Stolpersteine Grindelallee 21-23

Deze kleine messing plaquettes (Stolpersteine of struikelstenen) herdenken:
* Karl-Heinz Neumark, geb. 1913, vermoord 1940, moordcentrum, Brandenburg.
* Edgar Neumark, geb. 1886, vermoord 1940, moordcentrum, Brandenburg.
* Walter Neumark, geb. 1918, gedeporteerd 1942, Izbica, ??? [lot onbekend].
* Richard Neumark, born 1918, murdered 1940, moordcentrum, Brandenburg.
* Anna Neumark, geb. Levy, 1886, gedeporteerd 1941, Minsk, ??? [lot onbekend].

NOOT. Op de foto uit 2007 was de stolperstein voor Georg Neumark (geb. 1931) per ongeluk geïnstalleerd aan de Grindelallee 21. In 2012 werd de stolperstein van Georg verplaatst naar de juiste locatie aan de Moltkestrasse 47a, (Eimsbüttel, Hoheluft West). We zijn op zoek naar een actuele foto.

Achtergrond

Edgar Neumark en Anna Levy trouwden vóór de Eerste Wereldoorlog. Hun drie zonen werden allemaal in Hamburg geboren: Karl-Heinz in 1913, en de tweeling Richard en Walter in 1918. Edgar Neumark was een handelaar in tweedehands materialen; hij was schroothandelaar. Hij deed het goed tot de rampzalige inflatieperiode, die hem een acute depressieve psychose bezorgde. In 1925 werd hij opgenomen in het Friedrichsberg Staatsziekenhuis en bracht daar een jaar door, maar herstelde nooit. Anna Neumark begon schoenen te verkopen in een winkel, maar in 1938 betekende het nazi-ariseringsbeleid dat ze moest stoppen met werken. Edgar werd eind 1939 opnieuw opgenomen in het Friedrichsberg Staatsziekenhuis en vervolgens overgebracht naar het verpleeg- en verzorgingshuis Langenhorn.

Karl-Heinz Neumark, de oudste zoon, werd al op jonge leeftijd als "zwakzinnig" beschouwd en werd naar speciale scholen gestuurd. In overeenstemming met nieuwe wetten keurde de Genetic Health Court zijn sterilisatie in 1935 goed.

Richard en Walter Neumark begonnen op reguliere basisscholen, maar werden overgeplaatst naar scholen voor ‘achterlijke’ kinderen. Beiden werden in 1935 op 18-jarige leeftijd gesteriliseerd. Ze werden naar een nieuw jeugdhuis in Hamburg op een groot landgoed gestuurd, waar ze op de boerderijen daar werkten.

In 1937 werd Walter naar het Staatsziekenhuis van Friedrichsberg gestuurd en vervolgens naar de instellingen van Alsterdorf. Hij presteerde niet goed. Hij werd ook beschuldigd van het maken van seksuele toenadering tot een jongere jongen. In 1938 werd Walter overgebracht naar het Farmsen Care Home. Karl-Heinz werd daar in 1940 naartoe verplaatst.

Richard werkte op een andere boerderij tot juli 1937, toen hij terugkeerde naar zijn ouders in de Grindelallee. Er volgde meer werk. Vervolgens werd hij beschuldigd van ongepaste toenadering tot een jongen en kreeg hij enkele maanden gevangenisstraf. Drie maanden na zijn vrijlating zat hij opnieuw in de gevangenis voor een nieuw misdrijf tot mei 1940, toen hij werd vrijgelaten in Langenhorn, waar zijn vader woonde. Karl-Heinz werd daar ook in september 1940 overgebracht. Langenhorn werd onlangs aangewezen als een verzamelinstelling voor Noord-Duitse mensen die door artsen waren geselecteerd om te worden "geëuthanaseerd" / vermoord.

In 1940 werden Edgar, Karl-Heinz en Richard Neumark, als onderdeel van het plan om Joodse patiënten in sanatoria en verpleeghuizen te elimineren, met 133 andere patiënten naar het Brandenburg State Welfare Institute (een psychiatrisch ziekenhuis) gebracht en daar vermoord met koolmonoxidegas. in de moordkamer ("Euthanasiecentrum").

Walter Neumark werd in 1939 uit het verzorgingshuis Farmsen vrijgelaten aan zijn ouders aan de Grindelallee. Hij deed verschillende baantjes en kwam vervolgens in 1941 terecht in een Joods verpleeg- en verzorgingshuis in de buurt van Koblenz. Vervolgens werden alle patiënten "Oost" gedeporteerd. Walter arriveerde in maart 1942 in het doorgangskamp Izbica. Hij werd daar of in een van de grote vernietigingskampen vermoord.

Anna Neumark werd in november 1941 naar Minsk gedeporteerd. Haar lot is onbekend. Maar zelfs als ze bij aankomst dwangarbeid had moeten verrichten, zou ze op 55-jarige leeftijd tijdens de massa-executie op 8 maart 1943 zijn omgekomen.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Fedor de Vries & Anne Palmer
• Foto's: Sven-Olaf Peeck
• Stolpersteine in Hamburg
• Stolpersteine.eu
• Heidi B. Neumark. Hidden Inheritance: Family Secrets, Memory, and Faith. Nashville, TN, USA: Abingdon Press, 2015. Author Heidi Neumark is a descendant of the Neumarks commemorated here.