Stolperstein Delftlaan 193

Stolpersteinen Delftlaan 193, Haarlem

Op 28 april 2022 zijn hier struikelstenen geplaatst voor David Sanders, zijn vrouw Clara Sophia Sanders-Keizers en hun kinderen Eline (Elly), Marie Lena (Marleentje) en Elbert Daan (Bertje).
David was opticien en handelsreiziger. Hij is op 27 mei 1930 getrouwd met Clara Ze kregen samen drie kinderen. In oktober 1939 zijn ze in Haarlem aan de Delftlaan 193 komen wonen. De kinderen zijn al in het voorjaar van 1942 ondergedoken. David en Clara zijn niet ondergedoken, ze gingen in Amsterdam zonder ster met valse persoonsbewijzen over straat, maar werden herkend als joden door een zogenaamde Jodenjager. David werd zwaar mishandeld, al zijn tanden werden met een boksbeugel uit zijn mond geslagen en toen gedreigd werd ook Clara zo te mishandelen konden ze niet anders dan de onderduikadressen van de kinderen te noemen. De onderduikvader van Marleentje en Bertje heeft de ouders en de kinderen, behalve Elly, kunnen redden uit de Hollandse Schouwburg, maar al snel werden ze weer opgepakt.

Deze messing plaquettes van 10 bij 10 cm zijn in de stoep te vinden voor de huizen waarvan de voormalige, meestal Joodse, bewoners vervolgd en meestal vermoord zijn door de Nationaal-Socialisten. In de kleine plaatjes zijn de namen en de datum en plaats (meestal een concentratiekamp) waar zij vermoord zijn gestanst.

In veel andere steden en dorpen, vooral in Duitsland maar ook in andere Europese landen, komen deze monumentjes ook voor, en hun aantal, nu al vele duizenden, neemt nog steeds toe. Vrijwel alle Stolpersteine zijn gelegd door de Duitse kunstenaar zelf, Gunter Demnig.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar en Stichting Struikelstenen Haarlem
• Foto's: Piet Sebregts (1), Stichting Struikelstenen Haarlem (2)