Stolpersteine Voorstraat 8-10

Deze kleine messing plaquettes (Stolpersteine of struikelstenen) herdenken 6 leden van de familie de Bruin:

* Rudolf Emanuel de Bruin, geb. 1887, vermoord 28.5.1943, Sobibor.
* Rosalchen de Bruin-Salomonson, geb. 1889, vermoord 28.5.1943, Sobibor.
* Rosetta de Bruin, geb. 1916, vermoord 9.7.1943, Sobibor.
* Lion Emanuel de Bruin, geb. 1918, vermoord 30.9.1942, Auschwitz.
* Emanuel de Bruin, geb. 1921, vermoord 30.9.1942, Auschwitz.
* Alex Sallie de Bruin, geb. 1927, vermoord 28.5.1943, Sobibor.

Rudolf de Bruin en Rosalchen Salomonson trouwden en kregen vier kinderen: Rosetta, Lion Emanuel, Emanuel en Alex Sallie. Rudolf speelde een belangrijke rol in Hardenberg. Hij was caféhouder, drukte een weekblad vanuit zijn winkel aan de Voorstraat en was wethouder - formeel lid van het college van bestuur van de burgemeester. Rudolf en hun zoon Lion waren beiden lid van het plaatselijke theatergezelschap.

Op 17 december 1941 werd het bedrijf van Rudolf de Bruin gesloten door de Zwolse vestiging van de Sicherheitspolizei. In juni 1942 woonden Rudolf, Rosalchen en drie van hun kinderen op deze locatie in Hardenberg (genaamd A 118 op die tijd): Lion (een boer), Emanuel (een boer) en Alex Sallie (een kleermaker). Rosetta woonde toen in Haarlem.

De twee oudste zonen - Lion en Emanuel de Bruin - waren de eersten die werden gedeporteerd en vermoord, in Auschwitz. Vervolgens werden de ouders - Rudolf en Rosalchen de Bruin - en hun jongste kind - de 15-jarige Alex Sallie de Bruin - op dezelfde lentedag in Sobibor vermoord. Ten slotte werd Rosetta de Bruin, 26 jaar oud, twee maanden later vermoord, eveneens in Sobibor.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd. Dit gebeurde op 29-11-2007.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Anne Palmer
• Foto's: Erwin Wolbink
• "Levenslicht geeft Holocaust slachtoffers een gezicht," p. 8
• Joods Monument
• Stolpersteine.eu