Duitse Oorlogsgraven Bad Pyrmont

In totaal liggen 200 doden uit beide wereldoorlogen en de nazi-tirannie op de drie grafvelden van deze begraafplaats. In detail:

Grafveld 1, direct rechts bij de hoofdingang:
- 77 Duitse soldaten uit de 2e wereldoorlog kwamen om in de ziekenhuizen van Pyrmont.

Grafveld 2, gevonden in het midden van de begraafplaats:
- 18 Duitse soldaten uit de Eerste Wereldoorlog kwamen om in ziekenhuizen in Pyrmont

Grafveld 3, ook in het midden van de begraafplaats:
- in totaal 105 overleden Duitse en enkele buitenlandse soldaten van de Wehrmacht en minstens 3 dwangarbeiders / krijgsgevangenen uit Polen en de voormalige Sovjet-Unie.

De nazi-boycot van joodse winkels werd gevolgd in Pyrmont, maar hier waren geen gewelddadige acties. Na het verbod op religieuze bijeenkomsten, gingen de joodse burgers die nog in Bad Pyrmont woonden op zondag naar het "Quaker House" wanneer Dr. Otto Buchinger heldendeedingen hield. Sinds ongeveer 1800 had Pyrmont de grootste Quaker-gemeenschap op Duitse bodem, die de nederzetting "Friedensthal" zeer dicht bij het dorp in stand hield. Dr. Buchinger was het doelwit van een "Stürmer" -artikel in oktober 1938 met de kop "De doorn in het oog van Pyrmont. Wat Dr. Buchinger schrijft aan een Jood".

In verband met het uitsluitingsbeleid mochten Joodse gasten vanaf 1937 geen gebruik meer maken van de kuur- en badfaciliteiten.

De novemberdagen van 1938 waren ook het voorlopige hoogtepunt van het anti-joodse nazi-beleid in Pyrmont: etalages in joodse winkels werden ingegooid, joodse inwoners werden uit hun huizen gehaald en mishandeld. Sommige mannen werden in hechtenis genomen en - via de politiegevangenis van Hannover - naar het concentratiekamp Buchenwald getransporteerd. Twee joden zijn omgekomen als gevolg van het hier geleden geweld. De synagogekamer bleef onaangetast, aangezien het gebouw twee maanden eerder al in "Arische" eigendom was overgegaan. De oude Joodse begraafplaats aan de Bombergallee was al in 1934 gesloten.

Tijdens de pogrom werd het gebied geschonden door leden van de SA; even later beval de plaatselijke burgemeester het gebied met de grond gelijk te maken; de meeste grafstenen werden vernietigd. Na deze rellen slaagden 18 Joodse inwoners van Pyrmont erin om met de hulp van een Quaker die hier woonde, naar het buitenland te emigreren. Degenen die in Pyrmont achterbleven werden onder dwang ingekwartierd in de zogenaamde "Juden-Villa Lichtenstein"; Elf bewoners werden van hier via Hannover-Ahlem 'hervestigd' naar de vernietigingskampen in bezet Polen. Vier Joden die in een gemengd huwelijk leefden, werden in februari 1945 naar Theresienstadt gedeporteerd; ze hebben het overleefd.

Na het einde van de oorlog waren er weer zeven burgers van joods geloof in Bad Pyrmont.

Tot de sluiting in de nacht van de pogrom in 1938 waren hier ongeveer 200 grafstenen. Toen beval burgemeester Zuchold de "nivellering" van de begraafplaats. Bijna 120 stenen werden tot straatgrind geslagen en verwerkt als verpakkingslaag in de Gustav-Beermann-Straße. De resterende stenen op de begraafplaats werden omvergeworpen, gedeeltelijk ingeslagen en bedekt met aarde. In 1948 werden 22 grafstenen opnieuw neergezet, maar alleen de twee jongste stenen uit 1928 en 1932 bleven op hun oorspronkelijke begraafplaats. De stad richtte de gedenksteen op.

De begraafplaats bleef in deze staat tot juli 1996. In november 1997 werden nog eens 57 begraven stenen van de begraafplaats gevonden en weer opgeborgen. Er zijn nu in totaal 79 stenen.

De grafstenen op het zuidoosten bevinden zich op hun oorspronkelijke locatie, alle andere konden alleen symbolisch opnieuw worden opgetrokken.

Een begraafplaats van ca. 400 m² - ver buiten de stad (ten noorden van Am Helsen) werd in 1934 herbouwd ter vervanging van de door de gemeente gesloten begraafplaats aan de Bombergallee. Het gebied, dat slechts drie jaar in gebruik is geweest, heeft slechts vier grafstenen.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Steffen Gerber
• Foto's: Steffen Gerber Fotoart

< >