TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!
D-Day, 6 juni 1944, een zeer belangrijke datum wanneer het over de bevrijding van Europa gaat. Op deze dag vond de grootste amfibische landing uit de geschiedenis op het continent plaats. Tijdens Operatie Overlord zetten geallieerde soldaten in Normandië voet op Franse bodem. Het doel is het doorbreken van Hitler’s Atlantikwall. Met het volgen van deze route brengt u in één dag een bezoek aan de belangrijkste bezienswaardigheden in de sector van de Amerikaanse luchtlandingsoperatie en Utah Beach tijdens D-Day.

Inleiding
De eerste Amerikaanse aanvalsgolf op D-Day bestond uit 5 divisies, 3 Infantry Divisions en 2 Airborne Divisions. Met de 3 Infantry Divisions namen de Amerikanen 2 van de 5 landingsstranden voor hun rekening, Utah en Omaha Beach. Beide luchtlandingsdivisies, de 82nd en de 101st Airborne Division, waren samen met de 4th Infantry Division die op Utah Beach zou landen, onderdeel van het Amerikaanse VII Corps dat de verovering van de haven van Cherbourg als doel had.


Overzicht van de landingsplaatsen op D-Day. Bron: Peter Boellaard.

De Amerikaanse luchtlandingsoperatie
De Amerikaanse luchtlanding in Normandië was opgedeeld in twee missies, Mission Albany voor de 101st Airborne Division en Mission Boston voor de 82nd Airborne Division. Het doel van de 2 Airborne Divisions was het beveiligen van de westelijke flank van de 5 landingsstranden. Deze operatie werd uitgevoerd door ongeveer 13.100 soldaten van de Amerikaanse 101st en 82nd Airborne Division

Utah Beach
Voor de bevoorrading van de gelande troepen was het noodzakelijk dat de geallieerden binnen afzienbare tijd een diepwaterhaven in handen zouden krijgen. Cherbourg was zo'n haven en vandaar dat er in het Overlord-plan een landing op Utah Beach werd gepland. Utah was een zandstrand met een betonnen zeewering, waarachter met gras begroeide duinen lagen. Bij eb was het strand ongeveer 750 meter breed. Utah werd van de Andere invasiestranden gescheiden door de dubbele riviermonding van de Douvre en de Vire.
#PuntBezienswaardigheid
AStartpuntDuitse Oorlogsbegraafplaats La Cambe
 Duitse Oorlogsbegraafplaats La Cambe
Ieder verhaal heeft twee kanten en daarom bezoeken vandaag de Duitse Oorlogsbegraafplaats La Cambe. De begraafplaats werd in september 1961 afgemaakt. Vanaf toen zijn nog meer dan zevenhonderd Duitse soldaten geborgen en hier begraven. In totaal zijn er 21.160 Duitse soldaten begraven, waarvan er 207 een onbekende identiteit hebben. Een van de meest bekende graven is het graf van Tank Ace Michael Wittmann.


Een plek om stil te staan, de Duitse Oorlogsbegraafplaats La Cambe. Foto: Jeroen Koppes.

In het midden van de begraafplaats ligt een heuvel met een gedenkbeeld waarop de tekst "Gott hat das letzte Wort" staat.
BWaypointMonument 2nd Combat Medics (501 PIR)
 Het kerkje van Angoville-au-Plain
De luchtlandingen van Mission Albany zouden starten om 00.48 uur en eindigen om 01.40 uur en werden uitgevoerd door 6.928 parachutisten van de 101st Airborne Division die uit 443 C-47 Skytrain vliegtuigen sprongen. De landingsterreinen van de 101st Airborne Division lagen ten zuiden en ten oosten van Sainte-Mère-Église en hadden de letters A, C en D toegewezen gekregen.

Op Dropzone D net ten zuiden van Angoville-au-Plain landen het Eerste en het Tweede Bataljon van het 501 Parachute Infantry regiment (PIR) en het Derde Bataljon van het 506PIR. Deze parachutisten hadden het bezetten van de sluizen bij La Barquette, het vernietigen van de bruggen over de Douve bij Sainte-Côme-du-Mont en het bezetten van de houten bruggen over de Douve bij Le Port als doel. Eenmaal op de grond bleek dat de Duitse troepen hen verwachten. Midden op de dropzone was door Duitse troepen ter verlichting een vooraf geprepareerde schuur in brand gezet en de dropzone was omringd door machinegeweer- en mortierposities. De parachutisten kwamen in een inferno van Duitse machinegeweer- en mortiervuur terecht waardoor veel slachtoffers vielen.

Ondanks het inferno bij de landing wist de bataljonscommandant van het Tweede Bataljon van het 501PIR, Robert Ballard, 250 parachutisten te verzamelen. Hij trok vanuit de omgeving van Angoville-au-Plain op in de richting van Sainte-Côme-du-Mont om daar de bruggen over de Douve te vernietigen. Bij Les Droueries werd zijn groep tegengehouden door troepen van het Duitse 1058th Grenadier Regiment. Een groep van 50 parachutisten onder leiding van Richard Allen die ook op weg was naar Sainte-Côme-du-Mont werd bij Basse-Addeville tegengehouden. Gedurende de dag wist geen van beide groepen door te breken naar Sainte-Côme-du-Mont.

Bij de landing van het Eerste Bataljon van het 501PIR werden de bataljonscommandant en zijn plaatsvervanger gedood. Regimentscommandant Howard Johnson wist vervolgens 150 parachutisten van het Eerste Bataljon van het 501PIR te verzamelen. Om 04.00 uur wist de groep de sluizen bij La Barquette te bereiken en bezetten. Vervolgens keerde Johnson terug naar de dropzone en verzamelde nog eens 100 parachutisten, waaronder de groep onder leiding van Richard Allen, om het bruggenhoofd bij de sluizen te versterken en zo te behouden.

Bij de landing van het Derde Bataljon van het 506PIR werden de bataljonscommandant, zijn assistent en een groot deel van het bataljon direct slachtoffer van het Duitse vuur. Alleen twee sticks die eigenlijk op de verkeerde plek terechtkwamen wisten zich onder leiding van kapitein Charles Shettle te groeperen. Vervolgens bond zijn groep alle parachutisten die ze onderweg tegenkwamen aan zich. Het merendeel hiervan was afkomstig van het 501PIR. Met een groep van 50 parachutisten wisten zij omstreeks 04.30 uur de houten bruggen over de Douve bij Le Port te bezetten. De bruggen mochten niet opgeblazen worden want zij vormden de verbinding tussen Utah Beach en Omaha Beach.


Het kerkje van Angoville-au-Plain staat er nog net zo als in 1944. Foto: Barry van Veen.

Het dorpje Angoville-au-Plain zelf bevind zich midden in het slagveld wisselde op D-Day verschillenden malen van bezetter. Ondertussen werden in de kerk ongeveer 80 Amerikaanse maar ook Duitse gewonden verzorgd door Robert Wright en Kenneth Moore, twee medics van de 101st Aiborne Division. Verschillende glas in lood ramen in de kerk herinneren aan de gebeurtenissen hier en op een kerkbank zijn de bloedvlekken van een gewonde nog te zien. De kerk is doorgaans open en een bezoek is een bijzondere ervaring.
CWaypointOorlogsmonument Sainte-Marie-du-Mont
 Sainte-Marie-du-Mont en Von der Heydte
Op Dropzone A ten oosten van Saint-Martin-de-Varreville lande het 502PIR met het 377th Parachute Field Artillery Battalion. Op Dropzone C ten noorden van Hiesville landen het Eerste en het Tweede Bataljon van het 506PIR en het Derde Bataljon van het 501PIR. Deze parachutisten hadden het bezetten van Exit 1, 2, 3 en 4, het vernietigen van het gebouwen complex WXYZ te Mezieres en het vernietigen van de Duitse artillerie batterij bij Saint-Martin-de-Varreville.

Bijna alle bataljons van het 502PIR raakten verspreid. Alleen het Tweede Bataljon van het 502PIR kwam, weliswaar op de verkeerde dropzone, redelijk compact neer. Als een geluk bij een ongeluk kwamen zij bijna bovenop de Duitse artillerie batterij bij Saint-Martin-de-Varreville terecht. Daar aangekomen kwamen ze er echter achter dat de batterij na een bombardement reeds door de Duitsers ontmanteld was. Vervolgens zond het Eerste Bataljon van het 502PIR een patrouille uit naar het gebouwen complex WXYZ te Mezieres en bezette het een verdedigingslijn op de noordelijke flank van het operatiegebied van de divisie.

Het vernietigen van de Duitse artillerie batterij bij Saint-Martin-de-Varreville en het gebouwen complex WXYZ te Mezieres was nu dus gelukt. Het bezetten van de Exits zou echter meer moeilijkheden opleveren. Het Derde Bataljon van het 502PIR kwam vlakbij Sainte-Mère-Église neer. Het duurde even voordat Lt Col. Robert G. Cole dit doorhad. Vervolgens spoedde hij zich met iedereen die hij tegenkwam zo snel mogelijk naar het westen en wist Exit 3 bij Audouville-la-Hubert om 07.30 te bezetten. Hier hield het bataljon stand totdat er aansluiting was met de 4th Infantry Division vanaf Utah Beach. Ook het Tweede Bataljon van het 506PIR dat Exit 1 en 2 moest bezetten raakte volledig uit de richting. Gelukkig was het Derde Bataljon van het 501PIR er nog als de divisiereserve.

Het Derde Bataljon van het 501PIR onder overste Ewell diende als divisiereserve en verzamelde zich even zuidelijk van Sainte-Marie-du-Mont. In de loop van de nacht voegden de divisiecommandant Maxwell Taylor, de artilleriecommandant Tony McAuliffe, de chef van de divisiestaf Gerald Higgins en de commandant van de divisie-genie Pappas zich bij de groep van Ewell ("never had so few men been led by so many"). Aangezien ze geen contact hadden met andere eenheden besloot Taylor naar Pouppeville op te trekken om te controleren of Exit 1 bezet was. Om 11.00 uur viel het dorp en hiermee ook exit 1 in Amerikaanse handen. In de middag van 6 juni 1944 volgden daarna ook Exit 2 en 4.

In de nacht dat de Amerikaanse parachutisten landden trokken ook de 3.500 manschappen van het 6de Duitse Regiment Parachutisten onder Kolonel Von der Heydte ten strijde. Kolonel Von der Heydte ging zelf op zijn motor vooruit om polshoogte te nemen en vroeg in de ochtend bereikte hij de kerktoren van Sainte-Marie-du-Mont. Rondom Sainte-Marie-du-Mont was alles rustig, in de met hagen doorsneden velden lagen batterijen met 4 stuks 105mm-kanonnen bij Château de Brécourt en bij Holdy. Beide batterijen verkeerden in diepe rust en zouden later uitgeschakeld worden door parachutisten van 506 Parachute Infantry Regiment. Met één van de veroverde kanonnen schakelden zij toen zelfs de Duitse uitkijkpost in de kerktoren van Sainte-Marie-du-Mont uit.


De kerktoren van Sainte-Marie-du-Mont, uitkijkpunt van Von der Heydte. Foto: Barry van Veen.

Toen Von der Heydte naar het strand keek stokte zijn adem. Op zee lagen lagen honderden boten waaronder veel landingsboten en uit elke landingsboot stroomden dertig tot veertig gewapende militairen. Daarachter lagen oorlogsbodems, vurend met hun enorme kanonnen.
DWaypointMusée du Débarquement d'Utah Beach
 Het Musée du Débarquement op Utah Beach
Utah Beach was het meest westelijk gelegen strand van de vijf landingsstranden. Volgens plan zouden 8 LCT’S om 06.30 uur 32 Duplex Drive Tanks vlak voor de kust afzetten. In hun kielzog zouden 20 Higgins boten met 600 soldaten van de 4th Infantry Division aan land komen op de stranden. Helaas, of gelukkig, verliep niet alles volgens plan. De Higgins, boten die eigenlijk achter de Duplex Drive Tanks zouden blijven die uit de LCT’s kwamen, haalden de Duplex Drive Tanks onderweg naar het strand in en zetten de soldaten op 100 meter voor het strand af.

Tijdens de landing kwamen Generaal Theodore "Teddy" Roosevelt Jr en zijn officieren er al vrij snel achter dat ze in de chaos bijna 2 kilometer te zuidelijk geland waren. Hierdoor waren ze niet tegenover de zwaar verdedigde Exit 3 bij Les Dunes de Varaville terechtgekomen maar tegenover de lichter verdedigde Exit 2 bij La Madeleine. Deze locatie was eigenlijk de eerste keuze van de landmacht geweest maar de marine had deze locatie afgewezen omdat het water te ondiep was.

Met het fameuze "We’ll start the war from here!" besloot Generaal Theodore "Teddy" Roosevelt Jr om de oorlog dan maar vanaf La Madeleine te beginnen en liet hij alle komende landingsgolven op dit punt aan land komen. Terwijl er rondom hem artilleriegranaten neerkwamen ving Generaal Theodore "Teddy" Roosevelt Jr iedere volgende landingsgolf persoonlijk op, wees hen op de gewijzigde situatie en gaf de doelen door. Voor zijn acties op Utah Beach ontving hij de hoogste Amerikaanse onderscheiding, de Medal of Honor.



Het Musée du Débarquement op Utah Beach met kleine Duitse en grote Amerikaanse uitrustingsstukken. Foto's: Peter Bijster.

Binnen een uur hadden de Seabees en de genisten acht stroken van 50 meter breed vrijgemaakt van obstakels en vervolgens gingen ze verder met het opblazen van de overige obstakels. De tanks kwamen aan land en maakten samen met de infanterie Exit 1 en 2 vrij om hierover op te rukken naar het binnenland. Om 11.10 uur maakten zij contact met de parachutisten van de 101st Airborne Division bij Pouppeville om daarna verder te trekken naar het operatiegebied van de 82nd Airborne Division.

Een bezoek aan het Musée du Débarquement d'Utah Beach is zeker de moeite waard wanneer u meer wilt weten over de verrichtingen van de 4th Infantry Division op Utah Beach.
EWaypointMusée Airborne
 John Steele en de kerktoren van Sainte-Mère-Église
De Amerikaanse luchtlanding in Normandië was opgedeeld in twee missies, Mission Albany voor de 101st Airborne Division en Mission Boston voor de 82nd Airborne Division. Mission Boston werd gezien als de meest riskante van de twee missies en daarom werd zij uitgevoerd door de ervaren 82nd Airborne Division. In de praktijk had echter maar één van de drie regimenten die ingezet werden in Normandië ervaring opgedaan in Italië. Het doel van de 82nd Airborne Division tijdens Mission Boston was het veroveren van Sainte-Mere-Eglise, het veroveren van de twee damwegen over de Merderet bij La Fiere and Chef-du-Pont en het vernietigen van twee bruggen over de Douve bij Pont l'Abbé and Beuzeville-la-Bastille.

Sainte-Mère-Église was het melkverwerkingscentrum van landelijk Normandië en lag aan een knooppunt van wegen. In de nacht van 6 juni 1944 was een kleine hooischuur aan de zuidzijde van het kerkplein om onverklaarbare redenen in brand gevlogen. Burgemeester Alexandre Renaud had hierop de bewoners de opdracht gegeven om vanaf de dorpspomp een emmerbrigade te vormen om de brand te blussen. Het Duitse garnizoen van Sainte-Mère-Église hield op het dorpsplein toezicht op deze schending van de avondklok.

Het was 01.15 uur in de nacht toen de eerste Amerikaanse parachutisten neerkwamen in Sainte-Mère-Église. Het waren parachutisten van het 506PIR die eigenlijk neer hadden moeten komen op Dropzone C bij Sainte-Marie-du-Mont maar een paar sticks dreven af. Enkele parachutisten kwamen op het kerkplein neer en werden door het Duitse garnizoen gedood of gevangen genomen. Binnen enkele minuten was de rust weergekeerd in Sainte-Mère-Église maar het Duitse garnizoen was nu paraat.

De bluswerkzaamheden van de emmerbrigade gingen door maar inmiddels was de brand onbeheersbaar geworden. Vervolgens had een deel van het 505PIR om 1.45 uur het ongeluk om juist boven Sainte-Mère-Église af te springen. De parachutisten werden als het ware naar het inferno op het kerkplein toegetrokken waar het Duitse garnizoen klaarstond om hen onder vuur te nemen. Enkele van de parachutisten werden zelfs rechtstreeks het vuur ingezogen.

De parachutisten die op het kerkplein of in de bomen en telefoonpalen terechtkwamen waren een makkelijk doelwit voor het Duitse garnizoen. De parachutisten Russell en Steele kwamen op het dak van de kerk terecht. Steele bleef met zijn parachute zelfs aan de kerktoren hangen en werd door Duits vuur getroffen in zijn linkervoet. Russel wist zich uiteindelijk uit zijn benarde positie te bevrijden en vluchtte. Steele hing nog uren naast het galmgat van de kerkklokken en bleef nog enkele weken doof. Het werd weer stil in het dorp en de Duitse soldaten trokken zich terug naar hun inkwartieringsadressen op het platteland buiten het dorp.


In Sainte-Mère-Église heeft de tijd stil gestaan en hangt John Steele nog steeds aan de kerktoren. Foto: Jeroen Koppes.

Zo wist het Derde Bataljon van het 505PIR onder leiding van luitenant-kolonel Krause het dorp Sainte-Mère-Église om 4.30 uur eenvoudig te bezetten na kleinschalige vuurgevechten. Toen de parachutisten binnentrokken zagen ze de eerder gelande en gesneuvelde parachutisten aan de bomen en telefoonpalen hangen… In de ochtend van 7 juni 1944 werd Sainte-Mère-Église ontzet door de 4th Infantry Division.

Het Musée Airborne is één van de oudere musea in Normandië maar de vernieuwing in verband met de 70-jarige herdenking lijkt grootschalig. Zeker een bezoek waard.
FEindpuntIron Mike Monument
 Iron Mike overziet de damweg bij La Fière
Het 508PIR had het bezetten en vernietigen van de bruggen over de Douve bij Pont l'Abbé (nu Étienville) en Beuzeville-la-Bastille als doel. Slechts 25% van de parachutisten kwam echter binnen anderhalve kilometer van de Dropzone terecht. Nog eens 25% van de parachutisten kwam binnen drie kilometer van de Dropzone terecht. De overigen kwamen aan de oostzijde van de Merderet terecht en waren niet beschikbaar voor het uitvoeren van de taken van het regiment. De landing van het 508PIR was hiermee het meest verspreid van alle regimenten en het zou dagen duren voordat het regiment weer als eenheid zou functioneren.

Het veroveren van Manoir de La Fière was de taak van het Eerste Bataljon van het 505PIR. De aanvalsspits van A Compagnie onder leiding van John Dolan kwam ongehinderd tot op 300 meter van de brug. Daar aangekomen opende een mitrailleur ergens in de stenen gebouwen het vuur en de opmars liep vast. Tegen het middaguur was Manoir de La Fière nog steeds niet in Amerikaanse handen. Op dat moment wist een groepje onder Tweede Luitenant Oakley de Duitse troepen te flankeren en ongezien tussen de stenen gebouwen terecht te komen. De strijd was snel beslist. Drie a vier Duitse infanteristen werden gedood, acht werden er krijgsgevangen gemaakt en de overigen wisten te ontkomen.

Om 13.45 uur stormde een groep van 80 parachutisten onder leiding van Schwartzwalder over de damweg in de richting van Cauquigny. La Fière, de brug, de damweg en Cauquigny waren nu in Amerikaanse handen en de weg was vrij voor de 4th Infantry Division. Toen hoorde de parachutisten Duitse tanks naderen. De Duitse tanks bleken door de Duitse troepen gebruikte Franse Renault tanks uit het begin van de Tweede Wereldoorlog te zijn. De tanks werden ondersteund door Duitse infanteristen. Het was een ongelijke strijd die slechts tien minuten duurde maar toch wisten de Amerikaanse parachutisten bij de kerk van Cauquigny drie Renault tanks uit te schakelen voordat ze werden verslagen.



Het fantastisch vormgegeven standbeeld "Iron Mike" kijkt uit over de rivier de Merderet en de over de rivier gelegen brug. Foto's: Barry van Veen (01), Jeroen Koppes (02) en Peter Bijster (03).

Vervolgens rukten de tanks over de damweg op in de richting van Manoir de La Fière. Soldaat Peterson verrichte bij de verdediging heldendaden en wist de Duitse tanks te stoppen waarna de Duitse infanteristen ook terugvielen. Aan het einde van de eerste dag hielden de Amerikaanse parachutisten de westelijke rivierovergangen bij La Fière en Chef-du-Pont bezet. De bruggen en damwegen waren echter niet veroverd en de weg was dus niet vrij voor de 4th Infantry Division...


Bron tekst: Pieter Schlebaum, Jeroen Niels en Barry van Veen
Bron foto's: Peter Bijster, Jeroen Koppes en Barry van Veen
Vertaling: Fred Bolle

GPX (beta) | OV2 (beta) | ITN (beta)