TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Synagoge Celle

De Joodse synagoge

Celle is een schilderachtig historische stad in de Duitse deelstaat Nedersaksen. De stad telt nu ruim negenenzestigduizend inwoners, dat is een stuk meer dan tijdens de Tweede Wereldoorlog maar dat is mede dankzij de samenvoegingen met andere plaatsen in de omtrek.

Omstreeks 1928 had Celle een textielspinnerij. Deze werd in 1936 genationaliseerd en omgezet in een GmbH met een geheime boekhouding, want het werd een fabriek waar clandestien zijde werd verwerkt, voor het maken van parachutes voor de beruchte ‘Fallschirmjäger’. In 1934 werd in Celle-Wietzenbruch een vliegveld in gebruik gesteld, bestemd voor de burgerluchtvaart. Het werd na de oorlog vooral bekend als startpunt voor de bekende luchtbrug naar Berlijn van 1948 tot 1949. Maar over de oorlogsgeschiedenis van het vliegveld in een volgende hoofdstuk meer.
We gaan terug naar de oude binnenstad. Hier bevindt zich in de Im Kreise 23-24, de Synagoge van Celle. Vanaf 1738 bestond hier al een Joodse gemeenschap met de naam ‘Judenschaft Celle. De oude binnenstad is overigens ongeschonden uit de Tweede Wereldoorlog gekomen, omdat alleen het stationsgebied werd getroffen door geallieerde bombardementen.
In de bloeitijd van de synagoge, zo rond de twintiger jaren, bestond de Joodse gemeenschap uit 110 personen. Later zou het aantal leden afnemen tot zeventig in 1933 en tenslotte tot vijftien, in oktober 1939. Tijdens de ‘Reichspogromnacht’ (Kristallnacht) van 9 op 10 november 1938 vernielden de nazi’s de inrichting van de synagoge met bijlen. Hierbij werden de historische twaalf perkamentenrollen en de bibliotheek op straat geworpen en stukgemaakt. Ook de historische gebrandschilderde ramen van het gebouw werden met pikhouwelen ingeslagen. Eén raam is nog bewaard gebleven en hangt binnen in het kerkgebouwtje. De synagoge werd niet in brand gestoken omdat anders de aangrenzende panden ook door vuur verwoest zouden worden. Vanaf 1942 werden op huisnummer 24, in de kleinste ruimte, Joden gevangengezet in afwachting van transport naar één van de vernietigingskampen. Ook Joden uit andere delen uit het Landkreis Lüneburg werden hier vastgehouden in afwachting van deportatie. Na de Duitse capitulatie werden veel Joden uit Bergen-Belsen als ‘displaced persons’ ondergebracht in de Heide-Kaserne van de stad Celle.

Foto 1: De synagoge van Celle
Foto 2: Eén van de overgebleven authentieke vensters van de synagoge
Foto 3: Het interieur met nog twee oude perkamentrollen
Foto 4: Tijdens een restauratie kwam deze wandschildering tevoorschijn

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!