Executiemonument Spoorwegovergang

Het monument bij de spoorwegovergang is opgericht ter nagedachtenis aan drie mannen uit de strafgevangenis van Leeuwarden, die op 12 oktober 1944 bij de spoorwegovergang door de bezetter zijn geëxecuteerd.
De fusillade was een represaille voor een sabotagedaad van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten. De verzetsmensen hadden diezelfde dag geprobeerd op deze plaats een trein te laten ontsporen door de rails los te schroeven. Om een voorbeeld te stellen, kreeg het hoofd van de SS, Funk te Wolvega, opdracht om drie gevangen uit Leeuwarden bij de spoorbaan neer te schieten.

De namen van de drie slachtoffers zijn:

De 56-jarige Roelof Algra uit Rinsumageest,
de 21-jarige Joodse jongen Marcel Leiser uit Gouda
en de 33-jarige Nicolaas Veltman uit Irnsum.

Veehouder Roelof Algra werd geboren op 10 maart 1888. In de nacht van 12 op 13 juni 1944 werd hij samen met T. Talsma, M. Vellema en S. Woudstra door de landwachters gearresteerd toen zij naar de Engelse zender luisterden. Algra ligt begraven op de N.H. begraafplaats van Rinsumageest.

Marcel Leiser werd geboren op 29 augustus 1923 te Gouda. Tijdens de bezetting zat de bloemkweker ondergedoken bij de familie R.J. Sybrandy aan de Tiltsjedyk te Boksum. Hij leefde onder de schuilnaam Jaap van der Loo, totdat hij bij Weidum als gevolg van verraad werd gearresteerd en in de strafgevangenis van Leeuwarden terechtkwam. Leiser werd begraven op de Algemene begraafplaats in Wolvega. Op 15 november 1983 is hij herbegraven op de joodse begraafplaats in Leeuwarden. Zijn ouders, Benjamin Leiser en Eva Dantzig, zijn in 1942 via het doorgangskamp Westerbork terechtgekomen in het Poolse vernietigingskamp Auschwitz.

Nicolaas Veltman woonde in Irnsum, Widesteech 93. Zoon van Jan Veltman en Pietertje Bosman. Huwde met Catharina Hendrika Tolsma (9 oktober 1912 Irnsum (nu Jirnsum) - 19 maart 1991 Bolsward). Galanteriënkoopman De Kleine Bazar/krantenbezorger Leeuwarder Courant. Rooms-Katholiek. Lid verzet. Tijdens de meidagen van 1940 streed hij als soldaat bij de Grebbeberg. Binnen het verzet hield Veltman zich bezig met koerierswerk en onderduikhulp. In de nacht van 4 op 5 oktober 1944 is hij met een onderduiker en vier dorpsgenoten door de Grüne Polizei van de post Grouw gearresteerd en overgebracht naar de Leeuwarder gevangenis.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Bert Deelman
• Foto's: Bert Deelman
• Nationaal Comité 4 en 5 mei