Stolpersteine Anna van Burenlaan 48

STOLPERSTEINE / STRUIKELSTENEN

In Haarlem zijn Stolpersteine gelegd voor:
Willem Culp (geb. 1907, gedeporteerd 23.9.1942 uit Drancy, vermoord 26.9.1942 Auschwitz)
Betty Culp-Woudhuijsen (geb. 1913, gedeporteerd 23.9.1942 uit Drancy, vermoord 26.9.1942 Auschwitz)

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg.
Inmiddels liggen er in vele landen al Stolpersteine.
Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een Stolperstein is een betonnen steen van 10 x 10cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer.
Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: 'EEN MENS IS PAS VERGETEN ALS ZIJN OF HAAR NAAM VERGETEN IS'.

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007.

Willem Culp
28 februari 1907 (Utrecht) - 26 september 1942 (Auschwitz)

Op 28 februari 1907 werd in de Parkstraat in Utrecht Willem Culp geboren. Hij was de zoon van de winkelier Richard Egon Culp en zijn echtgenote Hedwig Ostwald. Vader Richard Egon was een immigrant uit Elberfeld en zijn moeder was geboren in Salzkotten, evenals Elberfeld een plaats in het Duitse Noordrijn-Westfalen. Voor Utrecht had het gezin al gewoond in Rotterdam, waar in 1904 de oudere zoon Hans (Hans Julius) geboren werd, en naderhand woonde het op verschillende adressen in Amsterdam. Omstreeks 1916 werd van moeder Hedwig genoteerd dat zij coupeuse was en dat versterkt de veronderstelling dat ook haar echtgenoot actief was in de textiel branche. Zoon Willem sloot aan bij deze traditie want in 1927, bij de keuring voor militaire dienst, blijkt hij een diploma van de handelsschool te hebben behaald en als employée actief te zijn bij inkoop en verkoop voor een damesconfectiezaak. Hij woonde toen nog bij zijn ouders in de Van Breestraat in Amsterdam.

In 1935 trouwde Willem Culp in Amsterdam met Betty Woudhuijsen. Hij wordt in die jaren aangeduid als handelsreiziger en vertegenwoordiger in damesconfectie. In januari 1939 trok het jonge echtpaar vanuit Amsterdam naar de Anna van Burenlaan 48 in Haarlem. In 1941/42 werd daar in het Adresboek van Haarlem een handel in bedrijfskleding van W. Culp vermeld.

In augustus 1942 verzocht de commissaris van politie in Haarlem informatie die kon leiden tot de opsporing, aanhouding en voorgeleiding van Willem Culp en zijn vrouw Betty Culp-Woudhuijsen. Blijkbaar hadden zij toen hun huis aan de Anna van Burenlaan verlaten. Hun namen op de lijst van gevangenen in het bij de Zwitserse grens gelegen Belfort in Frankrijk maakt duidelijk dat zij een poging hebben gedaan te ontkomen aan vervolging en deportatie door via Frankrijk het neutrale Zwitserland te bereiken, maar daar niet in zijn geslaagd. Van Belfort zijn zij overgebracht naar het bij Parijs gelegen Franse doorgangskamp Drancy en vandaar op 23 september 1942 op transport gezet naar Auschwitz. Daar is Willem Culp op 26 september gedood.

Transport uit Drancy (Frankrijk) 23 september 1942.
Omgekomen in Auschwitz op 26 september 1942.

Hij werd 35 jaar.

Betty Culp-Woudhuijsen
31 maart 1913 (Amsterdam) - 26 september 1942 (Auschwitz)

Betty Woudhuijsen werd op 31 maart 1913 in Amsterdam geboren als dochter van Klara Asser en de kantoorbediende Daniel Meijer Woudhuijsen. Enkele jaren later, in december 1917, werd haar broer Daniel geboren. Rebecca Schenkkan, de moeder van Klara, woonde bij het gezin in.

Over haar jeugd is niet veel bekend, maar op 27 november 1935 trouwde Betty met de 28-jarige Willem Culp, een handelsreiziger en vertegenwoordiger in damesconfectie. Enkele jaren later, in januari 1939, verhuisde het echtpaar naar de Anna van Burenlaan 48, waar haar man bedrijfsleider was van een onderneming in bedrijfskleding. Zij hadden geen kinderen.

Met haar echtgenoot en haar in Amsterdam woonachtige ouders moet Betty in 1942 besloten hebben de ontwikkelingen in Nederland niet verder af te wachten en gevieren hebben zij een poging ondernomen het neutrale Zwitserland te bereiken. Die poging is mislukt want in Frankrijk zijn zij gearresteerd en overgebracht naar de gevangenis in het dicht bij de Zwitserse grens gelegen plaatsje Belfort. Vermoedelijk was het nabijgelegen Delle hun doel want dat was waar veel vluchtelingen de grens probeerden over te steken. Vanuit Belfort zijn Betty, haar man Willem Culp, én haar ouders naar het bij Parijs gelegen Franse doorgangskamp Drancy gevoerd en daar op 23 september 1942 op transport naar Auschwitz gezet. Enkele dagen later zijn zij alle vier In Auschwitz om het leven gebracht.

Transport uit Drancy (Frankrijk) 23 september 1942.
Omgekomen in Auschwitz op 26 september 1942.

Zij werd 29 jaar.