Gedenkteken O.R.D.

Aan de Rue du Collège bevind zich een bijzondere herdenkingssteen.

De plaquette herinnerd aan het 1.000e huis dat op 25 mei 1922 werd herbouwd met hulp van de O.R.D. Het Office des Régions Devastées. De Dienst der Verwoeste Gebieden.

Tijdens de 1e wereldoorlog werd in de dorpen en steden ten oosten van Luik door de Duitsers een schrikbewind gevoerd. Iedere tegenwerking of verdenking van spionage of heimelijk schieten op passerende troepen (door zogenaamde franc-tireurs, vrijschutters) werd met de dood bestraft. De huizen van de dorpen en steden die verzet boden werden in brand gestoken. Niet zelden werd zowel de burgemeester als de pastoor gefusilleerd of opgehangen.

Na de oorlog werd speciaal voor de gebieden waar de Duitsers de huizen als strafactie hadden verwoest een speciale commissie opgericht die zich ging bezighouden met de herbouw van de gebrandschatte huizen. Het Office des Régions Devastées, afgekort met O.R.D.

Nog steeds zijn deze huizen te herkennen aan een steen in de gevel met daarop de letters O.R.D. en het jaartal van herbouw. In diverse dorpen en steden als Visé, Moelingen, Voeren, Barchon, Blegny, Soumagne, Herve zijn huizen te vinden die herbouwd zijn door deze dienst en waar de gevelsteen nog steeds getuige van. De jaartallen verschillen van 1919 tot 1923. Door de huizen te volgen in de richting van Duitsland kan men de marsroute van het Duitse leger in omgekeerde volgorde volgen.

Foto 5 heeft een ORD steen met jaartal 1920. Foto 4 het linker huis jaartal 1921 en het rechter huis 1922. Deze huizen staan eveneens in Visé.

Deze stenen zijn dan ook niet te vinden in het eveneens hevig en zwaar getroffen Ieper of andere Vlaamse dorpen en steden. Reden hiervoor is dat zij door oorlogsgeweld in puin zijn geschoten en niet door wraakacties zijn gebrandschat.

Met de herbouw van het 1.000e huis, het huis van de burgemeester van Visé de heer Lambert Dehousse, werd op 25 mei 1922 door minister Van de Vyvere, de koninklijke hoge commissaris Baron Delvaux de Fenffe, de directeur bouwwerken Hanssen en de architecten Lambert, Davister en Lejeune deze speciale steen ingemetseld in het huis op de Rue de Collège. Dit huis is nu een bloemenzaak.

Om de steen te vinden moet je goed zoeken. Voor de steen staat een grote olijfboom, waardoor de steen niet opvalt. Links op foto 3.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Ed Lewandowski
• Foto's: Ed Lewandowski