Stolperstein Brunnenstraße 193

Deze kleine koperen gedenkplaat (Stolperstein of struikelsteen) herdenkt

* Mahjub bin Adam Mohamed, ‘Bayume Mohamed Husen’, geboren in 1904 in Daressalam, gearresteerd in september 1941, Sachsenhausen, overleden op 24 november 1944.

In september 2007 werd deze stolperstein geïnstalleerd voor Mahjub bin Adam Mohamed. Het was de eerste stolperstein die een Afrikaans slachtoffer van de nazi's herdenkt.

Mahjub bin Adam Mohamed werd geboren in Dar es Salaam, Duits Oost-Afrika. Op 10-jarige leeftijd voegde hij zich bij zijn vader om als kindsoldaat in WO I te dienen. Na de oorlog en nadat zijn vaderland de Britse Tanganyika werd, werkte hij als rentmeester op een Duits schip, waarna hij in 1929 in Berlijn terechtkwam. Daar werd hij bekend als Bayume Mohamed Husen. Met hulp van zijn Duitse contacten vond hij werk als "exotische" ober in het "Haus Vaterland" (een groot uitgaanscentrum), terwijl hij ook Kiswahili doceerde aan de Universiteit van Berlijn. Hij was actief in de beweging om voormalige Duitse koloniën terug te brengen naar de Duitse overheersing. Hij werkte ook als acteur: vanaf 1934 had hij rollen in 23 films, waaronder een waarin hij zijn levenservaring als kindsoldaat speelde.

Husen's persoonlijke leven omvatte het verwekken van twee kinderen bij twee verschillende Duitse vrouwen. In 1933 (het jaar waarin beide kinderen werden geboren) trouwde hij met een van de vrouwen, Maria Schwander, en adopteerde Heinz Bodo, de zoon van de ander. Zijn beide kinderen met Maria Schwander stierven rond het uitbreken van WO II.

Husen had niet het volledige Duitse staatsburgerschap. Zelfs die status werd ingetrokken en hij werd beschouwd als een staatsburger van de Britten, die de Duitse kolonie hadden overgenomen. Zijn "buitenaards" paspoort moest elk jaar worden vernieuwd. Een jaar lang was hij te laat en werd hij veroordeeld voor paspoortfraude.

Husen probeerde tevergeefs zijn openstaande loon voor WO1-service te claimen. Hij vroeg meer dan eens om de medaille die hij verdiende als erkenning voor zijn WO1-dienst als strijdster. Uiteindelijk werd besloten dat de medaille alleen voor blanke soldaten was. (Maar hij kocht er een in een winkel en had foto's van zichzelf waarop hij die trots droeg.) Hij beschouwde zichzelf nog steeds als een trouwe Duitser en meldde zich in 1939 aan om lid te worden van de Wehrmacht. Hij werd geweigerd.

Bronnen verschillen in de timing van de beschuldigingen van rassenvermenging. Een bron stelt dat een collega-ober hem in 1935 aan de kaak stelde en Husen zijn werkgever, Kempinski, aanklaagde wegens "oneerlijk ontslag". Een andere bron zegt dat hij in 1941 werd aangeklaagd wegens rassenvermenging. De autoriteiten kenden hem als een onruststoker - als iemand die opkwam voor zijn rechten. Bovendien verdedigde geen van zijn contacten op de universiteit of in de koloniale beweging hem. In september 1941 werd Bayume Mohamed Husen zonder proces opgesloten in Sachsenhausen, waar hij drie jaar wist te overleven.

"Stolpersteine" is een kunstproject in Europa van Gunter Demnig ter herdenking van slachtoffers van het Nationaal-Socialisme (nazisme). Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine, 10x10cm messing plaquettes geplaatst in de stoep voor de laatste vrijwillige residentie van (meestal Joodse) slachtoffers die zijn vermoord door de nazi's. Elke plaquette is gegraveerd met de naam van het slachtoffer, de geboortedatum en de plaats (meestal een concentratiekamp) en de datum van overlijden. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam wordt vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!