Sinds de stichting van het "Deutsches Reich" door Otto von Bismarck op 18 januari 1871 is Berlijn de hoofdstad van wat we nu Duitsland noemen. Tijdens het nationaalsocialistische regime onder Adolf Hitler bevond het machtscentrum zich met name in de omgeving van de Wilhelmstrasse. Van de hier gelegen Oude Rijkskanselarij (1878), de Nieuwe Rijkskanselarij (1938), de Vorbunker en de Führerbunker zijn na de Russische sloopwerkzaamheden van de vorige eeuw alleen ondergrondse restanten overgebleven. Toch zijn er voor de in de Tweede Wereldoorlog geïnteresseerde bezoeker nog veel bezienswaardigheden in Berlijn te vinden.
Het stenenveld van het Holocaust-Monument (1) en de op loopafstand gelegen Brandenburger Tor (2).
Holocaust-Monument
Het Holocaust-Monument in Berlijn is een monument ter herinnering aan de vermoorde Europese Joden. Het monument is het centrale Duitse Holocaustgedenkteken, een plaats van herinnering aan en gedenken van de zes miljoen Joodse slachtoffers van de Holocaust. Het tussen de Brandenburger Tor en Potsdamer Platz gelegen monument bestaat uit het door Peter Eisenman ontworpen veld met betonblokken en een ondergronds informatiecentrum.
Führerbunker
Vanwege bezorgheid om zijn eigen veiligheid gaf Adolf Hitler in januari 1943 opdracht aan Albert Speer om een schuilbunker te ontwerpen en bouwen, de Führerbunker. In deze Führerbunker bracht Hitler de laatste uren van zijn leven door. Van de Führerbunker zijn alleen ondergrondse restanten overgebleven die niet zijn te bezichtigen. Aangezien veel toeristen naar de locatie van de Führerbunker zochten is in 2006 besloten hier een informatiebord neer te zetten.
Rijksdaggebouw
Het Rijksdaggebouw is het gebouw van het Duitse parlement, toen de Rijksdag en nu de Bondsdag. De Rijksdag zetelde tot aan de Rijksdagbrand van 27 februari 1933 in het Rijksdaggebouw. Tijdens de Slag om Berlijn in 1945 was het gebouw één van de belangrijkste doelen van het Rode Leger. Op 30 april 1945 werd de bannier van de Russische 150e Infanterie Divisie boven het Rijksdaggebouw gehesen. Na de oorlog werd het Rijksdaggebouw weer opgebouwd en sinds 1991 is het weer het Duitse parlementsgebouw.
Het Rijksdaggebouw (1) en het beeld "Mutter mit Totem Sohn" van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz in de Nieuwe Wacht (2).
Nieuwe Wacht
De Nieuwe Wacht werd in 1816 gebouwd als wachthuis. In 1931 liet de overheid van Pruisen de Nieuwe Wacht omvormen tot een monument voor de Duitse oorlogsslachtoffers. De heropening van de Nieuwe Wacht na de Tweede Wereldoorlog vond plaats in 1960 als "Monument voor de slachtoffers van fascisme en militarisme". Na de eenwording van Duitsland volgde in 1993 een voorlopig laatste omvorming naar "Centrale gedenkplaats van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie".
Ministerie van Luchtvaart
Het Ministerie van Luchtvaart onder leiding van Hermann Göring werd in april 1933 opgericht en ging vanaf mei 1933 zowel over de burgerluchtvaart als de luchtmacht. Zo ontstond de noodzaak voor een nieuw gebouw voor het ministerie. In totaal koste de bouw van het ministerie met 2.000 kantoren, verschillende vergaderzalen en een parkeergarage voor 240 auto's minder dan 15 maanden. Het ministerie heeft de Tweede Wereldoorlog vrijwel ongeschonden doorstaan en is nog altijd één van de grootste gebouwen van Berlijn.
Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche
De Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche werd van 1891 tot 1895 gebouwd als protestantse kerk in opdracht van keizer Wilhelm II ter herinnering aan zijn grootvader keizer Wilhelm I. In de nacht van 23 november 1943 raakte de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche zwaar beschadigd bij een geallieerd bombardement op Berlijn. Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om het nog resterende gedeelte van de toren en de ontvangstruimte te preserveren als een herinnering aan de oorlog.
De Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche (1) staat op dit moment in de steigers, daarnaast het Russische Gedenkteken (Tiergarten) (2).
Russische Gedenkteken (Tiergarten)
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werden er in Berlijn drie officiële Russische gedenktekens opgericht. Aangezien het Russische Gedenkteken (Tiergarten) in het centrum van Berlijn ligt is dit het drukst bezochte Russische gedenkteken in Berlijn. Het gedenkteken bevindt zich aan de Strasse des 17. Juni op loopafstand van de Siegessäule en de Brandenburger Tor. Dit is de locatie van de door Albert Speer ontworpen kruising van de Oost-West-As en de Noord-Zuid-As van Wereldhoofdstad Germania.
Wereldhoofdstad Germania
Vanaf 1935 tot aan 1943 werd er onder leiding van Adolf Hitler en later ook Albert Speer gewerkt aan de plannen voor het nieuwe Berlijn, later Wereldhoofdstad Germania. Door een afname van de bouwwerkzaamheden na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn veel projecten nooit gerealiseerd. Op de Strasse des 17. Juni en Unter den Linden met de Siegessäule en de Brandenburger Tor is het idee van de brede Oost-West-As nog wel zichtbaar. Andere vroege voorbeelden zijn het Olympisch Stadion en Luchthaven Berlin-Tempelhof.
Oorlogsmusea in Berlijn
Berlijn kent geen groot museum met enkel de Tweede Wereldoorlog als onderwerp, wel wordt het onderwerp behandeld in het Duits Historisch Museum. Aan de Holocaust wordt aandacht besteed in het Joods Museum Berlijn en Topografie van Terreur. Kleinere musea zijn Otto Weidts Werkplaats voor de Blinden, het Anne Frank Centrum en het Stille Helden Herdenkingscentrum. Voor de Russische kijk op het verhaal kunt u een bezoek brengen aan het Deutsch Russisches Museum. De technisch geïnteresseerde bezoeker gaat naar het Deutches Technikmuseum en de in luchtvaart geïnteresseerde naar het Luftwaffenmuseum der Bundeswehr.
Het Olympisch Stadion (1) en concentratiekamp Sachsenhausen (2), voorbeelden van de nationaalsocialistische architectuur.
Concentratiekamp Sachsenhausen
Op een afstand van slechts 35 kilometer van Berlijn ligt in Oranienburg het voormalig concentratiekamp Sachsenhausen. Het was het eerste concentratiekamp dat gebouwd werd nadat Reichsführer-SS Heinrich Himmler tot Chef van de Duitse Politie benoemd werd. Tussen de ingebruikname in 1936 en de bevrijding door Russische troepen in 1945 werden in concentratiekamp Sachsenhausen in totaal meer dan 200.000 mensen gevangen gehouden. Tienduizenden gevangen stierven in het kamp of tijdens de dodenmarsen.
Bron: Barry van Veen
Het stenenveld van het Holocaust-Monument (1) en de op loopafstand gelegen Brandenburger Tor (2).
Holocaust-Monument
Het Holocaust-Monument in Berlijn is een monument ter herinnering aan de vermoorde Europese Joden. Het monument is het centrale Duitse Holocaustgedenkteken, een plaats van herinnering aan en gedenken van de zes miljoen Joodse slachtoffers van de Holocaust. Het tussen de Brandenburger Tor en Potsdamer Platz gelegen monument bestaat uit het door Peter Eisenman ontworpen veld met betonblokken en een ondergronds informatiecentrum.
Führerbunker
Vanwege bezorgheid om zijn eigen veiligheid gaf Adolf Hitler in januari 1943 opdracht aan Albert Speer om een schuilbunker te ontwerpen en bouwen, de Führerbunker. In deze Führerbunker bracht Hitler de laatste uren van zijn leven door. Van de Führerbunker zijn alleen ondergrondse restanten overgebleven die niet zijn te bezichtigen. Aangezien veel toeristen naar de locatie van de Führerbunker zochten is in 2006 besloten hier een informatiebord neer te zetten.
Rijksdaggebouw
Het Rijksdaggebouw is het gebouw van het Duitse parlement, toen de Rijksdag en nu de Bondsdag. De Rijksdag zetelde tot aan de Rijksdagbrand van 27 februari 1933 in het Rijksdaggebouw. Tijdens de Slag om Berlijn in 1945 was het gebouw één van de belangrijkste doelen van het Rode Leger. Op 30 april 1945 werd de bannier van de Russische 150e Infanterie Divisie boven het Rijksdaggebouw gehesen. Na de oorlog werd het Rijksdaggebouw weer opgebouwd en sinds 1991 is het weer het Duitse parlementsgebouw.
Het Rijksdaggebouw (1) en het beeld "Mutter mit Totem Sohn" van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz in de Nieuwe Wacht (2).
Nieuwe Wacht
De Nieuwe Wacht werd in 1816 gebouwd als wachthuis. In 1931 liet de overheid van Pruisen de Nieuwe Wacht omvormen tot een monument voor de Duitse oorlogsslachtoffers. De heropening van de Nieuwe Wacht na de Tweede Wereldoorlog vond plaats in 1960 als "Monument voor de slachtoffers van fascisme en militarisme". Na de eenwording van Duitsland volgde in 1993 een voorlopig laatste omvorming naar "Centrale gedenkplaats van de Bondsrepubliek Duitsland voor de slachtoffers van oorlog en tirannie".
Ministerie van Luchtvaart
Het Ministerie van Luchtvaart onder leiding van Hermann Göring werd in april 1933 opgericht en ging vanaf mei 1933 zowel over de burgerluchtvaart als de luchtmacht. Zo ontstond de noodzaak voor een nieuw gebouw voor het ministerie. In totaal koste de bouw van het ministerie met 2.000 kantoren, verschillende vergaderzalen en een parkeergarage voor 240 auto's minder dan 15 maanden. Het ministerie heeft de Tweede Wereldoorlog vrijwel ongeschonden doorstaan en is nog altijd één van de grootste gebouwen van Berlijn.
Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche
De Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche werd van 1891 tot 1895 gebouwd als protestantse kerk in opdracht van keizer Wilhelm II ter herinnering aan zijn grootvader keizer Wilhelm I. In de nacht van 23 november 1943 raakte de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche zwaar beschadigd bij een geallieerd bombardement op Berlijn. Na de Tweede Wereldoorlog werd besloten om het nog resterende gedeelte van de toren en de ontvangstruimte te preserveren als een herinnering aan de oorlog.
De Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche (1) staat op dit moment in de steigers, daarnaast het Russische Gedenkteken (Tiergarten) (2).
Russische Gedenkteken (Tiergarten)
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werden er in Berlijn drie officiële Russische gedenktekens opgericht. Aangezien het Russische Gedenkteken (Tiergarten) in het centrum van Berlijn ligt is dit het drukst bezochte Russische gedenkteken in Berlijn. Het gedenkteken bevindt zich aan de Strasse des 17. Juni op loopafstand van de Siegessäule en de Brandenburger Tor. Dit is de locatie van de door Albert Speer ontworpen kruising van de Oost-West-As en de Noord-Zuid-As van Wereldhoofdstad Germania.
Wereldhoofdstad Germania
Vanaf 1935 tot aan 1943 werd er onder leiding van Adolf Hitler en later ook Albert Speer gewerkt aan de plannen voor het nieuwe Berlijn, later Wereldhoofdstad Germania. Door een afname van de bouwwerkzaamheden na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn veel projecten nooit gerealiseerd. Op de Strasse des 17. Juni en Unter den Linden met de Siegessäule en de Brandenburger Tor is het idee van de brede Oost-West-As nog wel zichtbaar. Andere vroege voorbeelden zijn het Olympisch Stadion en Luchthaven Berlin-Tempelhof.
Oorlogsmusea in Berlijn
Berlijn kent geen groot museum met enkel de Tweede Wereldoorlog als onderwerp, wel wordt het onderwerp behandeld in het Duits Historisch Museum. Aan de Holocaust wordt aandacht besteed in het Joods Museum Berlijn en Topografie van Terreur. Kleinere musea zijn Otto Weidts Werkplaats voor de Blinden, het Anne Frank Centrum en het Stille Helden Herdenkingscentrum. Voor de Russische kijk op het verhaal kunt u een bezoek brengen aan het Deutsch Russisches Museum. De technisch geïnteresseerde bezoeker gaat naar het Deutches Technikmuseum en de in luchtvaart geïnteresseerde naar het Luftwaffenmuseum der Bundeswehr.
Het Olympisch Stadion (1) en concentratiekamp Sachsenhausen (2), voorbeelden van de nationaalsocialistische architectuur.
Concentratiekamp Sachsenhausen
Op een afstand van slechts 35 kilometer van Berlijn ligt in Oranienburg het voormalig concentratiekamp Sachsenhausen. Het was het eerste concentratiekamp dat gebouwd werd nadat Reichsführer-SS Heinrich Himmler tot Chef van de Duitse Politie benoemd werd. Tussen de ingebruikname in 1936 en de bevrijding door Russische troepen in 1945 werden in concentratiekamp Sachsenhausen in totaal meer dan 200.000 mensen gevangen gehouden. Tienduizenden gevangen stierven in het kamp of tijdens de dodenmarsen.
Bron: Barry van Veen
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2024. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright