Bunker 4 Stützpunkt Brünhild 'Park Toorenvliedt'

Hoofdkwartier ‘Park Toorenvliedt’ na de oorlog.
Nadat Toorenvliedt in 1948 aan de gemeente Middelburg werd verkocht overwoog men het park te bebouwen met woningen, maar het slopen van de bunkers bleek dusdanig duur dat gekozen werd voor de aanleg van een stadspark.
De landschapsarchitect kreeg hierbij de opdracht de bunkers zoveel mogelijk aan het zicht te onttrekken. Door het park op deze manier aan te leggen zijn de bunkers gespaard gebleven.
Dit geldt echter niet voor de bunkers op het aangrenzende terrein van het toenmalige Vijvervreugd, die zijn midden jaren '60 gesloopt. Het huis "Vijvervreugd" is na een brand, in 1969 afgebroken.
De meest belangrijke operationele bunkers, de bomvrije commandoposten en de communicatiebunker, zijn nog aanwezig en worden gecompleteerd door zeven woononderkomens.
Toorenvliedt is hiermee het laatste intacte divisiehoofdkwartier in Nederland.
In internationaal verband is Toorenvliedt het meest compleet uitgebouwde exemplaar van de ca. 35 divisiehoofdkwartieren die langs de West-Europese kust werden aangelegd.
Verder maakt de directe relatie van het hoofdkwartier en de inundatie van Walcheren het complex tot een waardevol historisch monument van de 'Slag om de Schelde'.

Bij de ingang van het park is een informatiebord geplaats met o.a. de volgende tekst:
Dit park kent een rijke geschiedenis als buitenplaats en als divisiehoofdkwartier van de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog. Kinderen kunnen vanaf de eerste bunker bij de hoofdingang een speurtocht langs de bunkers maken. Verder is er een route-app: WWll Heritage. Deze is offline te gebruiken en kunt u via wifi downloaden bij de museumbunker. De route gaat langs de 11 bunkers uit de tweede Wereldoorlog en vertelt u de geschiedenis van deze locatie.
Op de bunkers in het park zijn als kunstwerk stalen platen aangebracht met dichtregels. De eerste letter op de platen met de dichtregels van Henri Looymans vormen een woord. Ze zijn bedoeld als een speurtocht voor de jeugd en tussen een aantal bunkers zijn speeltoestellen geplaatst.
Voor het Europese project "World War ll Heritage’ is in Park Toorenvliedt het erfgoed van de Tweede Wereldoorlog onder de aandacht gebracht, waarbij de geschiedenis voor kinderen interessant is gemaakt.

Bunker 4 ligt dicht bij het Duits Divisie Hoofdkwartier Toorenvliedt Stützpunkt Brünhild (Bunker 2) waarvan hier een beschrijving te lezen is: DuitsDivisieHoofdkwartierStp.Brünhild.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Mia van den Berg / Stichting Bunkerbehoud
• Foto's: Mia van den Berg