Liberation Route Marker 082: Onderduikhulp

Onderduikhulp
Na de nederlaag bij de slag om Arnhem waren een paar honderd Airbornes in bezet gebied ondergedoken. Met de hulp van het verzet zetten de geallieerden twee ontsnappingsroutes op. De ene route, Operatie Pegasus via Renkum, werd een succes. Maar de andere route, Operatie Windmill via boerderij De Wildt bij Zoelen, mislukte.

Eind jaren dertig verhuisde Fekko Ebbens van Oost-Groningen naar Zoelen. Daar trouwde hij met Johanna Smit. Hij werd fruitteler en eigenaar van boerderij De Wildt, net buiten het dorp over het Amsterdam-Rijnkanaal. Fekko verborg in De Wildt gestolen distributiebonnen, wapens en joodse onderduikers.

Rond 12 oktober arriveerden uit het bevrijde Noord-Brabant Peter Baker en Ted Bachenheimer, een Britse inlichtingofficier en een Amerikaanse parachutist. Zij waren verantwoordelijk voor het opzetten van operatie Windmill, een ontsnappingsroute voor de geallieerde Airbornes die in bezet gebied waren gestrand na het mislukken van operatie Market Garden en de mislukte slag bij Arnhem. De meesten van hen verscholen zich op de Veluwe. Via Amerongen zou men de Neder-Rijn overvaren, om via tal van sluipwegen bij boerderij De Wildt te komen. Van daaruit konden ze bij Echteld de Waal worden overgezet naar het reeds bevrijde zuiden.

Op 16 oktober stond de Duitse Sicherheitsdienst op de stoep van boerderij De Wildt. Ebbens, zijn vrouw, drie Nederlandse onderduikers, een verzetsman en de twee geallieerde officieren werden van hun bed gelicht. Uitgerekend op dat moment arriveerde een groep verzetsmensen met een lading wapens. Na een kort vuurgevecht wisten zij te ontkomen. Uit wraak staken de Duitsers boerderij De Wildt in brand. Daarbij ontplofte een grote voorraad munitie van het verzet. Ted Bachenheimer ontsnapte een paar dagen later, maar werd weer gevangen en op 22 oktober in ’t Harde geëxecuteerd. Fekko Ebbens nam alle schuld op zich en zo werden zijn vrouw en de verzetsman gespaard. Op 14 november werd Ebbens in Renswoude gefusilleerd. Op beide executieplaatsen is een klein monument geplaatst.

Audiospot - Onderduikhulp

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Dick de Bruijne (1), Arjan Vrieze (2, 3)