Monument 9de Linieregiment Aarschot

Dit monument herdenkt de heldhaftige weerstand van het Belgische 9de Linieregiment in de ochtend van 19 augustus 1914 tegen een Duitse overmacht.

De feiten
Op 17 augustus 1914 braken de Duitsers door de Getelinie en gaf Koning Albert het bevel om het Belgisch leger naar de vesting Antwerpen terug te trekken. Dinsdag 18 augustus werd een achterhoede van het Belgische leger in een halve cirkel rond Aarschot opgesteld om deze aftocht te dekken. Om een Duitse aanval ten noorden van de Demer op te vangen, bewaakte het 9de Linieregiment de weg Aarschot – Herselt en de spoorlijn naar Antwerpen. Kapitein Gilson organiseerde hier met zijn manschappen van de 4de compagnie van het 1ste bataljon een verdediging met barricades, schutterskuilen, zandzakken en versperringen. Twee machinegeweren werden links en rechts van de weg opgesteld.

In de vroege ochtend, rond 5.00 uur, naderde langs de Herseltsesteenweg een Duitse verkenningsgroep, gevolgd door infanterie. De Belgen lieten de Duitse troepen tot op een 100-tal meter naderen en zaaiden dood en vernieling in de Duitse rangen. Meermaals werden Duitse aanvallen afgeslagen. Vruchteloos trachtten de Duitsers machinegeweerposten te installeren. Maar rond 6.30 uur keerde het tij. Beschermd door artillerie voerden Duitse troepen door de velden een omsingelingsbeweging uit. Gilson stuurde een cyclist om versterkingen, maar de hulptroepen raakten niet over het open terrein. Wanneer de hoofdmacht van het Belgisch leger veilig Kortrijk-Dutsel gepasseerd was, stuurde de Belgische staf het bevel om terug te trekken. De lopers bereikten Gilson niet en samen met zijn mannen deden ze een uiterste poging om de stad en de terugtrekkende troepen te beschermen. Maar de Duitse overmacht was te groot. Om 7.45 uur gaf de kapitein bevel tot de aftocht. Het bilan was zwaar. Bij de Belgen telde men 120 doden, 600 gewonden en 355 krijgsgevangen. Gilson werd in het aangezicht gewond, maar zou veilig ontkomen. Bij de Duitsers vielen 70 doden. Later schreef kapitein Gilson in zijn dagboek: ‘Allen, ik herhaal, allen hebben zich als helden gedragen.’

Over het monument
Tijden het interbellum, op 27 augustus 1929 werd ter herinnering aan deze feiten een monument opgericht. Tegenwoordig is de plaats waar de slag geleverd werd een typische, druk bereden Vlaamse baan met lintbebouwing en handelszaken. Het gedenkteken staat opzij van de weg in een vlek van hagen en lindegroen. Aan een gietijzeren paal hangt de Belgische vlag. Het monument oogt streng. De ruwe witte Franse steen vervuilt hier snel. De letters werden zilver bijgekleurd. Het zwaard van de weerbaarheid is tegelijk een kruis. Helemaal onderaan de tekst staan we stil bij de woorden: ‘heldhaftige opoffering’.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Jan Rymenams
• Foto's: Jan Rymenams