Stolpersteine Anna van Burenlaan 51

STOLPERSTEINE / STRUIKELSTENEN

In Haarlem zijn Stolpersteine gelegd voor:
Walter Mayer (geb. 1909, gevlucht in de dood 15.5.1940, Haarlem)
Annelise Mayer-Cohn (geb. 1913, gevlucht in de dood 15.5.1940, Haarlem)
Marianne Yvonne Mayer (geb. 1936, in de dood meegenomen 15.5.1940, Haarlem)

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg.
Inmiddels liggen er in vele landen al Stolpersteine.
Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een Stolperstein is een betonnen steen van 10 x 10cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer.
Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: 'EEN MENS IS PAS VERGETEN ALS ZIJN OF HAAR NAAM VERGETEN IS'.

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007.

Walter Mayer
28 mei 1909 (Keulen) - 15 mei 1940 (Haarlem)

Walter Mayer werd in mei 1909 geboren in Keulen. Als Joodse immigrant heeft hij in Nederlandse bronnen weinig sporen nagelaten, maar zeker is dat hij zich met zijn vrouw Annelise Cohn op enig moment in Maastricht heeft gevestigd. De toenemende agressie tegen Joden in Duitsland was hoogstwaarschijnlijk de reden voor zijn vertrek naar het toen nog veilige Nederland. In Maastricht werd in november 1936 ook hun dochter Marianne Yvonne geboren. Op 19 oktober 1939 vestigde het gezin Mayer-Cohn zich vanuit Maastricht in Haarlem aan de Anna van Burenlaan 51. In 1940 wordt vermeld dat hij directeur was van een naamloze vennootschap, maar verdere details ontbreken.

De Duitse inval in Nederland op 10 mei 1940 moet Walter en zijn vrouw alle hoop hebben ontnomen want enkele dagen later maakten zij in het huis aan de Anna van Burenlaan door gasverstikking een einde aan hun eigen leven en aan dat van hun dochtertje. Zij behoorden daarmee tot de groep van bijna 400 mensen in Nederland die in de maand mei 1940 geen andere uitweg meer zag dan zelfdoding. Het gezin werd begraven op de Joodse begraafplaats in Haarlem.

Gevlucht in de dood op 15 mei 1940.
Hij werd 30 jaar.

Annelise Mayer-Cohn
22 maart 1913 (Keulen) - 15 mei 1940 (Haarlem)

Evenals haar latere echtgenoot Walter Mayer, werd Annelise Cohn geboren in Keulen. Ook zij heeft in Nederlandse archieven weinig sporen nagelaten, maar met Walter maakte zij in de jaren dertig de keuze om Duitsland te verlaten en zich te vestigen in het toen voor Joden nog veilige Nederland. Zij vestigde zich met haar man in eerste instantie in Maastricht, waar in november 1936 ook haar dochtertje Marianne Yvonne geboren werd. Vanuit Maastricht verhuisde het gezin naar Haarlem, waar het zich op 19 oktober 1939 aan de Anna van Burenlaan 51 vestigde. Een week later kwam uit Maastricht Barbara Martin bij het gezin wonen. Het ligt voor de hand dat Annelise haar al kende uit Maastricht en vermoedelijk werkte Barbara in Haarlem als inwonende dienstbode bij het gezin.

Kort na de Duitse inval in Nederland moeten Annelise en haar man besloten hebben hun lot niet af te wachten en op 15 mei 1940 maakten zij door gasverstikking een einde aan hun eigen leven en dat van hun kind Marianne Yvonne. Op 22 juli van datzelfde jaar keerde Barbara Martin terug naar Maastricht.

Gevlucht in de dood op 15 mei 1940.
Zij werd 27 jaar.

Marianne Yvonne Mayer
6 november 1936 (Maastricht) - 15 mei 1940 (Haarlem)

Marianne Yvonne Mayer was de dochter van Annelise Cohn en Walter Mayer. In de jaren dertig hebben haar ouders het voor Joden steeds onveiliger Duitsland verlaten en zich in eerste instantie gevestigd in Maastricht. Daar werd Marianne Yvonne op 6 november 1936 geboren. Kort voor haar derde verjaardag verhuisde het gezin naar de Anna van Burenlaan in Haarlem, waar haar vader geregistreerd stond als directeur van een naamloze vennootschap. Na de Duitse inval in Nederland en de te verwachten problemen voor de Joodse bevolking hebben haar ouders besloten een einde te maken aan het leven van Marianne Yvonne en aan dat van henzelf.

De zware taak om de zelfdoding van het gezin aan te geven bij de burgerlijke stand werd verricht door Mozes van der Hoeden, toentertijd bode en koster bij de Nederlands Israëlitische Gemeente Haarlem en bode bij Gemiloet Chassadim, een instelling die zorg droeg voor het gereedmaken van Joodse overledenen voor de begrafenis. Evenmin als het gezin Mayer-Cohn heeft Mozes van der Hoeden de oorlog overleefd. Hij werd in juni 1943 omgebracht in Sobibor. Het gezin Mayer-Cohn werd begraven op de Joodse begraafplaats in Haarlem.

Door haar ouders meegenomen toen deze vluchtten in de dood op 15 mei 1940.
Zij werd 3 jaar.