Monument Robert Vekemans Boom

Robert Vekemans (3/2/1913 - 22/10/1998) was in 1940 beroepsluitenant bij de Genie van het Belgische leger, na zijn promotie als militair ingenieur aan de Koninklijke Militaire School. In oktober 1940 werd hij vervroegd uit Duitse krijgsgevangenschap ontslagen om ingezet te worden bij de wederopbouw in België op de studiedienst van de Antwerpse Zeediensten, een afdeling van het Bestuur der bruggen en wegen.

De Duitse legers zijn op 4 September 1944 in volle terugtocht na de geallieerde invasie in Normandië, achtervolgd door onder mee de Britse 11th Armoured Division die de verovering van Antwerpen als doel kreeg.

Robert Vekemans kent het strategisch belang van de Antwerpse haven, hij weet ook dat de Duitsers zich klaarmaken om de haveninstallations grondig te vernielen. Hij vermoedt dat de geallieerde opmars door Boom zal leiden en dat het vernielen van de bruggen over het kanaal en de Rupel ter hoogte van Boom deze opmars voldoende lang kan ophouden om de Duitsers de tijd te geven om hun vernielingsplannen uit te voeren.

Bij Vekemans groeit het plan om de vanuit Brussel oprukkende Britten te overhalen om van hun geplande richting af te wijken. Zij kunnen de vitale maar zwaar bewaakte en ondermijnde grote brug over de Rupel voor vernietiging behoeden door de Rupel over te steken langs een wat verder gelegen oude en minder bewaakte tolbrug, de Weduwe Van Enschodtbrug, tussen Klein-Willebroek en Boom en de Duitse stellingen aan de grote boulevardbrug te Boom in de rug aan te vallen.
Op maandag 4 september 1944 om 08:35 uur, slaagt Vekemans erin om de colonne van het Britse "3th Battalion Royal Tank Regiment" halt te laten ouden ter hoogte van het Fort van Breendonk en maakt zijn plan duidelijk aan de verbaasde Britten.

Luitenant-Colonel David Silvertop besluit om de vermetele omtrekkingsbeweging te laten uitvoeren. Vekemans stapt in eens kleine verkenningsauto en krijgt drie Shermantanks mee. Zij rijden vervolgens door het centrum van WIllebroek en langs het kanaal naar Klein-Willebroek.

Om 9:35 uur rijden Vekemans en de drie Britse tanks over de ondermijnde maar nog intacte houten tolbrug. Vekemans leidt de tanks nu door de verlaten Boomse straten naar de oprit van de grote Rupelbrug.
De verdedigers worden in de rug beschoten en zijn volkomen verrast. Na wat zwak verweer geven de Duitsers zich over. Er vallen enkel wat licht gewonden. Boomse verzetslieden helpen bij het gevangen nemen van Duitsers die zich nog in de omgeving ophouden. Vekemans gaat naar de krijgsgevangenen en dwingt een Duitse onderofficier om de springladingen onder de grote Rupelbrug onschadelijk te maken. De andere tanks verschijnen spoedig en bezetten de vitale puinten in Boom. De boulevardbrug over Rupel werd onbeschadigd veroverd.

Met Vekemans als gids op de tank van Silvertop wordt de stormloop naar Antwerpen voortgezet. De Duitse verdedigers aan de stadsrand worden na korte schermutselingen overrompeld. Diezelfde dag, even na 14 uur, rijden de Britse tanks en de halfrupsauto's van de begeleidende infanterie al triomfantelijk over de Antwerpse lanen, begroet door een uitzinnige menigte.

In de oorlogsgeschiedenis is er zelden een persoonlijk initiatief zoals dat van Robert Vekemans met zoveel succes bekroond. Zijn optreden aan de bruggen te Boom heeft geleid tot de intacte verovering, door de Britten en Antwerpse weerstanders, van de strategische belangrijke haveninstallaties te Antwerpen en heeft op die manier het verdere verloop van de oorlog ingrijpend beïnvloed.

Na de oorlog werd de in 1945 beschadigde en verouderde tolbrug gesloopt. Delen hiervan dienden nog een tijd als noodbrug over de Maas in Hoei, daarna verdween het naar de schroothoop. De pijlers van de brug bleven nog tot 1986 in de rivier staan.