Gedenktekens Eerste Wereldoorlog Rillaar

De feiten
Wanneer de Duitsers door de Getelinie breken en het Belgisch leger zich terugtrekt naar de vesting Antwerpen, zorgen de bataljons van het 14de en 26ste Linieregiment op 18 augustus 1918 ten oosten van de Aarschot voor dekking.

19 augustus 1914, omstreeks 4 uur. Bij het ochtendgloren sluipt een Belgische verkenningspatrouille Rillaar binnen. De Duitse troepen zijn vanuit Scherpenheuvel naar Rillaar opgemarcheerd. Drie Duitse verkenners galopperen te paard het dorp binnen. Ze worden opgemerkt door de Belgische soldaten en de ruiters lopen in de hinderlaag. Binnen enkele ogenblikken worden twee Duitsers, waaronder luitenant Graf von Platen, dodelijk getroffen. De derde ruiter slaat gewond op de vlucht. De Belgen trekken zich terug naar het bataljon dat postgevat heeft aan kilometerpaal 18 en wachten af. De Duitsers verkeren in de waan dat ze beschoten zijn door francs-tireurs. Deze gedachte wordt versterkt door het feit dat een van hun makkers met bajonetsteken zou afgemaakt zijn. Rillaar zal niet ontsnappen aan de wraakactie van de Duitsers. Vanop de Mannenberg nemen hun kanonnen het dorp onder vuur. Vervolgens bestormen Duitse troepen Rillaar. 34 woningen worden in brand gestoken. Een burger verliest hierbij het leven. In de overlijdensakte noteert de pastoor: flammis combustus (verteerd door de vlammen). De inwoners van Rillaar vluchten, maar verschillende onder hen zullen die dag nog aan de Lei te Aarschot gefusilleerd worden.

Over de gedenkplaten
In de Sint-Niklaaskerk van Rillaar hangen aan de meest westelijke pilaren twee hardstenen gedenktekens met vergulde letters. Volgens de aanduiding op de platen dateren ze reeds van 1919. Dit is de vroegste datum voor een herdenkingsmonument in de fusiegemeente Aarschot. Het ene gedenkteken met de titel crudeliter occisi (wreed vermoord) bevat de namen van burgerslachtoffers die omgekomen zijn bij de inval in Rillaar of die gefusilleerd werden aan de Lei. De andere gedenksteen met gloriose occubuerunt (eervol overleden) geeft de namen van de gesneuvelde soldaten van de parochie. Bovenaan de platen prijken de vaandels van het vaderland en de lauwerkroon van de overwinning.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Jan Rymenams
• Foto's: Jan Rymenams