Liberation Route Marker 095: Kunstbeschermingsofficier Ronald Balfour

Kunstbeschermingsofficier Ronald Balfour
Op de Britse militaire begraafplaats bevindt zich het graf van de kunstbeschermingsofficier Ronald Balfour. De historicus aan de universiteit van Cambridge was sinds 1944 lid van de Monuments Fine Arts and Archives Section („Monuments men“) van de SHAFE. Als gespecialiseerd officier volgde hij het front door West-Europa en kwam in februari 1945 aan in de regio Nederrijn. Ook hier beschermde Balfour historisch waardevolle kunstobjecten tegen vernietiging.

Ronald Balfour wordt ingedeeld als gespecialiseerd officier van het Eerste Canadese leger. Hij volgt het front door Noord-Frankrijk, België en Nederland voordat hij, in het kielzog van Operatie Veritable, die op 8 februari 1945 begon, in de regio Nederrijn arriveert.

Op 11 februari wordt Kleve bevrijd, en op 20 februari Goch. Balfour is meteen ter plekke om historisch waardevolle bouwwerken, kunstobjecten en documenten te beschermen tegen vernieling en plundering. De stiftkerk van Kleve is door bommen volledig vernield, maar het lukt hem om delen van twee grote hout gesneden altaarstukken uit de 16e eeuw te bergen en in veiligheid te brengen. In Goch treft hij het stadsarchief aan in een weggeslagen gebouw dat al deels geplunderd is. Hij verzamelt de archieven en brengt deze in in totaal drie volgeladen vrachtwagens naar Kleve.

In het capucijnerklooster in Spyck heeft hij zijn hoofdkwartier ingericht. In Kalkar treft hij het stadsarchief aan achter half gebarricadeerde kamers. Hij markeert de deuren met de mededeling dat hier zaken van historische waarde liggen. Dat doet hij ook bij het parochiearchief in Kranenburg. Een grote verdienste van Balfour is het behoud van de Gochse Steintor, een monumentale poort en onderdeel van de middeleeuwse stadsvesting.

Hoe chaotisch het in die dagen in het door de oorlog verwoeste Kleve was, blijkt wel uit het feit dat de precieze sterfdag en de precieze omstandigheden waarin Ronald Balfour is te komen overlijden, niet bekend zijn.
Balfours documenten van 3 maart 1945 zijn zijn laatste levensteken. De ouders krijgen 4 maart 1945 als sterfdag medegedeeld. Volgens zijn graf op het Britse militaire kerkhof in het Reichswald stierf hij op 10 maart. Men gaat er nu vanuit dat Balfour op het stationsplein in Kleve dodelijk getroffen werd door een granaatsplinter.

In de korte tijd dat Balfour werd ingezet door de MFAA wist hij talrijke kunstschatten in veiligheid te brengen.

Audiospot - Kunstbeschermingsofficier Ronald Balfour

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Willem Visser