Stolpersteine Anna van Burenlaan 69

STOLPERSTEINE / STRUIKELSTENEN

In Haarlem zijn Stolpersteine gelegd voor:
Sara Alter-Wertheim (geb. 1900, gedeporteerd 18.5.1943 uit Westerbork, vermoord 21.5.1943 Sobibor)
Margaret Alter (geb. 1922, gedeporteerd 13.7.1943 uit Westerbork, vermoord 16.7.1943 Sobibor)
Robbie Samuel Alter (geb. 1929, gedeporteerd 18-5.1943 uit Westerbork, vermoord 21.5.1943 Sobibor)

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig begon in 1997 met het leggen van de eerste Stolperstein in de Berlijnse wijk Kreuzberg.
Inmiddels liggen er in vele landen al Stolpersteine.
Het is een herinnering aan de Holocaust in de Tweede Wereldoorlog.
Een Stolperstein is een betonnen steen van 10 x 10cm, met aan de bovenkant een messing plaatje waarin de naam, geboorte- en overlijdensdatum en de plaats van overlijden wordt gestanst.
De Stolperstein wordt geplaatst in de stoep voor het voormalige woonhuis van het slachtoffer.
Gunter Demnig geeft zo ieder slachtoffer een eigen monument.
Zijn motto is: 'EEN MENS IS PAS VERGETEN ALS ZIJN OF HAAR NAAM VERGETEN IS'.

Borne was de eerste plaats in Nederland waar Stolpersteine zijn gelegd.
Dit gebeurde op 29-11-2007.

Sara Alter-Wertheim
14 april 1900 (Eindhoven) – 21 mei 1943 (Sobibor)
Sara Wertheim werd op 14 april 1900 in Eindhoven geboren als dochter van de koopman en fabrikant van rubberartikelen, Samuel Wertheim en Mietje Presser. Het gezin telde zes kinderen, van wie vier de oorlog hebben overleefd.
Op 22 maart 1921 trouwde Sara Wertheim in Den Haag met Jacob Alter, die handelde in schoenmakersfournituren. Na enkele jaren in Den Haag, waar op 27 maart 1922 hun dochter Margaret werd geboren, verhuisden ze naar Breda. Hier kwam op 5 oktober 1929 hun zoon Robbie Samuel ter wereld. In januari 1940 verhuisde het gezin naar Haarlem, waar zij gingen wonen in de Anna van Burenlaan 69. Jacob’s vader, de kleermaker Salomon Alter, verhuisde mee en woonde in Haarlem nog een aantal maanden bij hen in. Blijkens de woningkaart had het gezin ook een inwonende dienstbode.
Op 5 november 1942 werd er door de Haarlemse politie een opsporingsbevel uitgevaardigd tegen Sara Alter-Wertheim, haar dochter Margaret en haar zoon Robbie Samuel. Zij werden ervan verdacht ‘van woonplaats te zijn veranderd zonder daartoe de vereiste vergunning te hebben’. Ze waren dus ondergedoken. Het is onbekend of Jacob samen met zijn vrouw en kinderen was ondergedoken of op een andere plaats. Jacob Alter overleefde als enige van het gezin de oorlog.
Op 3 april 1943 kwam Sara met haar kinderen aan in Westerbork. Anderhalve maand later, op 18 mei 1943, werd zij samen met haar zoontje Robbie op transport gesteld naar Sobibor, waar Sara en Robbie meteen na aankomst zijn vermoord.
Transport uit Westerbork naar Sobibor op 18 mei 1943
Vermoord in Sobibor op 21 mei 1943
Zij werd 43 jaar

Margaret Alter
27 maart 1922 (Den Haag) – 16 juli 1943 (Sobibor)
Margaret Alter (roepnaam Ettie) was het oudste kind uit het huwelijk van Jacob Alter en Sara Wertheim. Zij bracht het grootste deel van haar jeugd in Breda door, waar zij in 1937 in het poëziealbum van haar schoolvriendinnetje Bep de Bruijn het volgende gedichtje schreef: ‘Als je over enige jaren / het besluit genomen hebt / om nonnetje te worden / en in je zwarte rok / achter 4 dikke muren / in je celletje zit te turen / en onder al je boeken / je album op te zoeken / en hem dan eindelijk ziet, / lieve Bep vergeet mij niet. Je vriendin Ettie Alter’.
In januari 1940 verhuisde ze met haar ouders, haar jongere broertje Robbie en haar grootvader Salomon Alter naar de Anna van Burenlaan 69 in Haarlem. In de eerste oorlogsjaren vervulde zij in Haarlem een functie binnen de Nederlands Israëlitische Gemeente als helpster in het Joles Ziekenhuis, dat in 1930 als joods ziekenhuis gebouwd was met geld uit de nalatenschap van Mozes Joles.
Blijkens een opsporingsbevel van de Haarlemse politie was Margaret met haar familie vóór 5 november 1942 ondergedoken. Het is onbekend waar en wanneer ze zijn gearresteerd, maar op 3 april 1943 werd ze samen met haar moeder en broertje naar Westerbork gedeporteerd. Op 13 juli 1943, bijna twee maanden na haar moeder en broertje, werd ook zij op transport gesteld naar Sobibor. Daar is zij meteen na aankomst vermoord.
Transport van Westerbork naar Sobibor op 13 juli 1943
Vermoord in Sobibor op 16 juli 1943
Zij werd 21 jaar

Robbie Samuel Alter
5 oktober 1929 (Breda) – 21 mei 1943 (Sobibor)
Robbie Samuel Alter werd op 5 oktober 1929 in Breda geboren als jongste kind van Jacob Alter en Sara Wertheim. Hij woonde de eerste tien jaar van zijn leven in Breda. In januari 1940 verhuisde hij samen met zijn ouders, zijn oudere zus Margaret en zijn grootvader Salomon Alter naar de Anna van Burenlaan 69 in Haarlem.
Blijkens een opsporingsbevel van de Haarlemse politie is Robbie samen met zijn familie vóór 5 november 1942 ondergedoken. Het is onbekend waar en wanneer ze zijn gearresteerd, maar op 3 april 1943 werd hij met zijn moeder en zijn oudere zus Margaret naar Westerbork gedeporteerd. Anderhalve maand later, op 18 mei 1943, werd hij samen met zijn moeder op transport gesteld naar Sobibor, waar beiden meteen na aankomst zijn vermoord.
Transport uit Westerbork naar Sobibor op 18 mei 1943
Vermoord in Sobibor op 21 mei 1943
Hij werd 13 jaar