Stolpersteine Kromstraat 2

Stolpersteine ​​/ Struikelstenen herdenken:

* Károly Gyula Dávid, geboren 1905, gedeporteerd op 17 augustus 1943 vanuit Westerbork, vermoord op 17 april 1945 Mauthausen.
* Laszlo Zoltau Ehrenthal, geboren 1920, op 21 september 1942 gedeporteerd vanuit Westerbork, vermoord op 31 januari 1943 in Auschwitz.

Dr. Károly Gyula Dávid was een Hongaarse endocrinoloog die deel uitmaakte van het farmaceutische bedrijfsteam van Amsterdam Organon dat testosteron ontdekte en karakteriseerde. Hij kwam in 1941 bij Organon-Oss. Hij werd samen met zijn vrouw Juliana David nee Kellerman (geb. 1900) "gerepatrieerd" naar Hongarije, omdat hij joods was. Informatie over zijn deportatie naar Mauthausen werd niet gevonden. Hij sneuvelde minder dan een maand voordat kamp Mauthausen officieel werd bevrijd op 5 mei 1945. In de weken daarvoor werden veel gevangenen uit andere kampen plus duizenden Hongaarse burgers naar Mauthausen gebracht. In de overbevolkte omstandigheden met een tekort aan voedsel en sanitaire voorzieningen plus 300 doden door tyfus per dag, was het dodental in die laatste weken hoog.

De vrouw van dr. David en enkele van hun kinderen hebben blijkbaar de Holocaust overleefd, maar informatie over hoe zij het overleefden werd niet gezien.

Laszlo Zoltau Ehrenthal was blijkbaar de stiefzoon van Dr. David: hij was de zoon van Zoltan Ehrenthal en Julianna Ehrenthal-Kellerman. Andere informatie over Zoltan Ehrenthal werd niet gevonden, noch de datums van de huwelijken van Julianna. De massadeportatie vanuit Westerbork op 21 september, waarbij ook Laszlo Zoltau Ehrenthal was betrokken, was een trein naar Auschwitz, die daar de volgende dag arriveerde met 713 gedeporteerden. Na selectie werden 133 mannen en 50 vrouwen in het kamp toegelaten en de overige 530 personen werden direct in de gaskamers vermoord. Laszlo leefde nog maar 4 maanden. Hij was 23.

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg.
Inmiddels liggen er in vele landen al Stolpersteine.
Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een Stolperstein is een betonnen steen van 10 x 10cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer.
Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: 'EEN MENS IS PAS VERGETEN ALS ZIJN OF HAAR NAAM VERGETEN IS'.

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Anne Palmer
• Foto's: Peter Mulder
• Joods Monument
• Jewish Virtual Library: Mauthausen
• Yad Vashem Deportation Database
• Stolpersteine.eu