Stolpersteine Lijnbaanstraat 4 (vroeger Tuinstraat 204a)

Deze kleine messing plaquettes (Stolpersteine of struikelstenen) herdenken:

* Willem van Oostenbrugge, geb. 1893, gearresteerd 1 juli 1944, vermoord 23 januari 1945, Neuengamme.
* Klara Lakmaaker, geb. 1926, gearresteerd 1 juli 1944, dood 31 mei 1945, Tröbitz.
* Albert Willem van Oostenbrugge, geb. 1924, gearresteerd 1 juli 1944, vermoord 21 november 1944, Ladelund.

Op deze locatie (voorheen Tuinstraat 204a) gaven Willem van Oostenbrugge en zijn zoon Albert Willem onderdak aan Klara Lakmaaker. (Klara woonde in 1941 bij haar ouders en zus in Amsterdam.)

Uiteindelijk werden Klara en de van Oostenbrugges op 1 juli 1944 (of 1 juni 1944) aangeklaagd en opgepakt door de lokale politie. De twee mannen werden naar Amersfoort en vervolgens Neuengamme gebracht. Albert werd vervolgens naar het satellietkamp Ladelund gestuurd, waar het werk bestond uit het graven van antitanksleuven bij vriesweer. Albert weigerde voor de SS te werken. Vader en zoon hebben het niet overleefd.

In Isselmuiden werd Klara snel door de Duitsers uit de politieopvang gehaald en eerst naar Westerbork gestuurd, daarna naar Bergen-Belsen. Slechts een of twee dagen voor de bevrijding van Bergen-Belsen werden zij en ongeveer 2500 anderen op een trein gezet die schijnbaar willekeurig van plaats naar plaats in Duitsland ging vanwege schade aan de spoorlijnen. Dit werd de "verloren trein" genoemd, die geen plaats kon vinden om de menselijke bewijzen uit Bergen-Belsen kwijt te raken. Toen de Russen de trein op 23 april bij Tröbitz bevrijdden, waren veel van de overlevende passagiers ernstig ziek, waaronder tyfus. Een getuige zei dat Klara Lakmaaker op 15 mei 1945 stierf.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007. Op 05-04-2016 zijn in IJsselmuiden hier deze 3 Stolpersteine gelegd.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Anne Palmer
• Foto's: Joop van Dijk
• Joods Monument
• Yad Vashem Central Database of Shoah Victims’ Names
• Geni.com
• Waymarking.com: Stolpersteine for Oostenrugge & Lakmaaker
• Stolpersteine.eu