Stolperstein Mülhäuser Straße 5

Deze kleine, koperen gedenkplaat (Stolperstein of struikelsteen) herdenkt:

* Leo Otto Wilhelm Freyer, geboren 1898, gearresteerd 1944, opruiing en defaitisme, Neuengamme, verdronken 3 mei 1945, MS Cap Arcona.

Volgens Wikipedia werd de term Wehrkraftzersetzung - de reden voor de stolperstein voor de arrestatie van Freyer - door de nazi's gebruikt om te verwijzen naar "ondermijning van het militaire moreel" of naar "opruiing en defaitisme".

Leo Otto Wilhelm Freyer bracht het grootste deel van zijn jeugd door in Kiel. Hij verhuisde in de jaren dertig naar Hamburg. In oktober 1938 huwden hij en Anna-Elisabeth Hartmann, een postassistent,. Ze kregen een dochter, Barbara, geboren in 1940. Hij was schilder.

Fryer werd in augustus 1943 opgeroepen voor nooddienst en werkte als bewaker in de Fuhlsbüttel-gevangenis. Op een gegeven moment hebben een medebewaker en buren hem aan de kaak gesteld.

Hoewel er bewijs was van Freyers eerdere patriottisme, vonden nazi-onderzoekers geen bewijs van pro-nazi-activiteit en besloten dat hij opruiend had gehandeld. (Een documentonderzoek uit 1961 leidde tot de conclusie dat Fryer nooit lid is geworden van de nazi-partij.)

In november 1944 werd hij veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf wegens verraad. Vanuit de Hütten-gevangenis werd hij op 24 maart 1945 overgebracht naar het concentratiekamp Neuengamme.

Toen de nazi's het kamp Neuengamme in april 1945 leegmaakten, voordat de geallieerden arriveerden, werden duizenden gevangenen op de Cap Arcona gezet, een schip dat een overvol concentratiekamp werd zonder voedsel en drinkwater. De Cap Arcona en verschillende andere drijvende concentratiekampen waren in het volle zicht verborgen tussen andere troepenschepen. Om te voorkomen dat de Duitsers per boot zouden ontsnappen, bombardeerden de Britten de schepen in de haven. Ongeveer 7.000 concentratiekampgevangenen kwamen om door brand of verdrinking, of werden door Duitsers op de kust neergeschoten. Leo Otto Wilhelm Freyer heeft het niet overleefd.

Vier dagen later tekenden de Duitsers een onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse troepen aan de geallieerden.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Voor meer informatie en foto's over de Cap Arcona kunt u De Drijvende Concentratiekampen bezoeken.