.

Meanwhile, the Royal Air Force, which had already been intervening in the battle, so far as its range would allow, from home bases, now used part of its main metropolitan fighter strength, and struck at the German bombers and at the fighters which in large numbers protected them. This struggle was protracted and fierce. Suddenly the scene has cleared, the crash and thunder has for the moment - but only for the moment - died away. A miracle of deliverance, achieved by valor, by perseverance, by perfect discipline, by faultless service, by resource, by skill, by unconquerable fidelity, is manifest to us all. The enemy was hurled back by the retreating British and French troops. He was so roughly handled that he did not hurry their departure seriously. [..]Sure, We must be very careful not to assign to this deliverance the attributes of a victory. Wars are not won by evacuations. But there was a victory inside this deliverance, which should be noted. It was gained by the Air Force. Many of our soldiers coming back have not seen the Air Force at work; they saw only the bombers which escaped its protective attack. They underrate its achievements. I have heard much talk of this; that is why I go out of my way to say this. I will tell you about it.

This was a great trial of strength between the British and German Air Forces. Can you conceive a greater objective for the Germans in the air than to make evacuation from these beaches impossible, and to sink all these ships which were displayed, almost to the extent of thousands? Could there have been an objective of greater military importance and significance for the whole purpose of the war than this? They tried hard, and they were beaten back; they were frustrated in their task. We got the Army away; and they have paid fourfold for any losses which they have inflicted. […]

When we consider how much greater would be our advantage in defending the air above this Island against an overseas attack, I must say that I find in these facts a sure basis upon which practical and reassuring thoughts may rest. I will pay my tribute to these young airmen. The great French Army was very largely, for the time being, cast back and disturbed by the onrush of a few thousands of armored vehicles. May it not also be that the cause of civilization itself will be defended by the skill and devotion of a few thousand airmen? There never has been, I suppose, in all the world, in all the history of war, such an opportunity for youth. The Knights of the Round Table, the Crusaders, all fall back into the past - not only distant but prosaic; these young men, going forth every morn to guard their native land and all that we stand for, holding in their hands these instruments of colossal and shattering power, of whom it may be said that every morn brought forth a noble chance and every chance brought forth a noble knight, deserve our gratitude, as do all the brave men who, in so many ways and on so many occasions, are ready, and continue ready to give life and all for their native land. […]

Nevertheless, our thankfulness at the escape of our Army and so many men, whose loved ones have passed through an agonizing week, must not blind us to the fact that what has happened in France and Belgium is a colossal military disaster. The French Army has been weakened, the Belgian Army has been lost, a large part of those fortified lines upon which so much faith had been reposed is gone, many valuable mining districts and factories have passed into the enemy's possession, the whole of the Channel ports are in his hands, with all the tragic consequences that follow from that, and we must expect another blow to be struck almost immediately at us or at France. We are told that Herr Hitler has a plan for invading the British Isles. This has often been thought of before. When Napoleon lay at Boulogne for a year with his flat-bottomed boats and his Grand Army, he was told by someone: "There are bitter weeds in England." There are certainly a great many more of them since the British Expeditionary Force returned. […]

I have, myself, full confidence that if all do their duty, if nothing is neglected, and if the best arrangements are made, as they are being made, we shall prove ourselves once again able to defend our Island home, to ride out the storm of war, and to outlive the menace of tyranny, if necessary for years, if necessary alone. At any rate, that is what we are going to try to do. That is the resolve of His Majesty's Government - every man of them. That is the will of Parliament and the nation. The British Empire and the French Republic, linked together in their cause and in their need, will defend to the death their native soil, aiding each other like good comrades to the utmost of their strength. Even though large tracts of Europe and many old and famous States have fallen or may fall into the grip of the Gestapo and all the odious apparatus of Nazi rule, we shall not flag or fail. We shall go on to the end, we shall fight in France, we shall fight on the seas and oceans, we shall fight with growing confidence and growing strength in the air, we shall defend our Island, whatever the cost may be, we shall fight on the beaches, we shall fight on the landing grounds, we shall fight in the fields and in the streets, we shall fight in the hills; we shall never surrender, and even if, which I do not for a moment believe, this Island or a large part of it were subjugated and starving, then our Empire beyond the seas, armed and guarded by the British Fleet, would carry on the struggle, until, in God's good time, the New World, with all its power and might, steps forth to the rescue and the liberation of the old.

Deze vertaling is van de hand van Michaël Baeyens. Hij heeft zo getrouw mogelijk Churchills bewoordingen bewaard. Dat de toespraak in het Nederlands dan hier en daar zwaar klinkt, is een logisch gevolg.

Wij zullen strijden op de stranden
4 juni 1940
Het Lagerhuis

Toen de Franse defensies te Sedan en langs de Maas gebroken werden op het einde van de tweede week in mei, had enkel een snelle aftocht naar Amiens en het zuiden de Britse en Franse legers kunnen redden die België binnengetrokken waren op aanvraag van de Belgische koning; maar dat strategische feit werd niet onmiddellijk tot stand gebracht. Het Franse Oppercommando hoopte in staat te zijn de breuk te dichten, en had het bevel over de Legers van het noorden. Bovendien zou een dergelijke aftocht vrijwel zeker geleid hebben tot de vernietiging van het voortreffelijke Belgische leger van meer dan twintig divisies, en België zou volledig opgegeven moeten worden. Toen dus duidelijk werd wat de kracht en de omvang waren van de Duitse invasie en toen een nieuwe Franse Generalissimo, Generaal Weygand, het bevel op zich nam in de plaats van Generaal Gamelin, leverden de Franse en Britse legers in België een inspanning om de rechterhand van de Belgen te blijven vasthouden en om hun eigen rechterhand te geven aan een nieuw gevormd Frans leger dat in volle kracht de Somme had moeten oversteken om die hand te grijpen.

De Duitse uitbarsting maaide echter als een scherpe zeis rond de rechterflank en de rug van de Legers van het noorden. Acht of negen pantserdivisies, elk van ongeveer vierhonderd pantservoertuigen van verschillende types, maar zorgvuldig samengesteld opdat zij complementair zouden zijn en splitsbaar in kleine, autonome eenheden, sneden alle communicatie door tussen ons en de belangrijkste Franse Legers. De beweging doorsneed onze eigen communicatielijnen voor voedsel en munitie die eerst naar Amiens liepen en later doorheen Abbeville, en vervolgde haar weg langs de kust naar Boulogne en Calais, en bijna tot Duinkerke. Achter deze gepantserde en gemechaniseerde aanval volgden een aantal Duitse divisies in vrachtwagens, en achter hen sjokte dan weer relatief traag de dwaze, rauwe massa van het gewone Duitse leger en het Duitse volk, altijd zo gretig om naar andere landen geleid te worden om daar vrijheden en gemakken te vertrappen die zij nooit gekend hebben in hun eigen land.

Ik heb gezegd dat deze gepantserde zeisslag bijna Duinkerke bereikte – bijna, maar zeker niet helemaal. Boulogne en Calais vormden het tafereel voor wanhopige gevechten. De Guards verdedigden Boulogne een tijdlang en trokken zich toen terug na bevelen van dit land. De Rifle Brigade, de 60th Rifles en de Queen Victoria's Rifles, met een bataljon Britse tanks en duizend Fransen – zowat vierduizend man sterk in het totaal – verdedigden Calais tot op het laatste moment. De Britse Brigadier kreeg een uur om zich over te geven. Hij verwierp het voorstel, en vier dagen van intensieve straatgevechten gingen voorbij eer de stilte heerste over Calais, wat het einde betekende van een gedenkwaardige weerstand. Slechts dertig overlevenden zonder verwondingen werden weggevoerd door onze Zeemacht, en het lot van hun kameraden kennen wij niet. Hun offer was echter niet nutteloos. Minstens twee pantserdivisies, die anders ingezet zouden zijn tegen de Britse Expeditiemacht, moesten worden gestuurd om hen te overwinnen. Zij hebben nog een pagina toegevoegd aan de glorierijke annalen van de lichte divisies, en de door hen gewonnen tijd zorgde ervoor dat de waterlinies van Gravelines onder water gezet konden worden en verdedigd door de Franse troepen.

Zo kon de haven van Duinkerke opengehouden worden. Toen het voor de Legers van het noorden onmogelijk bleek om de communicatie naar Amiens te herstellen met de hoofdstrijdmacht van het Franse leger, restte er slechts één keuze. Het zag er inderdaad hopeloos uit. De Belgische, Britse en Franse Legers waren bijna omsingeld. Hun enige aftochtroute leidde naar één haven en de omliggende stranden. Aan elke flank hadden zij te kampen met zware aanvallen, en zij waren sterk in de minderheid in de lucht.

Toen ik het Huis een week geleden vroeg om deze namiddag vast te leggen als de gelegenheid voor een verklaring, vreesde ik dat het mijn harde lot zou zijn de grootste militaire catastrofe in onze lange geschiedenis aan te kondigen. Ik dacht – en sommige goede analysten waren het met mij eens – dat wij misschien 20.000 tot 30.000 manschappen opnieuw zouden kunnen verschepen. Het leek echter zeker dat het geheel van het Franse Eerste Leger en het geheel van de Britse Expeditiemacht ten noorden van de leegte tussen Amiens en Abbeville in het open veld aan stukken gebroken zou worden, of dat zij anders zouden moeten capituleren door een gebrek aan voedsel en munitie. Dat waren de harde en zware tijdingen waar het Huis en de natie zich een week geleden dienden op voor te bereiden. De volledige wortel, de kern en het brein van het Britse leger, alles waarop en waarrond wij in de verdere oorlogsjaren de grote Engelse legers zouden bouwen, en dienen te bouwen, stond schijnbaar op het punt in het veld ten onder te gaan of in gevangenschap te worden geleid, eerloos en tot honger gedoemd.

De vijand viel op elke zijde aan met grote kracht en hevigheid, en hij gooide zijn belangrijkste kracht in de strijd, de kracht van zijn veel talrijkere luchtmacht, of hij concentreerde ze op Duinkerke en de stranden. Druk werd uitgeoefend op de nauwe uitweg, zowel van het oosten als van het westen, want de vijand begon met kanonnen de stranden te bestoken die de enige toegangsen vertrekmogelijkheid vormden voor de schepen. Zij zaaiden magnetische mijnen in de kanalen en zeeën; zij stuurden herhaalde golven van vijandige vliegtuigen, soms meer dan honderd sterk per formatie, om hun bommen te werpen op de ene pier die overbleef en op de zandduinen waar de troepen hun enige beschutting hadden. Hun onderzeeërs, waarvan er een tot zinken gebracht werd, en hun lichte aanvalsschepen eisten hun tol van het zware transport dat nu op gang kwam. Vier dagen lang heerste er een intensieve strijd. Al hun pantserdivisies – of wat ervan overbleef – wierpen zich samen met grote massa's infanterie en artillerie tevergeefs tegen de steeds vernauwende, steeds samentrekkende appendix waarbinnen de Britse en Franse legers vochten. Intussen werkte de Royal Navy zich samen met talloze hulpgrage koopvaardijschepen uit de naad om de Britse en Geallieerde troepen in te schepen; 220 lichte oorlogsschepen en 650 andere schepen namen deel. Zij werkten langs de moeilijke kust, vaak in slechte weersomstandigheden, onder een vrijwel onophoudelijke hagel van bommen en onder artillerievuur dat in concentratie toenam. Noch waren de zeeën zelf, zoals ik gezegd heb, vrij van mijnen en torpedo's. Onder dergelijke omstandigheden werkten onze mannen door, met weinig of geen rust, dagen en nachten aan een stuk, reis na reis makend door gevaarlijke wateren, altijd mannen meebrengend die zij gered hadden. De aantallen die zij hebben teruggebracht zijn de maat van hun toewijding en hun moed. De hospitaalschepen, die vele duizenden Britse en Franse gewonden wegbrachten en die zo duidelijk gemerkt waren, vormden een speciaal doelwit voor de Nazibommen; maar de mannen en vrouwen aan boord verzaakten nooit hun plicht.

De Royal Air Force intussen, die al was tussengekomen in de slag voor zover haar actieradius dat toeliet vanuit de thuisbasissen, gebruikte nu een deel van haar belangrijkste voorraad jachtvliegtuigen uit het thuisland, en voerde aanvallen uit op de Duitse bommenwerpers en de jachtvliegtuigen die hen in grote getale beschermden. Deze strijd was langdurig en hevig. Ineens is het beeld weer helder, het geraas en het gedonder zijn voorlopig – maar enkel voorlopig – weggestorven. Een wonder van verlossing, volbracht door moed, door volharding, door perfecte discipline, door foutloze dienst, door vindingrijkheid, door vaardigheid, door onoverwinnelijke trouw, openbaart zich aan ons allemaal. De vijand werd teruggeworpen door de terugtrekkende Britse en Franse troepen. Hij werd zo ruw aangepakt dat hij hun vertrek niet ernstig versnelde. [...] Wij moeten ons uiteraard hoeden om aan deze verlossing de kenmerken toe te schrijven van een overwinning. Oorlogen worden niet gewonnen door evacuaties. Het moet echter worden opgemerkt dat er een overwinning zat in deze verlossing. Zij werd behaald door onze luchtmacht. Veel van onze terugkerende soldaten zagen de luchtmacht niet aan het werk; zij zagen enkel de bommenwerpers die ontkomen waren aan haar beschermende aanval. Zij onderschatten haar prestaties. Ik heb heel wat horen praten over dit onderwerp; daarom wil ik even stilstaan om dit te zeggen. Ik zal u erover vertellen.

Dit was een grote krachtmeting tussen de Britse en de Duitse Luchtmachten. Kunt u zich een groter doel voorstellen voor de Duitsers in de lucht dan de evacuatie van deze stranden onmogelijk te maken, en alle schepen te zinken die te zien waren, duizenden waren het bijna? Kon er een objectief geweest zijn van groter militair belang en van grotere betekenis voor het volledige doel van de oorlog dan dat? Zij probeerden hard, en zij werden teruggeslagen; zij waren gefrustreerd in hun taak. Wij haalden het Leger weg; en zij hebben viervoudig betaald voor elk verlies dat zij toegebracht hebben. [...]

Als wij overwegen hoeveel groter ons voordeel zou zijn bij de verdediging van het luchtruim boven dit Eiland tegen een overzeese aanval, dan moet ik zeggen dat ik in deze feiten een zekere basis vind waarop praktische en geruststellende gedachten kunnen rusten. Ik zal eer bewijzen aan deze jonge vliegeniers. Het grote Franse Leger werd voorlopig grotendeels teruggeslagen en verstoord door de stormaanval van een paar duizend pantservoertuigen. Is het dan ook niet mogelijk dat de zaak van de beschaving zelf verdedigd zal worden door de kunde en toewijding van een paar duizend vliegeniers? Nooit eerder, meen ik, is er waar ook ter wereld, in de volledige geschiedenis van de oorlog, een dergelijke kans geweest voor de jeugd. De Ridders van de Ronde Tafel, de Kruisvaarders, behoren allen enkel nog tot het verleden, niet enkel ver weg, maar vervelend; deze jongelui, die elke dag voorwaarts gaan om hun geboorteland en alles waar wij voor staan te behoeden, die instrumenten in hun handen houden van kolossale, vernietigende kracht, van wie gezegd mag worden dat elke ochtend een nobele kans bracht, en elke kans een nobele ridder, verdienen onze dankbaarheid, net zoals alle dappere mannen die, op zoveel manieren en in zoveel situaties, klaarstaan, en doorgaan, bereid om hun leven te geven, alles te geven voor hun geboorteland. [...]

Desalniettemin mag onze dankbaarheid voor de ontsnapping van ons Leger en zoveel mannen, van wie de geliefden een week van ellende hebben doorgemaakt, ons niet blind maken voor het feit dat wat gebeurd is in Frankrijk en België een kolossale militaire ramp is. Het Franse leger is verzwakt, het Belgische leger is verloren, een groot deel van die versterkte linies waar zoveel hoop op rustte is verdwenen, veel kostbare mijnstreken en fabrieken zijn in de handen gevallen van de vijand, het geheel van de havens aan het Kanaal zijn in zijn handen, met alle tragische consequenties die daaruit volgen, en wij moeten verwachten dat een volgende slag bijna meteen gericht zal worden tegen ons of tegen Frankrijk. Ons wordt verteld dat Herr Hitler een plan heeft om de Britse Eilanden binnen te vallen. Daar is in het verleden vaak aan gedacht. Toen Napoleon een jaar lang in Boulogne lag met zijn platbodemschepen en zijn Grande Armée, kreeg hij van iemand te horen: “In Engeland groeit er bitter kruid.” Er groeit er hier zeker heel wat meer sinds de terugkeer van de Britse Expeditiemacht. [...]

Zelf heb ik het volste vertrouwen dat als allen hun plicht doen, als niets verwaarloosd wordt, en als de beste voorbereidingen getroffen worden, zoals zij momenteel getroffen worden, wij opnieuw in staat zullen zijn ons Eilandhuis te verdedigen, dat wij de storm van de oorlog zullen doorstaan, en dat wij de bedreiging van de tyrannie zullen overleven, jarenlang indien nodig, en indien nodig alleen. Hoe dan ook, dat is wat wij zullen pogen te doen. Dat is het besluit van de Regering van Zijne Majesteit – van elke man die er deel van uitmaakt. Dat is de wil van het Parlement en van de natie. Het Britse Rijk en de Franse Republiek, verbonden in hun doelstellingen en in hun nood, zullen hun geboortegrond verdedigen tot de dood, en elkaar helpen als goede kameraden tot het laatste restje van hun kracht. Grote delen van Europa en vele oude en beroemde Staten mogen dan gevallen zijn of zullen in de handen vallen van de Gestapo en alle verachtelijke instellingen van de Naziheerschappij, maar wij zullen niet verzwakken of falen. Wij zullen doorgaan tot het einde, wij zullen strijden in Frankrijk, wij zullen strijden op de zeeën en oceanen, wij zullen vechten met groeiend zelfvertrouwen en groeiende kracht in de lucht, wij zullen ons Eiland verdedigen, wat de kost ook moge zijn, wij zullen strijden op de stranden, wij zullen strijden op de landingsplaatsen, wij zullen strijden in de velden en op de straten, wij zullen strijden in de heuvels; wij zullen ons nooit overgeven, en zelfs als, en dat geloof ik voor geen moment, dit Eiland of een groot deel ervan onderworpen en verhongerd zou zijn, dan zou ons Rijk over de zeeën heen, bewapend en beschermd door de Britse Vloot, de strijd voortzetten, zodat, als God het wil, de Nieuwe Wereld, met al zijn kracht en macht, naar voren treedt om de oude wereld te redden en te bevrijden.