Monument Executie 13 Oktober 1944

Op deze plaats, een voormalige schietbaan in het bosgebied, werden op 13 oktober 1944 zes Verzetsmensen zonder proces geëxecuteerd door de Duitsers.

Hun namen waren:
F.H. (Frits) ten Berge, 21 jaar
H.G. (Hendrik) Bos, 36 jaar
U. (Uilke) de Jong, 47 jaar
P. (Pier) Schipper, 44 jaar
E. (Emanuel) Verveer, 35 jaar
J.A. (Johannes) de Vries, 24 jaar

Het monument is bereikbaar via een onverhard, maar goed begaanbaar pad waarvan de ingang gelegen is aan de Kallenkote 68 in Kallenkote.

Achtergrondinformatie:
Hoe verder de geallieerden oprukten, hoe repressiever het bewind van de Duitsers, zeker nadat delen ten zuiden van de grote rivieren bevrijd waren.
Duitsers van speciale antiterreureenheden, later bekend als de beruchte Einsatzkommandos, vestigden zich met name in het noorden en oosten van Nederland met als eigenlijke taak de bewaking van de IJssellinie.
In de gemeente Steenwijkerland settelde zich op 10-09-1944 een afsplitsing bestaande uit circa 20 leden van de Heerenveense afdeling in de Johan van den Kornputkazerne in Steenwijk onder leiding van SS-Hauptsturmführer Kurt Stiller met in zijn kielzog SD Hauptscharführer Fritz Habener.

Tot dat moment was de oorlog in dit stukje van de Kop van Overijssel relatief rustig verlopen, maar met de komst van dit commando veranderde alles dramatisch en zou resulteren in de dood van negen mensen.

Zes van hen werden gelijktijdig gefusilleerd op 13-10-1944 op de militaire schietbaan in een bosgebied behorende bij het dorpje Kallenkote direct onder de rook van Steenwijk.

Al op 04-10-1944 kende deze tragedie een aanvang met een razzia waarbij iets minder dan 600 mannen bijeengedreven werden op de Markt in Steenwijk voor tewerkstelling op het nabijgelegen vliegveld van Havelte.
Johannes de Vries en zijn aanstaande zwager Frits ten Berge kregen in een poging hieraan te ontsnappen, van hun (schoon)vader A. de Vries het advies onder te duiken bij familie H. Bos, wonende in het dorp Steenwijkerwold.

Vervolgens werd 10-10-1944 een valstrik opgezet voor Pier Schipper, slager in Steenwijk, door twee mannen die zich uitgaven als leden van de ondergrondse met de vraag of voedsel voor onderduikers verkregen kon worden.
Op dat moment was ook de daar ondergedoken zwager van Schipper, Uilke de Jong, aanwezig die niet over een persoonsbewijs bleek te beschikken waarop één van de bezoekers een blanco stamkaart op zijn naam invulde met de toezegging dat het persoonsbewijs snel zou worden ontvangen.
Reeds meteen de dag nadien, volgde echter een inval onder aanvoering van Fritz Habener waarbij de beide mannen, alsook de vrouw van Schipper gearresteerd werden en overgebracht naar de Johan van den Kornputkazerne.

Eveneens op 11-10-1944 vielen de Duitsers binnen op de boerderij van de familie H. Bos in Steenwijkerwold waar Johannes de Vries en Frits ten Berge opgepakt werden, ook zij werden opgesloten in de Johan van den Kornputkazerne, ditzelfde lot wachtte boer Hendrik Bos een dag later, wederom was Fritz Habener de leider.

Emanuel Verveer was al eerder gevangengezet in de Johan van den Kornputkazerne, Fritz Habener betichtte hem ervan als technisch-ingenieur in dienst van een Nederlands bedrijf werkzaam te zijn voor de Wehrmacht.
Bij zijn arrestatie door de Zollgrenzschutz in Zwartsluis, bleek hij echter geheime aantekeningen van de IJsselstelling bij zich te hebben.
Samen met het feit dat hij een Joodse onderduiker was, kwam hem dit onherroepelijk op veroordeling tot de doodstraf te staan.

Er zijn alleen (tegenstrijdige) verklaringen van de verantwoordelijken van de massa-executie welke plaatsvond op vrijdag 13-10-1944 waardoor de exacte gebeurtenissen en aanleiding nooit precies achterhaald kunnen worden.
Vast staat wel dat die dag zes celnummers in volstrekte willekeur geselecteerd werden en Fritz Habener de gevangenen naar de schietbaan van Kallenkote getransporteerde.
Nadat het oplezen van het zogenaamde Niedermachungsbefehl van Hans Albin Rauter en opvoeren van "Verboden Wapenbezit" als officiële aanklacht, gaf Fritz Habener het uit circa twaalf personen tellende vuurpeloton de opdracht tot fusillade.

Jan Hendrik van Dalen, boer uit Kallenkote, werd tijdens het laden van aardappelen op zijn wagen kort na het bloedbad door de Duitsers verordend om de stoffelijke overschotten op te halen en naar het kerkhof van het dorp te brengen, weigeren was geen optie…

Luttele dagen voor de bevrijding van de regio, op 10-04-1945, werd Fritz Habener na de landing van 150 Franse parachutisten, naar het Drentse Diever gedirigeerd waar hij geconfronteerd werd met het nieuws dat de daar gelegerde Orkskommandant was vermoord.
In blinde woede nam hij elf mensen in gijzeling waarvan hij er later op de dag 10 eigenstandig met zijn machinepistool executeerde, als door een wonder wist het laatste slachtoffer aan de kogelregen te ontkomen.
Na de oorlog en nog voordat hij berecht kon worden in Nederland, kwam er vanuit Frankrijk een uitleveringsverzoek omdat hij door de UNWCC als oorlogsmisdadiger was bestempeld, aan dit verzoek werd gehoor gegeven.
Tot september 1944 had Fritz Habener rondom La Madeleine-lez-Lille getekend voor een immens schrikbewind en op basis daarvan werden zes aanklachten tegen hem geformuleerd.
Vijf daarvan werden gegrond verklaard en op 09-12-1950 werd de doodstraf tegen hem uitgesproken wat na drie verworpen cassatieverzoeken, daadwerkelijk werd voltrokken op 30-09-1950 in het Fort de Pontessy nabij Lyon.