Liberation Route Marker 506: De tragische dood van 'tante'

De tragische dood van 'tante'
Op vrijdag 6 april 1945 wordt Den Ham bevrijd. Net iets verderop, in het noordelijke gebied, staat de boerderij van de familie Bartels. Dit niemandsland is nog niet vrijgegeven. Op maandag 9 april is de vijftienjarige Hagenees Johan Schot getuige van een veldslag tussen zwaarbewapende Duitse soldaten en de Canadese Manitoba Dragoons. De boerderij staat in de frontlinie en ‘tante’ Wilhemina Bartels-Pastink wordt dodelijk geraakt.

De oorlogsevacué Johan Schot (1930) was een Haags ‘bleekneusje’ dat via de kerk enkele zomervakanties op de boerderij van de familie Bartels op de Slenke in Den Ham had doorgebracht. Hij verbleef er het gehele laatste oorlogsjaar en noteerde de dramatische gebeurtenissen van maandag 9 april 1945. Zondag 8 april was een gedenkwaardige dag; overal was het feest omdat Den Ham twee dagen eerder was bevrijd. Toch was het een vreemde situatie: ‘We woonden in het iets noordelijker gelegen gebied rond ‘De Groene Jager’, feitelijk in niemandsland. De Duitsers waren weg, maar de Canadezen waren er nog niet.’

‘Oom’ Gait Bartels en Johan gingen op maandag ‘gewoon’ aan het werk op het land. De boerderij stond op een driesprong. Ineens zagen zij een grote optocht van Duitsers aankomen op de fiets. Ze waren zwaar bewapend. Het was ongeveer 11.00 uur ’s ochtends. Plotseling was er het geratel van tanks die de zandweg in kwamen rijden. Direct daarna brak er een hevig gevecht los tussen Duitse soldaten en de Canadese Manitoba Dragoons. ‘Tante’, Wilhelmina Bartels-Pastink, de vrouw van Gait Bartels zat verscholen in een aardappelkuil. Toen ze het angstige vee wilde bevrijden werd ze door een salvo geraakt in hoofd en rug en overleed ter plekke. Niet lang daarna gaven de Duitsers zich over. Wilhelmina Bartels-Pastink werd op vrijdag 13 april 1945 begraven op de begraafplaats in Daarle, de plaats waar ze 55 jaar eerder werd geboren.

Audiospot - De tragische dood van 'tante'

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Arjan Vrieze