Monument Burgerslachtoffers Bombardement 23-12-1944 Malmedy

De feiten
Wanneer op 16 december 1944 de Duitsers vanuit de Eifel een tegenoffensief begonnen, kon de geallieerde luchtmacht wegens het slechte weer weinig ondernemen. Reeds op 17 december hadden de pantsers van Kampfgruppe Peiper het buurdorp Baugnez bereikt. Maar na de slachting die de Duitsers onder de weerloze Amerikaanse soldaten uitrichtten, lieten de Duitse tanks Malmedy liggen en trokken op naar de bruggen over de Amblève, richting Stavelot. Malmedy blijft in Amerikaanse handen. Tal van burgers uit de omliggende regio vluchtten voor het oorlogsgeweld naar de stad. Helaas, een week later zou Malmedy drie dagen na mekaar zwaar gebombardeerd worden. De redenen waarom dit gebeurde zijn jarenlang onduidelijk gebleven. Het werk ‘Ardennes 44 Stavelot et Malmedy dans la tourmente’, resultaat van grondig onderzoek door Hubert Laby uit 2007, verklaart waarschijnlijk het best de omstandigheden:
Op 23 december, was het weer opgeklaard en een groep van 28 B26 Marauder bommenwerpers van het 322nd Bombardment Group stegen op van het vliegveld te Bauvais om de strategische stad Zulpich op Duits grondgebied aan te vallen. Maar de groep had met heel wat tegenslagen te kampen:. De begeleidende Pathfinders die het doel moesten zoeken, dienden terug te keren naar de basis. Het mistige weer en de Flak maakte dat de vliegtuigen verspreid geraakten en er nog slecht zes machines in de richting van het doel vlogen. Om 15.25 uur ontwaarde de leider van de groep, majoor Watson een kleine stad, en hoewel niets bleek te kloppen met de beschrijving van Zulpich tijdens de ochtendlijke debriefing, lieten een minuut later de bommenwerpers 80 bommen van 250 pond op het centrum van de stad vallen, een slachting aanrichtend onder de nietsvermoedende burgers en militairen.

De volgende dag, 24 december, werd de stad, ondanks het feit dat de Amerikaanse troepen op de hoogste gebouwen en punten van de stad oranje zeilen hadden aangebracht, opnieuw in de namiddag gebombardeerd door 18 Liberators van het 458th Bombardment Group op weg naar Wetteldorf, zo’n 41 kilometers van Malmedy. In het latere rapport werd gesproken van een bombardement op een ‘niet geïdentificeerde stad’. Hoewel de burgers zich in kelder en grotten verscholen hadden, was de dodentol hoog. Vooral het atheneum, waar talloze burgers in de kelders beschutting hadden gezocht, kreeg de volle laag. De brand was enorm en kon niet onder controle gebracht worden.

Maar nog was het leed niet voorbij. Op kerstdag zou het nabijgelegen Sankt-Vith dat door de Duitsers heroverd was, het doelwit zijn van 36 B26 Marauder van het 387th Bombardment Group. De stad was reeds in de voormiddag gebombardeerd en enorme rookpluimen belemmerden het zicht. Het is waarschijnlijk dat dit de reden van verwarring was en er om 16.05 uur 64 bommen van 250 pond op Malmedy werden gegooid. Deze keer was het de wijk aan de brug over de Warche die ernstig getroffen werd.
Door een opeenstapeling van vergissingen werd een strategisch onbelangrijke stad nagenoeg volledig in de as gelegd, vonden meer dan 200 burgers, voornamelijk vrouwen en kinderen uit Malmedy en omgeving de dood en sneuvelden ongeveer 40 Amerikaanse soldaten.

Het monument
Veertig jaar na de feiten was er nog geen enkel gedenkteken opgericht ter herinnering aan de talloze slachtoffers van dit zinloze bombardement. Onder druk van de nabestaanden van de slachtoffers besloot het schepencollege om een monument op te richten. Het bedrag van 450.000 francs (11.155 Euro) werd gefinancierd door een openbare inschrijving, solliciterend naar de solidariteit van de burgers. Dit groots bemeten monument van 11 op 4,5 meter, bestaat uit vijf grijs granieten steles in een plantsoen van rozen en met de namen van de geïdentificeerde slachtoffers. Voor deze steles ligt een gedenkplaat op de grond met de verklarende verwijzing naar het bombardement.

Tekst op de steen op de voorgrond:
Bataille des Ardennes
Bombardements de Malmedy – Decembre 1944
A la memoire des victimes civiles
Par souscription publique Le 22 – 12 – 1984

Op de achtergrond staan vijf platen met de namen van de 214 burgers omgekomen tijdens de "Slag om de Ardennen". Op de twee eerste platen vanaf links zijn de namen van de slachtoffers uit Malmedy zelf te lezen.
Op de volgende platen naar rechts toe, zijn de namen van de slachtoffers uit de omgeving van Malmedy te lezen.

Waaronder:
Bellevaux - Ligneuville, Beverce, Amel, Meyerode, Büllingen, Rocherath, Bütgenbach, Elsenborn, Reuland, Aachen, Bonn, Düsseldorf, Kalterherberg.

En meerdere niet geïdentificeerde personen.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Jan Rymenams
• Foto's: Hans Tasma (1, 2), Pascal Rosseeuw (3), Jan Rymenams (4, 5)
• Remacle, J., La Mémoire de la seconde guerre mondiale à Malmedy de 1945 à nos jours, Malmedy, 2020