Fort Aubin-Neufchâteau

Rue du Colonel d'Ardenne, 4608 Neufchateau (Dalhem)

België Luik Neufchateau (Dalhem)

Het fort Aubin-Neufchâteau maakte deel uit van de " La Position Fortifiée Liege", de versterkte verdedigingswerken rond de stad Luik.

La Position Fortifiée Liege bestond uit vier forten. De forten Tancrémont, Eben-Emael, Battice en Aubin-Neufchâteau. Fort Aubin-Neufchâteau was de kleinste van deze vier. In het fort bevond zich een garnizoen van ongeveer 545 manschappen onder leiding van Commandant Kapitein Oscar d'Ardenne.

Het fort wad uitgerust met;

2 geschutskoepels met een 75 mm kanon, Bloc 1 en Bloc 2
3 mortieren van 81 mm in de kazematten, alle 3 in Bloc M
3 anti-tank kanonnen van 47 mm, in de kazematten 1 en 2 en 1 in Bloc C2
7 miltrailleur-koepels om de droge gracht onder vuur te kunnen nemen, 2 in Bloc 1 en 2 in Bloc 2
2 koepels met een 47 mm anti-tank kanon, Bloc C3
4 mitrailleur koepels voor nabijheidsverdediging, 1 in Bloc 3 en 2 in Bloc P

Het fort beschikte over een serie van bunkers in de sectoren Les Margarins-Neufchâteau (MN) met 31 bunkers en Neufchâteau-Visé (NV) met 19 bunkers. De vaste observatiebunkers, en dus uitgerust met een koepel, voor het fort waren;

bunker MN 11 te Aubel bekend als OP281
bunker MN 18 te Saint-Jean-Sart bekend als O368
bunker NV 2 te Neufchâteau bekend als O369
bunker NV 5 te Bombaye bekend als OP296

Daarnaast had het fort nog over een gewone observatiepost te Sint-Martens-Voeren, O363.

Tot slot waren er nog mobiele patrouilles van het veldleger die observaties uitvoerden. Deze zijn bekend onder de naam Détachement d'Observation et de Liaison (DLO). Zij gaven ook inlichtingen door aan de Forten van de PLF. Uiteraard werden ook vanuit het fort indien de omstandigheden het toelieten in de strijd, patrouilles op verkenning gestuurd om inlichtingen te verzamelen.

Het Fort van Aubin-Neufchâteau werd in de meidagen van 1940 aangevallen door 4 infanteriedivies, artilleriebeschietingen en luchtbombardementen met Stuka's. Het was een belgering op de klassieke manier. Aanval op aanval tot de vijand uitgeput of verslagen was. In totaal werd het fort met 23 aanvallen geconfronteerd. Mitrailleur-koepels werden constant met vlammenwerpers bestookt waardoor ook deze steeds vaker onbruikbaar werden. Het fort wist 11 dagen stand te houden tot 21 mei 1940. Toen de munitie opraakte en het geschut door het constant gebruik steeds verder achteruitging door slijtage besloot Kapitein d'Ardenne en zijn officieren van het fort de strijd te staken ter voorkoming dat het garnizoen compleet vernietigt wordt.

Om 17 uur in de middag van 21 mei 1940 capituleert het fort. Maar niet zonder dat d'Ardenne in de onderhandeling had bedongen dat zijn mannen 24 uur rust kregen, de gewonden mochten worden verzorgd, de doden een waardige begrafenis gegeven kon worden. Wegens het heldhaftig verzet van het fort, werd aan deze eisen tegemoet gekomen. Als speciale eer mocht Kapitein d'Ardenne zijn officierssabel houden van Duits Kolonel Rünge.

Het fort is dus niet veroverd, maar kon zich niet langer verdedigen.

Als we de strijd om Fort Aubin-Neufchâteau vergelijken met de strijd om het nabij gelegen fort Eben-Emael (ongeveer 15 km noordelijker) dan valt op dat het grootste en sterkste fort van Europa binnen één dag was uitgeschakeld en zich een dag later overgaf. Het vergelijk laat zien dat een gecoördineerde luchtlandingsaanval door speciale troepen met een op dat moment nieuw en geheim wapen, de Holladung, de holle lading, en een reguliere gecombineerde infanterie-, artillerie- en luchtaanval vele malen langer duurde en veel meer soldaten het leven kostte. Een les die het Duitse leger hier na afloop ook uit getrokken had.

Kapitein d'Ardenne overleefde de oorlog in gevangenschap. Na de oorlog was hij bij de begrafenis van zijn vriend en docter van het garnizoen van het fort, huisarts Jules Goffin uit het nabij gelegen dorp 's Gravenvoeren. Docter Goffin was lid van het verzet en werd door de Duitsers op 15 oktober 1942 opgepakt en op 9 oktober 1943 in fort Rijnauwen gefusilleerd. Nadat de stoffelijke resten (Urn) na de oorlog in 1948 aan de Belgen was overhandigd, werd de urn van dokter Goffin op een baar gedragen waarop de vlag lag die op het fort van Aubin-Neufchteau had gewapperd. Hier had Kapitein d'Ardenne voor gezorgd. De vlag van het fort had hij al die tijd bewaard.

Door de onverzettelijke verdediging werden ander forten en verdedigingslinies ontzien en gat het het Belgische leger tijd zich te organiseren na deze inval. De Belgen verloren 7 soldaten, en er vielen 17 gewonden. De Duitse verliezen beliepen tussen de 500 tot 2.000 man. Een andere bron spreekt van 3.000 tot 5.000.

De sporen van de aanvallen en voltreffers zijn nog steeds zichtbaar op de foto's van Bloc 3 (foto's 1, 3,4 en 5). Hoewel het fort in de oorlog ook door de Duitsers is gebruikt, werd de schade niet gerepareerd. Ook na de oorlog werd de schade niet meer gerepareerd en werd het fort aan de actieve inzet onttrokken. Forten bleken door de gewijzigde manier van oorlogsvoeren totaal verouderd als verdedigingsmiddel. Helaas viel het daarna ten prooi aan ontmanteling in de jaren 60. Het Belgisch leger besloot de zware gietijzeren onderdelen van het fort als schroot te verkopen. In latere dagen hebben een aantal vrijwilligers zich over het fort ontfermt en proberen zij het fort van verder verval te behoeden.

Het is nog steeds een militair domein.