Stolperstein Wilhelmstraße 3

Deze Gedenksteen (Stolperstein of Struikelblok) herdenkt:

* Maria Pfeffel geboren Stolper, geboren 1899, Gestapo-detentie 1939, Ravensbrück, overleden 24 april 1942.

Maria (Michla, Manja) Stolper werd geboren in Letland. In de jaren twintig trouwde ze in Cottbus met Oswald Pfeffel, een fabrikant. Hij was niet joods. Ze kregen twee kinderen - Rita (geb. 1921) en Eugen (geb. 1922) en woonden in Vetschauer Str. 1 in Cottbus. Het huwelijk duurde niet; ze vroeg de scheiding aan in 1929. De scheiding was definitief in 1934, en een gerechtelijk bevel stond Oswald toe de kinderen te houden. Maria verhuisde naar de Wilhelmstrasse, nu zonder de bescherming van haar huwelijk met een niet-jood. De gemengde status van haar kinderen gaf haar een minimale bescherming. Maar in 1939 werd ze gedwongen haar appartement te verlaten en naar een Joods Huis te verhuizen. Advocaat Hermann Hammerschmidt protesteerde tegen de willekeur van de inbeslagname van haar eigendommen, aangezien ze de moeder was van gemengde kinderen. (Een Stolperstein voor Hammerschmidt is op [towid] 39172, Bahnhofstraße 62 [/ towid] in Cottbus.)

Een politierapport van Cottbus uit die tijd beschreef haar: "... Russische jodin, elegant gekleed, verricht geen enkele activiteit, ontkent de goedkeuring van belastinginformatie bij het belastingkantoor, ze klaagt tegen elke politie- of officiële actie." [van LR Online, hieronder.]

Maria Pfeffel werd op 16 november 1939 door de Gestapo gearresteerd - de beschuldiging was brutaliteit (Frechheit) [/ i]. Ze werd vervolgens naar het concentratiekamp Ravensbrück gedeporteerd. Volgens Yad Vashem werd ze vervolgens in april 1942 van Ravensbrück gedeporteerd naar het Bernburg Saale-kamp in Duitsland, een sanatorium en een psychiatrisch ziekenhuis. Eén vleugel werd omgevormd tot een euthanasiecentrum waar invaliden en zieken werden vermoord, evenals gevangenen uit enkele concentratiekampen. De methode was koolmonoxidegas. In het voorjaar van 1942 werden in het Euthanasiecentrum Bernburg ongeveer 1.600 vrouwen uit Ravensbrück, die als arbeidsongeschikt waren geselecteerd, vermoord.

Deze messing plaquettes zijn in de stoep te vinden voor de huizen waarvan de voormalige, meestal Joodse, bewoners vervolgd of vermoord zijn door de Nazi’s. In de kleine, messing plaatjes zijn de namen en de datum en plaats (meestal een concentratiekamp) waar zij vermoord zijn ingestanst.

In veel andere steden, vooral in Duitsland maar ook in andere Europese landen, komen deze monumentjes ook voor, en hun aantal, nu al vele duizenden, neemt nog steeds toe. Vrijwel alle Stolpersteine zijn gelegd door de Duitse kunstenaar zelf, Gunter Demnig.

Voor meer informatie en foto's kunt u Stolpersteine Brandenburg (in het Duits) bezoeken.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Fedor de Vries & Anne Palmer
• Foto's: wie-wolf
• LR Online: Cottbuserin stirbt … in der "Hölle der Frauen"
• Yad Vashem Central Database of Shoah Victims’ Names
• USHMM: Ravensbrück
• Stolpersteine.eu