Liberation Route Marker 132: De geheime kaart

De geheime kaart
Als op 5 november 1944 de 1e Poolse Pantserdivisie nadert, moet een schoolmeester uit Hooge Zwaluwe de Polen een geheime kaart overhandigen. Daarop heeft de ondergrondse nauwkeurig de Duitse stellingen rond Moerdijk aangegeven.

Nederlandse ondergrondse organisaties verzamelden in het geheim inlichtingen over de Duitse verdedigingswerken. De Zwaluwenaren Huib Toebak en Eduard Janssens hadden een inlichtingenrapport gemaakt over de verdedigingswerken bij Moerdijk. De bedoeling was om dit rapport met kaart te overhandigen aan de eerste de beste geallieerde officier die zij in Zwaluwe zouden tegenkomen. Tot die tijd lag het rapport verborgen achter een losse steen op de zolder van de school.

Op 5 november 1944 waren de Poolse bevrijders van de 1e Poolse Pantserdivisie genaderd tot café Goverde. Terwijl veel dorpsgenoten in schuilkelders het oorlogsgeweld afwachtten, ging Janssens op pad en wist het rapport aan een Poolse officier te overhandigen. De Polen dachten dat er geen Duitse troepen meer in Hooge Zwaluwe zaten, maar Janssens ontdekte hun posities en waarschuwde de Polen. Daarna woedde er een halve dag lang een felle strijd in de straten van Hooge Zwaluwe, voordat het dorp werd bevrijd.

Audiospot - De geheime kaart

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Fedor de Vries