Gedenkteken Vercauteren Sint-Niklaas

Aan het huis waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Jozef Vercauteren woonde, ligt sinds 2023 een Stolperstein en hangt een gedenkplaat van de buren. Zij wilden zo de herinnering aan hem levendig houden toen hij na de oorlog niet terugkeerde uit Duitsland.

"Geburenhulde
aan den heer
Jozef Vercauteren
Terechtgesteld
in het kamp
te Buchenwald
1945"

Jozef Vercauteren (°1924) werkte in een Antwerps kapperssalon toen de oorlog uitbrak. Hij werd opgeroepen voor verplichte tewerkstelling en zou in Arnstadt (Thüringen) van februari 1943 tot maart 1944 als kapper de kost verdienen. De ouders verloren alle kontakt met hun zoon.
Na de bevrijding op 8 mei 1945 werden veel ontheemden gerepatrieerd en keerden naar huis terug maar van Jozef Vercauteren was er geen spoor. De ouders probeerden via allerlei wegen informatie te krijgen over het lot van hun zoon.
Tijdens deze zoektocht vernamen zij dat Jozef lid geweest was van een verzetsorganisatie in Thüringen.
Kiesow, één van de leidende figuren van die verzetsbeweging. richtte zich vooral op bedrijven die werkten voor de Duitse oorlogseconomie. Via andere Belgen kwam Jozef in contact met deze verzetsgroep.
De (buitenlandse) arbeiders verschaften inlichtingen over de bevoorrading, productie- en opslagplaatsen die nuttig waren voor het plegen van aanslagen. De groep was echter geïnfiltreerd door een agent van de Gestapo en op een avond viel de Gestapo het huis van Kiesow binnen. Hij werd gearresteerd en na foltering kreeg de Duitse politie onder andere ook de naam van verzetsstrijder Vercauteren in handen.
Jozef werd op 27 november 1944 door de Gestapo opgepakt en kwam in de gevangenis van Erfurt terecht. Later werd hij overgebracht naar de Landgerichtsgefängnis van Weimar.
Begin april 1945 gaf SS-Obersturmbannführer Wolff de opdracht tot de liquidatie van de politieke gevangenen die nog opgesloten zaten in de gevangenis in Weimar. Als gevolg van dit bevel werden 149 gevangenen doodgeschoten.
De slachtoffers werden begraven in bomkraters, na de oorlog werden de lichamen opgegraven.
Op 3 juli werd zo het lichaam van Jozef Vercauteren geïdentificeerd. Net als de andere slachtoffers werd hij gecremeerd en in augustus 1946 begraven op de hoofdbegraafplaats van Weimar.
(Bron: Struikelstenen 2023 in Sint-Niklaas – Bart Willems)

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar
• Foto's: Marie-Christine Vinck