Monument de Oranje Vrijbuiters

Op het terrein van de Algemene Begraafplaats Tolsteeg staat een monument ter herdenking aan de verzetsgroep De Oranje Vrijbuiters.
Het monument is op 10 mei 1947 onthuld, waarbij de stoffelijke resten van 18 Vrijbuiters begraven zijn. Midden op het monument staat een gedicht van Roland Holst:

IK ZAL DE HALMEN
NIET MEER ZIEN,
NOCH BINDEN OOIT
DE VOLLE SCHOVEN
MAAR DOE MIJ IN
DEN OOGST GELOVEN,
WAARVOOR IK DIEN.

Naast het gedicht staan de teksten:

ORANJE VRIJBUITERS

GEFUSILLEERD 29 FEBRUARI 1944
OP DE
WAALSDORPERVLAKTE

Op 10 mei 2007 is het monument weer onthuld, waarbij één plaquette is aangebracht, met de tekst:

SAMEN GESTREDEN
SAMEN GEFUSILLEERD
1 MAART 1946 SAMEN TER AARDE BESTELD
10 MEI 1947 RESPECTVOL GEËERD
DE OOGST WAARIN ZIJ GELOOFDEN
WERD ONS HOOGSTE GOED

Op 4 mei 2015 zijn nog twee plaquettes aangebracht, met de teksten:

DEZE VERZETSHELDEN BETAALDEN
MET HUN LEVEN VOOR DE VRIJHEID
VAN EEN ONDERDRUKT VOLK

DOOR DEZE VERZETSHELDEN TE
HERDENKEN VERTEL JE OVER DE
WAARDE VAN VRIJHEID


Door het optreden van de Duitsers werd het rechtsgevoel van Klaas Postma steeds dieper aangetast en zijn verzet tegen dit optreden gaf hij vorm door reeds in 1940 samen met Frits (Frederikus Marinus) Meulenkamp (08-12-1910 - schuilnaam Frits van Kampen) illegaal werk te doen, wat in 1942 leidde tot de oprichting van de verzetsgroep de Oranje Vrijbuiters, waar Postma de leiding had voor de verzorging van onderduikers en Meulenkamp het verzet leidde.

Ook maakte de verzetsgroep tekeningen van militair belangrijke objecten, die doorgegeven werden aan Engeland. Buitgemaakte Duitse gegevens van munitieopslagplaatsen, verdedigingswerken en kazernes gingen dezelfde weg, waarna ze door de geallieerden werden gebombardeerd. De verzetsgroep ontving uit Engeland financiële steun en wapens. Middels droppings en parachutisten werd dit bewerkstelligd. De Oranje Vrijbuiters had als hoofdkwartier een pand in Utrecht op de Nieuwegracht nr. 151, wat door Meulenkamp gehuurd werd.

Op 24 augustus 1943 werden door een inval van de Sicherheitspolizei (Sipo) onder leiding van Blattgerste en Sasse uit Den Haag de leden Egbertus Meulenkamp, Joop de Heus (de latere verrader), Heinz Loewenstein en Leo Fischer gearresteerd en in de nacht erop Klaas Postma en Jaques Martens. Bijna alle andere Oranje Vrijbuiters werden daarna in de maanden augustus, september en november 1943 opgepakt en overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen en op 28 februari 1944 door het Polizeistandgericht in Den Haag berecht, waar 20 Oranje Vrijbuiters ter dood werden veroordeeld. Twee van hen kregen gratie, zodat op 29 februari 1944 18 Oranje Vrijbuiters op de Waalsdorpervlakte werden gefusilleerd.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Dick de Bruijne
• Foto's: Dick de Bruijne
• Oranje Vrijbuiters