Monument Crash Mosquito

Dit monument bij boerderij Gijbeland herdenkt het neerstorten van een Mosquito op 28 mei 1943.

Op het monument is een plaquette met de volgende tekst:
Zondag 6 juni 1943
Weer een maand voorbij vol van allerlei gebeurtenissen. Vrijdag een week geleden werden we 's nachts wakker geschrokken door een vreeselijk geluid. Klaar licht dag was het op zolder en ik dacht; 'Het huis staat in brand, ik schrok ontzettend!' 't was buiten een geloop en gepraat en toen ik achter uit het raam keek was er een ontzettende brand vlakbij. 'S morgens hoorden we dat een brandend vliegtuig over de huizen gevlogen was en met een vreeselijke klap niet ver achter de boerderij van J.W. van de Berg dus ook vlak bij ons, in het land was neergestort.

Aan boord van de Engelse Havilland mosquito DZ 432 van het 109e R.A.F. squadron bevonden zich twee jonge Canadese bemanningsleden. Piloot Cameron (Fritz) Chrysler en navigator Raymond Hutchings Logan waren op de terugweg van een target marking mission boven de stad Essen in Duitsland. Hun toestel kwam brandend aanvliegen uit oostelijke richting (Brandwijk) toen het om 01:54 uur op een hoogte van enkele kilometers ontplofte, op de grens van de polders Gijbeland en Zevenhoven.

Daarbij werd piloot Chrysler met zijn stoel en al uit de cockpit geslingerd. Hij wist zich los te maken en zijn parachute te openen. Veilig bereikte hij de grond in de buurt van de Gijbelandse molen, al liep hij een hoofdwond op en bezeerde hij beide benen bij de landing in de donkere nacht. Navigator Ray Logan was minder fortuinlijk. Zijn ontzielde lichaam werd de volgende morgen liggend aan de wal van de sloot gevonden door nieuwsgierige dorpsbewoners. Later die dag verschenen er Duitse militairen en werden Chrysler en zijn dode makker meegenomen naar Rotterdam. Daar werd de 23-jarige Raymond Hutchings Logan begraven op de algemene begraafplaats Crooswijk Rotterdam. Voor Chrysler was de oorlog nog niet voorbij. Hij werd als krijgsgevangene afgevoerd naar Duitsland en keerde na afloop van de oorlog veilig terug naar huis.

In polder Zevenhoven bleven de brokstukken van het vliegtuig achter. De wrakstukken van hun 'Mozzie" lagen over de weilanden verspreid. Duitse militairen haalden de resten van het toestel uit het land. Ze verzamelden deze en namen ze mee. De twee motoren van het toestel heeft men echter nooit kunnen bergen. Deze bevinden zich nog steeds in de bodem. Ook een propellor van het toestel bleef achter en heeft vele jaren als stille getuige van deze tragische gebeurtenis gedeeltelijk uit de grond gestoken. Deze had een grote aantrekkingskracht op de jeugd. Dit tot ongenoegen van de toenmalig eigenaar van het betreffende perceel. In juli 2004 vond Arjan Wemmers de propeller terug en in maart 2005 is deze geborgen door de bergingsdienst van de Koninklijke Luchtmacht.

Begin mei van datzelfde jaar bracht piloot Cameron Kent (Fritz) Chrysler na 62 opnieuw een kort bezoek aan Bleskensgraaf. Ditmaal vergezeld door zijn twee dochters onder veel gelukkiger omstandigheden. Op zaterdagmorgen 26 mei 2007 werd het monument, met daarin verwerkt de propeller onthuld. Dit ter nagedachtenis aan de twee Canadese vliegers. R. John Logan, zijn vrouw Tellma en de burgemeester van gemeente Graafstroom, Dirk van der Borg onthulden het monument.
R. John Logan is de jongere broer van de omgekomen navigator Ray Logan. John was 17 jaar oud toen zijn broer in juni 1942 naar Engeland vertrok. John zag hem nooit meer terug en was diep geroerd toen hij in 2007 ontdekte wat er precies was gebeurt.

Wilt u meer weten over deze geschiedenis kijk dan op www.mosquitocrash.com

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Fedor de Vries & David Izelaar
• Foto's: David Izelaar