Het Monument van Espenel bevindt zich op de plaats van de gevechten van juli 1944. Het werd ingehuldigd op 21 juli 1999 en ontworpen door architect Christian Vaude.
Men herdenkt de Ataque du Vercors op 21 juli 1944. Op diverse platen staan de namen van de verzetsstrijders van de Pons- en Chapoutat-compagnieën die sneuvelden in de strijd, evenals de burgerslachtoffers van Espenel en Saillans.
Sindsdien zijn er meer platen bijgekomen. Een plaquette herinnert aan de omstandigheden van de arrestatie van gijzelaars na de sabotage van 22 december 1943. De herinnering aan de drie bedrijven die actief waren in de Drôme-vallei is gegraveerd op een 5e plaquette.
Het monument herdenkt twee gebeurtenissen.
Die van de Duitse repressie na de sabotage van de spoorlijn Livron - Veynes op het niveau van de gemeente Vercheny. In de nacht van 21 op 22 december 1943 werd de baan gesaboteerd tussen Vercheny en Pontaix bij Barsac. Vijf dagen later omsingelden de Duitsers de dorpen en pakten de mannen van 18 tot 45 jaar op. Van de 80 gearresteerde mannen werden er 57 gedeporteerd. 37 van hen zullen niet terugkeren uit de kampen.
De tweede episode gaat over de strijd om de investering van het Vercors-massief in juli 1944 tijdens Operatie Bettina. De eerste schermutseling vond plaats in Aouste-sur-Sye, bij de Pont des Grands Chenaux op 21 juli 1944. De Duitse colonne, die 's morgens bij de Grands Chenaux werd aangevallen, werd 's middags tussen Saillans en Espenel opnieuw aangevallen door de Pons-compagnie. Elf verzetsstrijders werden gedood. Het gevecht stopt pas bij het vallen van de avond. In de slag zouden zo'n vijftig Duitsers zijn gedood met de Gammon-granaat. De Duitsers, die aan het eind van de dag ook Blacons bezetten, staken als vergelding het dorp Espenel en omliggende boerderijen in brand. Ondanks het verzet van de maquisards rukten de Duitsers op en gingen de Drômevallei op naar Die. Toen ze de weg naar de Col de Rousset namen, trokken ze het hart van de Vercors binnen en maakten hun kruising met de andere troepen die het massief hadden geïnvesteerd. Op 23 juli 1944 betekende het verspreidingsbevel van het verzetscommando het einde van het georganiseerde verzet van de Vercors. De repressie zal vallen op het massief en zijn omgeving.
Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!