Bunker Befehlsstand für Flugplatz Haamstede

In de directe nabijheid van de voormalige verkeerstoren van vliegveld Haamstede (het huidige Duinhotel Burgh-Haamstede) ligt een voormalige Duitse commando bunker van het type Befehlsstand für Flugplatz.

Vliegveld Haamstede werd in 1931 als vliegveld Westenschouwen geopend. Al snel werd de naam gewijzigd in vliegveld Haamstede. In september 1939, na afkondiging van de mobilisatie, werd de vliegeropleiding van de Wapen der Militaire Luchtvaart van Soesterberg naar Haamstede verplaatst. Op 13 maart 1940 kreeg het vliegveld, op last van Defensie, een uitsluitend militaire functie.

De Luftwaffe heeft in de eerste dagen van de oorlog enige luchtaanvallen uitgevoerd op het vliegveld, waarbij rond de twintig Fokkers en Koolhovens werden vernietigd. Op 13 mei moest het vliegveld op last van Commando Zeeland worden ontruimd. De manschappen werden in stelling gelegd tussen Scharendijke en Serooskerke, maar kort daarop capituleerde Nederland.

De Luftwaffe heeft het vliegveld vervolgens snel hersteld. De Duitsers konden het vliegveld goed gebruiken voor de verdediging van hun scheepskonvooien langs de kust. Tussen 1940 en medio 1942 waren er doorgaans één of twee Staffeln (squadrons) jachtvliegtuigen gestationeerd op Haamstede. Naarmate het oorlogsbeeld veranderde en de Duitsers prioriteiten moesten leggen bij verdediging van de kust elders, werd het minder gebruikt en uiteindelijk opgeheven in 1943. Om geallieerde landingen te voorkomen is het vliegveld onklaar gemaakt.

Om de aandacht van de geallieerden af te leiden hebben de Duitsers tussen Burgh-Haamstede en Renesse, aan de Vroonweg, zelfs een ‘schijnvliegveld’ aangelegd, Scheinflugplatz 33.

Behalve de commandobunker voor het vliegveld, heeft de Luftwaffe in het duingebied rondom het vliegveld nog zo’n tien tot twintig bunkers gebouwd, voornamelijk voor de verdediging van het vliegveld. Hieronder bevonden zich voornamelijk manschappenbunkers en stellingen voor luchtafweergeschut. De Luftwaffe was voor zolang het vliegveld operationeel was, met de landmacht (Heer) en de marine (Kriegsmarine) medeverantwoordelijk voor de drie kustartilleriebatterijen bij Westenschouwen, Renesse en nabij de Vuurtoren.

De commando bunker ligt op particulier terrein, vanaf de weg is er weinig van te zien.

Voor een meer informatie over bunkers op Schouwen-Duiveland, zie "De Atlantikwall op Schouwen-Duiveland, planning en realisatie 1940-1945", van P.C. Heijkoop en J. Rijpsma.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Kees Boks
• Foto's: Kees Boks