Liberation Route Marker 503: De spoorbrug over de IJssel

De spoorbrug over de IJssel
De oude spoorbrug in Deventer is van militair belang tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Duitse bezetter gebruikt het spoor om wapentuig zoals de V1 en de V2 te transporteren van Oost naar West. Voedsel en andere begeringswaardige zaken gaan van West naar Oost. Op zondagmorgen 15 oktober 1944 wordt de bevolking opgeschrikt door een groot geallieerd bombardement op de spoorbrug. Vele luchtaanvallen volgen, maar de spoorbrug blijft intact.

De oorlogsgeschiedenis van Deventer is onlosmakelijk verbonden aan bruggen. Op de plek van de huidige spoorbrug lag tot aan de vroege ochtend van 10 mei 1940 een geheel andere spoorbrug. Bij de Duitse inval werd deze door de Nederlandse genie, na diverse mislukte pogingen, opgeblazen om zo een Duitse gepantserde troepentrein de oversteek over de IJssel te beletten. Dit lukte uiteindelijk op tijd, omdat ook de draaibrug over het Overijssels Kanaal bij de Snipperling onklaar gemaakt was.

Vrij snel na de capitulatie begonnen de Duitsers met herstelwerkzaamheden en het leggen van een provisorische nood(spoor)brug. Alleen treinen mochten nog van de brug gebruik maken. De directe omgeving werd ‘Militarisches gelande’, verboden gebied: wie het betrad liep kans beschoten te worden. Deze oost-west spoorlijn via Deventer was een van de spoorlijnen die Berlijn met West-Nederland verbond. De constante stroom aanvoer naar het front en de transporten van vliegende bommen naar Duitse lanceerposities in West-Nederland, waren voor het geallieerde opperbevel omstreeks oktober 1944 reden om ervoor te zorgen dat met name de spoorbrug buiten gebruik moest worden gesteld.

Op zondagmorgen 15 oktober 1944 werd Deventer voor de eerste maal opgeschrikt door een groot bombardement op de spoorbrug. 34 Bommenwerpers van de 137e Wing van de Royal Air Force wierpen 24 duizendponders af. De spoorbrug werd weliswaar beschadigd door meerdere luchtbombardementen maar bleef in gebruik. In de eindfase van de oorlog wisselde het motief: toen werd het voor de geallieerden van belang dat de spoorbrug behouden bleef voor de bevrijdingslegers. Op 6 april 1945, bliezen de Duitse strijdkrachten de spoorbrug op zeer grondige wijze op, vanaf de grond zonder hinder van de vijand.

Audiospot - De spoorbrug over de IJssel

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Dick de Bruijne