Deze Stolpersteine / Struikelstenen herdenken:
* Adele Friede née Sternberg, geboren 1889, gedeporteerd 1942, getto van Warschau, ??? [lot onbekend].
* Ludwig Friede, geboren 1879, gedeporteerd 1942, getto van Warschau, ???
Ludwig Friede was timmerman, in navolging van zijn vader (Saling Friede), die een meester-timmerman was in Cottbus. Ludwig werd koopman rond dezelfde tijd dat hij in 1911 met Adele Sternberg trouwde. Er zijn geen aanwijzingen voor kinderen. Ludwig en zijn vader kochten het huis aan de Bahnhofstraße 55, en in 1921 werd hun meubelfabriek "Friede und Sohn" officieel geregistreerd. Ze deden het goed.
Toen eiste het anti-joodse beleid zijn tol. In 1939 moesten de Friedes hun fabriek en eigendommen verkopen. Ze planden hun emigratie. Eerst zijn ze van plan om naar Chili te gaan en hebben ze zelfs betaald voor de reis, leer op het moment dat ze hun inreisvisum zouden ophalen dat Chili een inreisverbod heeft ingesteld. Vervolgens proberen ze Palestina en betalen ze daar de doorgang, maar ook dat mislukt. In mei 1940 zei de Migratiedienst van de Reichsvereniging van Joden dat alleen Shanghai mogelijk is, en alleen met nog eens 400 dollar per persoon. De Friedes hebben dat geld niet. Ze proberen Santo Domingo zonder succes. In maart 1941 proberen bekenden in China tussenbeide te komen, maar dat lukt niet. De Friedes vragen de VS aan - maar worden gewaarschuwd geen reisplannen te maken omdat het onderzoek jaren zal duren. Een maand later worden ze gedwongen hun bezittingen te ondertekenen en worden ze dezelfde dag naar het getto van Warschau gedeporteerd. Ze kwamen niet terug.
Deze messing plaquettes zijn in de stoep te vinden voor de huizen waarvan de voormalige, meestal Joodse, bewoners vervolgd of vermoord zijn door de Nazi’s. In de kleine, messing plaatjes zijn de namen en de datum en plaats (meestal een concentratiekamp) waar zij vermoord zijn ingestanst.
In veel andere steden, vooral in Duitsland maar ook in andere Europese landen, komen deze monumentjes ook voor, en hun aantal, nu al vele duizenden, neemt nog steeds toe. Vrijwel alle Stolpersteine zijn gelegd door de Duitse kunstenaar zelf, Gunter Demnig.
Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!