Stolperstein Kraneweg 4

Hier woonden:

* Pieter Leendert van Andel, geboren 1918, dwangarbeid, Berlijn, overleden 23 juli 1944, Den Haag.

Achtergrond

Pieter Leendert van Andel, student geneeskunde, geboren 17 juni 1918 in Lokop in Nederlands-Indië, besmet met tbc en daaraan overleden op 23 juli 1944 in Den Haag.

Pieter Leendert van Andel heette Piet. Zijn eerste jaren bracht hij door in Nederlands-Indië, waar zijn vader gezondheidsfunctionaris was. Het gezin verhuisde terug naar Nederland toen hij 12 was.

Hij begon medicijnen te studeren in Groningen en woonde vanaf september 1939 op kamers aan de Kraneweg 4. Hij en Rijkje de Nooy verloofden zich en maakten plannen om naar Nieuw-Guinea te gaan – hij als arts en zij als verpleegster. De oorlog kwam tussenbeide. Piet weigerde een eed van trouw te ondertekenen. Ze konden niet onderduiken uit angst voor represailles tegen zijn familie.

De Duitsers dwongen Piet van Andel te werken in het stadsziekenhuis in Berlijn-Spandau, toegewezen aan de afdeling pathologie om monsters te analyseren. Daar kreeg hij tbc en kon hij niet meer werken. In de archieven van de Rijksuniversiteit Groningen staat zijn naam op een lijst van studenten die zijn overleden door arbeid in Duitsland 1943-1945, met de uitleg dat zijn ouders hem medio maart 1944 hebben weggehaald uit het Berlijnse ziekenhuis, ernstig ziek met een hartaandoening . In Den Haag werd hij opgenomen in het Zuidwal Ziekenhuis en werd tuberculose pericarditis vastgesteld. Zijn verloofde Rijkje de Nooy werkte daar als leerling-verpleegkundige. Vier maanden later overleed Piet van Andel in Den Haag.

Tegen het einde van de oorlog herstelde Rijkje van de tbc die ze had opgelopen in het Zuidwalziekenhuis. Daarna voerde ze haar deel van het plan van het paar uit en ging naar Nederlands-Indië om als verpleegster te werken. Ze is Piet niet vergeten en heeft door de jaren heen contact gehouden met zijn familie.

Op een van de drie gedenkplaten in het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen aan Broerstraat 5 staat de naam van Pieter Leendert van Andel vermeld als studentslachtoffer van de oorlog.

"Stolpersteine" is een kunstproject voor Europa van Gunter Demnig om de slachtoffers van het nationaal-socialisme (nazisme) te herdenken. Stolpersteine (struikelstenen) zijn kleine koperen plaquettes van 10x10 cm die in de stoep zijn geplaatst voor de laatste vrijwillige woning van (meestal joodse) slachtoffers die door de nazi's zijn vermoord. Elke plaquette is gegraveerd met de naam, geboortedatum en plaats (meestal een concentratiekamp) en sterfdatum van het slachtoffer. Op deze manier geeft Gunter Demnig een individueel gedenkteken aan elk slachtoffer. Eén steen, één naam, één persoon. Hij citeert de Talmoed: "Een mens wordt alleen vergeten als zijn of haar naam is vergeten."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Bert Deelman & Anne Palmer
• Foto's: Bert Deelman (1, 3), Suzanne Matrosov-Vruggink (2)
• Stichting Stolpersteine Schilderswijk Groningen: Biografie Pieter Leendert van Andel
• Stolpersteine.eu