Liberation Route Marker 032: Manneneiland - Betuwe

Manneneiland - Betuwe
De Betuwe, het land tussen de Waal en de Rijn, werd na september 1944 de grens tussen de geallieerden en het Duitse grondgebied. Het half overstroomde niemandsland werd bekend als het ‘manneneiland’. Bijna alle vrouwen en kinderen waren geëvacueerd en het land was omringd door water.

Na het mislukken van operatie Market Garden in September 1944, werd het gebied tussen de Waal en de Rijn de nieuwe frontlinie. Dit gebied, de Betuwe, had weinig geleden onder de Duitse invasie van Nederland. Tijdens de daarop volgende Duitse bezetting ondervond de bevolking wel de nodige ontberingen, maar dat was niets vergeleken bij wat hen te wachten stond na september 1944. Nadat de geallieerden de bruggen over de Waal hadden veroverd probeerden ze op te rukken naar Arnhem. Het Duitse leger bood echter hevig weerstand en al snel werd duidelijk dat het doel van Market Garden niet werd gehaald.

De Betuwe werd de nieuwe frontlinie in het westen. De gevechten duurden voort met hevige beschietingen van beide kanten. De burgerbevolking zat midden in dit oorlogsgeweld gevangen en al snel werd de beslissing tot evacuatie van het gebied genomen. Rond december 1944 waren nog zo’n 4000 man achtergebleven. Zij weigerden hun vee en andere bezittingen achter te laten. Het gebied tussen de rivieren de Waal en de Rijn werd zo bekend als het ‘manneneiland’, aangezien bijna alle vrouwen en kinderen waren geëvacueerd en het land omringd werd door water. De Betuwe werd bevrijd in april 1945. De inwoners van het onfortuinlijke gebied hadden de oorlog in volle omvang meegemaakt: de huizen waren beschadigd of vernield, de landerijen overstroomd en velen hadden vrienden en familieleden verloren. Voor hen was de bevrijding een bittere ervaring.

Audiospot - Manneneiland - Betuwe

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’
geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Jeroen Koppes